W ostatnich tygodniach nasila się fala oszustw telefonicznych, która uderza bezpośrednio w polskich użytkowników telefonów komórkowych. Przestępcy wykorzystują coraz bardziej wyrafinowane metody, aby wyłudzić pieniądze lub dane osobowe. Policja oraz Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) biją na alarm i wydają specjalne ostrzeżenia dotyczące połączeń z podejrzanych numerów międzynarodowych. Schemat działania jest prosty, a jego ofiarą może paść każdy, kto przez chwilę nieuwagi zdecyduje się oddzwonić na nieznany numer.
Problem dotyczy przede wszystkim połączeń z egzotycznych kierunków, które na pierwszy rzut oka mogą wyglądać niewinnie. Oszuści liczą na ludzką ciekawość i pośpiech. Jeden krótki sygnał, nieodebrane połączenie w rejestrze i chęć sprawdzenia, kto próbował się z nami skontaktować. To właśnie ten odruch może nas kosztować fortunę. Eksperci podkreślają, że kluczowa jest świadomość zagrożenia i bezwzględne przestrzeganie zasady ograniczonego zaufania wobec nieznanych numerów.
Nowa fala oszustw uderza w Polaków. Jak działa metoda „wangiri”?
Najnowsza i niezwykle popularna metoda oszustwa to tzw. „wangiri”, co po japońsku oznacza „jedno cięcie” lub „jeden sygnał”. Mechanizm jest banalnie prosty i właśnie dlatego tak skuteczny. Przestępcy, często korzystając z automatycznych systemów, wykonują masowe, bardzo krótkie połączenia na losowe numery. Celowo nie dają ofierze szansy na odebranie telefonu. Na ekranie smartfona zostaje jedynie powiadomienie o nieodebranym połączeniu z nieznanego, często bardzo dziwnego numeru.
Szczególną czujność należy zachować, widząc numery zaczynające się od nietypowych prefiksów międzynarodowych. Policja i UKE wskazują na wzmożoną aktywność numerów z kierunkami takimi jak +247 (Wyspa Wniebowstąpienia), +535 (Kuba), +225 (Wybrzeże Kości Słoniowej) czy +703. Oddzwonienie na taki numer jest równoznaczne z nawiązaniem połączenia z numerem premium o bardzo wysokiej taryfie. Koszt minuty rozmowy może sięgać nawet kilkunastu złotych, a oszuści często stosują triki, by utrzymać nas na linii jak najdłużej – na przykład odtwarzając sygnał oczekiwania lub udając, że połączenie zostało przerwane.
Spoofing i vishing. Przestępcy podszywają się pod banki i policję
Oszustwa typu „wangiri” to nie jedyne zagrożenie. Przestępcy stale doskonalą swoje techniki, aby uśpić naszą czujność. Jedną z najgroźniejszych metod jest „spoofing”, czyli podszywanie się pod numer telefonu zaufanej instytucji. Dzięki specjalnemu oprogramowaniu na ekranie telefonu ofiary może wyświetlić się numer infolinii jej banku, najbliższego komisariatu policji, a nawet urzędu państwowego.
Gdy ofiara odbierze takie połączenie, do gry wkracza „vishing” (voice phishing). Oszust, podając się za konsultanta bankowego lub funkcjonariusza, informuje o rzekomym włamaniu na konto, podejrzanej transakcji lub konieczności weryfikacji danych. Pod presją czasu i w stresie wiele osób traci czujność i podaje poufne informacje, takie jak hasła do bankowości, numery kart kredytowych wraz z kodami CVV czy dane osobowe. Pamiętaj: prawdziwy pracownik banku ani policjant NIGDY nie poprosi Cię o podanie takich danych przez telefon.
Policja i UKE ostrzegają. Oficjalne zalecenia, jak się chronić
W odpowiedzi na rosnącą liczbę zgłoszeń, zarówno Policja, jak i Urząd Komunikacji Elektronicznej wydały konkretne zalecenia dla obywateli. Najważniejsza zasada jest prosta: jeśli nie spodziewasz się telefonu z zagranicy, pod żadnym pozorem nie oddzwaniaj na nieznane numery międzynarodowe. Ignorowanie takich połączeń jest najskuteczniejszą formą obrony.
Aby zminimalizować ryzyko stania się ofiarą, warto wdrożyć kilka prostych nawyków bezpieczeństwa:
- Nie odbieraj i nie oddzwaniaj na połączenia z nieznanych numerów, zwłaszcza tych z egzotycznymi prefiksami.
- Nigdy nie podawaj przez telefon swoich danych logowania, haseł, numerów PESEL, czy pełnych danych karty płatniczej.
- Jeśli rozmówca twierdzi, że dzwoni z banku lub urzędu, rozłącz się. Następnie samodzielnie znajdź oficjalny numer tej instytucji i zadzwoń, aby zweryfikować informację.
- Regularnie sprawdzaj swój biling telefoniczny. Wszelkie podejrzane, wysokie opłaty natychmiast zgłaszaj swojemu operatorowi.
- Rozważ zainstalowanie aplikacji mobilnej, która identyfikuje i blokuje połączenia spamowe. Wiele smartfonów ma już taką funkcję wbudowaną.
Stało się. Co zrobić, gdy padłeś ofiarą oszustwa telefonicznego?
Nawet najbardziej ostrożnym osobom może zdarzyć się chwila nieuwagi. Jeśli zorientujesz się, że oddzwoniłeś na płatny numer lub, co gorsza, podałeś swoje dane oszustom, kluczowe jest szybkie działanie. Nie wpadaj w panikę, tylko postępuj według sprawdzonych kroków. Czas odgrywa tu decydującą rolę.
Przede wszystkim, jak najszybciej skontaktuj się ze swoim operatorem komórkowym. Zgłoś sytuację i poproś o zablokowanie naliczania dalszych opłat oraz złóż reklamację na podejrzane pozycje w bilingu. Jeśli doszło do wyłudzenia danych do bankowości, natychmiast zablokuj swoje karty i dostęp do konta, kontaktując się z bankiem przez oficjalną infolinię lub aplikację mobilną. Każde podejrzenie popełnienia przestępstwa, takie jak wyłudzenie pieniędzy czy danych, należy bezzwłocznie zgłosić na najbliższym komisariacie policji. Warto również poinformować o incydencie Urząd Komunikacji Elektronicznej, który monitoruje tego typu zagrożenia.
