Ministerstwo Finansów zapowiedziało gruntowne zmiany w opodatkowaniu produktów związanych z e-papierosami, które mogą wejść w życie już w lipcu 2025 roku. Wprowadzenie akcyzy na urządzenia do waporyzacji oraz podwyższenie podatków na płyny do e-papierosów (liquidy) może znacząco wpłynąć na ceny i dostępność tych produktów w Polsce. Jakie konsekwencje będą mieć te zmiany?
Dynamiczny rozwój rynku e-papierosów w Polsce
Rynek e-papierosów w Polsce w ostatnich latach rozwija się w zawrotnym tempie. W 2024 roku szacuje się, że liczba sprzedanych produktów przekroczyła 70 milionów sztuk, co stanowi rekord w tej branży. Import jednorazowych e-papierosów wzrósł z 20 milionów sztuk w 2020 roku do imponujących 53,8 miliona sztuk w 2023 roku. Dodatkowo liczba zarejestrowanych importerów w ciągu dwóch lat wzrosła z 266 do 4430 podmiotów, co świadczy o olbrzymim zainteresowaniu tym segmentem rynku.
Planowane zmiany podatkowe
Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie akcyzy na jednorazowe e-papierosy oraz urządzenia do waporyzacji. Nowa akcyza wyniesie około 40 złotych na każde urządzenie, co – po doliczeniu podatku VAT – może podnieść cenę jednorazowego e-papierosa z obecnych 30 zł do nawet 80 zł.
Co więcej, stopniowo mają wzrastać stawki akcyzy na płyny do e-papierosów:
- 0,96 zł za mililitr w 2025 roku,
- 1,44 zł za mililitr w 2026 roku,
- 1,80 zł za mililitr w 2027 roku.
Według The Independent European Vape Alliance (IEVA), wprowadzenie tych stawek uczyni polski system opodatkowania produktów vapingowych jednym z najbardziej restrykcyjnych w Europie.
Skutki społeczne i gospodarcze
Proponowane zmiany mogą znacząco wpłynąć na zachowania konsumentów. Podwyżka cen e-papierosów prawdopodobnie zmniejszy ich dostępność, szczególnie wśród młodszych użytkowników, którzy są główną grupą docelową dla tych produktów. Dla części konsumentów może to być motywacją do rezygnacji z waporyzacji, ale istnieje też ryzyko, że niektórzy wrócą do tradycyjnych wyrobów tytoniowych, które mogą stać się tańszą alternatywą.
Podwyżki te mogą również spowodować trudności dla małych i średnich przedsiębiorstw, które dominują na rynku vapingowym w Polsce. Wiele firm może stanąć przed koniecznością ograniczenia działalności lub nawet zamknięcia biznesu, co wpłynie na poziom zatrudnienia w branży. Konsolidacja rynku może natomiast wzmocnić pozycję dużych koncernów tytoniowych, które są w stanie lepiej dostosować się do nowych regulacji.
Jak zmiany wpłyną na konsumentów?
Dla przeciętnego użytkownika e-papierosów w Polsce nadchodzące zmiany oznaczają wyższe koszty. Obecnie koszt miesięcznego użytkowania e-papierosów wynosi średnio 150-200 zł w zależności od częstotliwości waporyzacji. Po wprowadzeniu akcyzy koszty te mogą wzrosnąć nawet o 50-70%, co dla wielu użytkowników będzie poważnym obciążeniem finansowym.
Dodatkowo zmiany mogą ograniczyć wybór produktów na rynku. Mniejsze firmy, które oferują tańsze zamienniki, mogą nie przetrwać w nowych warunkach, co spowoduje spadek konkurencji i wzrost cen.
Czy podwyżki przyniosą oczekiwane efekty?
Ministerstwo Finansów argumentuje, że nowe regulacje mają na celu przede wszystkim ograniczenie dostępności e-papierosów dla nieletnich oraz zwiększenie wpływów budżetowych. Szacuje się, że wprowadzenie akcyzy może przynieść państwu nawet 3 miliardy złotych rocznie.
Jednak eksperci ostrzegają, że tak drastyczne podwyżki mogą prowadzić do wzrostu nielegalnego handlu. W 2023 roku szacowano, że szara strefa w branży e-papierosów wynosiła 15% rynku, ale po wprowadzeniu nowych podatków może znacząco się powiększyć.
Przyszłość rynku e-papierosów w Polsce
Rynek e-papierosów w Polsce stoi przed poważnym wyzwaniem. Nadchodzące zmiany podatkowe mogą całkowicie zmienić jego strukturę, wpływając zarówno na konsumentów, jak i przedsiębiorców. Ostateczne decyzje rządu w sprawie nowych regulacji będą kluczowe dla przyszłości tej dynamicznie rozwijającej się branży.
