Czy emeryci mogą liczyć na dodatkową waloryzację świadczeń w 2025 roku? Zgodnie z obowiązującym prawem, jeśli spełnione zostaną określone warunki inflacyjne, rząd będzie zobowiązany do przeprowadzenia drugiej waloryzacji emerytur i rent. Termin na podjęcie decyzji upływa z końcem sierpnia 2025 roku, jednak już teraz trwają spekulacje, czy powtórzy się scenariusz z 2023 roku.
Czym jest druga waloryzacja i kiedy ma zastosowanie?
Druga waloryzacja emerytur to nadzwyczajne dostosowanie wysokości świadczeń do poziomu inflacji, przewidziane w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z artykułem 88 tej ustawy, dodatkowa waloryzacja przysługuje, gdy:
Inflacja dla gospodarstw emeryckich w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%.
W takiej sytuacji Rada Ministrów musi ogłosić decyzję o drugiej waloryzacji do 31 sierpnia. Sama waloryzacja obowiązywałaby od września 2025 roku, a świadczenia w nowej wysokości wypłacano by już w październiku z wyrównaniem.
Jak wyglądała sytuacja w poprzednich latach?
W 2023 roku, ze względu na wysoką inflację, rząd zdecydował się na drugą waloryzację emerytur. Była to sytuacja bezprecedensowa w najnowszej historii systemu emerytalnego. Decyzja zapadła właśnie latem, a świadczenia wzrosły od września.
W 2024 roku sytuacja była odmienna – choć inflacja była wciąż odczuwalna, to nie przekroczyła wymaganego progu 5% w I półroczu, przez co druga waloryzacja nie została wprowadzona.
Prognozy na 2025: czy inflacja przekroczy 5%?
Według obecnie dostępnych danych inflacyjnych oraz prognoz ekspertów, poziom inflacji w pierwszych miesiącach 2025 roku utrzymuje się na relatywnie niskim poziomie, w okolicach 3,5–4,2% w ujęciu rocznym. Kluczowe jednak będą dane Głównego Urzędu Statystycznego za czerwiec 2025, które zostaną opublikowane w lipcu.
To one pokażą, czy średnia inflacja dla gospodarstw emeryckich w I półroczu 2025 przekroczy próg ustawowy 5%. Jeżeli tak się stanie, rząd będzie miał obowiązek wdrożenia drugiej waloryzacji, a sama procedura będzie musiała być zatwierdzona najpóźniej do 31 sierpnia 2025.
Ile mogą zyskać emeryci?
Ostateczna wysokość ewentualnej waloryzacji zależy od wskaźnika inflacji. Dla przykładu:
- Jeżeli inflacja dla gospodarstw emeryckich w I półroczu wyniesie 6%, a rząd zdecyduje się na pełną rekompensatę inflacyjną, wtedy przeciętna emerytura wzrosłaby o ok. 180–200 zł brutto miesięcznie.
- Przy inflacji na poziomie 5,2%, wzrost świadczenia wyniósłby ok. 150 zł brutto.
Warto jednak podkreślić, że mówimy tutaj o waloryzacji procentowej, a więc wyższe świadczenia będą podlegały proporcjonalnie większym podwyżkom.
Kto skorzysta z drugiej waloryzacji?
Druga waloryzacja – podobnie jak ta marcowa – objęłaby wszystkich emerytów, rencistów i świadczeniobiorców FUS, w tym:
- Emerytów i rencistów ZUS
- Emerytów mundurowych
- Osoby pobierające świadczenia przedemerytalne
- Rencistów socjalnych i osób z niepełnosprawnościami
W przypadku wdrożenia drugiej waloryzacji, świadczenia zostaną zwiększone automatycznie, bez konieczności składania dodatkowych wniosków.
Presja społeczna i polityczna
Zbliżające się wybory parlamentarne i prezydenckie w 2025 roku zwiększają presję na rząd, aby pokazał wrażliwość społeczną, zwłaszcza wobec najstarszej grupy wyborców. Emeryci stanowią znaczący elektorat, a ich mobilizacja wyborcza jest statystycznie wyższa niż w innych grupach wiekowych.
Wprowadzenie drugiej waloryzacji może być postrzegane nie tylko jako działanie osłonowe w warunkach inflacyjnych, ale również gest polityczny, mający na celu wzmocnienie poparcia społecznego.
Co dalej? Terminarz decyzji
W najbliższych tygodniach kluczowe będą następujące etapy:
- Lipiec 2025 – publikacja danych GUS za I półrocze dotyczących inflacji dla gospodarstw emeryckich.
- Sierpień 2025 – Rada Ministrów musi podjąć decyzję, czy przeprowadzić drugą waloryzację.
- Wrzesień 2025 – wejście w życie drugiej waloryzacji, jeśli zostanie zatwierdzona.
- Październik 2025 – wypłata świadczeń w nowej wysokości, z ewentualnym wyrównaniem od września.
Dopiero po ogłoszeniu danych GUS możliwe będzie dokonanie precyzyjnej analizy, czy druga waloryzacja będzie konieczna z punktu widzenia prawnego i ekonomicznego.
Ekspercki komentarz: czy druga waloryzacja jest konieczna?
Z ekonomicznego punktu widzenia druga waloryzacja może być uzasadniona w warunkach wysokiej inflacji, aby zachować realną wartość świadczeń emerytalnych. Jednak w sytuacji, gdy inflacja będzie niższa niż 5%, rząd nie będzie zobligowany prawnie do jej wdrożenia.
Z drugiej strony, nawet jeśli wskaźniki inflacyjne nie osiągną wymaganych poziomów, presja społeczna i polityczna może skłonić rząd do rozważenia alternatywnych form wsparcia, takich jak jednorazowe dodatki, czternasta emerytura czy podwyżki dodatków pielęgnacyjnych.
