Używanie e-papierosów przez nastolatków stanowi poważne zagrożenie dla ich zdrowia i przyszłości, alarmują naukowcy z University of York i London School of Hygiene and Tropical Medicine (LSHTM). Najnowsze, obszerne badania przeglądowe, opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma „Tobacco Control”, jednoznacznie wskazują na alarmujący trend. Okazuje się, że elektroniczne papierosy nie są bezpieczną alternatywą, lecz często stanowią furtkę do znacznie poważniejszych uzależnień, w tym tradycyjnych papierosów, marihuany i alkoholu. To największe dotychczas podsumowanie wiedzy na temat skutków użycia e-papierosów wśród młodzieży, którego wnioski powinny skłonić do natychmiastowych działań zarówno rodziców, jak i decydentów.
E-papierosy jako Brama do Innych Uzależnień
Analiza 56 badań naukowych z lat 2016–2024 ujawnia, że młodzi ludzie sięgający po e-papierosy są w znacząco wyższym stopniu narażeni na rozwój dalszych uzależnień. W porównaniu z rówieśnikami, którzy nie wapują, młodzież używająca e-papierosów jest nawet trzykrotnie bardziej narażona na rozpoczęcie palenia tradycyjnych papierosów. Niektóre badania wskazują nawet na wzrost ryzyka aż 26-krotny, co jest alarmującą liczbą. Podobne zależności obserwuje się w kontekście innych substancji psychoaktywnych. Wapowanie wiąże się z 3- do 6-krotnie wyższym ryzykiem sięgnięcia po marihuanę i alkohol. W przypadku tzw. binge drinking, czyli intensywnego picia alkoholu, ryzyko wzrasta nawet siedmiokrotnie. Te statystyki jasno pokazują, że e-papierosy, zamiast być narzędziem do walki z nałogiem, stają się dla młodzieży trampoliną do poważniejszych problemów z uzależnieniem.
Poważne Konsekwencje Zdrowotne Wapowania u Młodzieży
Skutki wapowania wykraczają daleko poza ryzyko uzależnień. Badacze podkreślają, że młodzież korzystająca z e-papierosów jest bardziej narażona na szereg poważnych problemów zdrowotnych. Jednym z najczęściej wymienianych skutków jest astma – ryzyko jej wystąpienia wzrasta od 20 do 36 procent, a u osób już chorujących objawy mogą nasilać się aż o 44 procent. To bezpośrednie zagrożenie dla układu oddechowego, który u młodych ludzi wciąż się rozwija. Wśród innych konsekwencji zdrowotnych wymienia się przewlekły kaszel, urazy (np. oparzenia spowodowane wybuchem baterii) oraz poważne problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym myśli samobójcze. Badania wskazują także na możliwy związek wapowania z chorobami płuc, oskrzeli, bólami głowy, migrenami, zawrotami głowy, a nawet obniżoną liczbą plemników i pogorszeniem stanu zdrowia jamy ustnej. Te liczne zagrożenia zdrowotne stanowią poważne ostrzeżenie dla rodziców i opiekunów.
Brak Regulacji i Globalne Obawy Ekspertów
Wzrost popularności tzw. wapowania wśród dzieci i młodzieży jest określany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) jako „alarmujący”. W krajach europejskich odsetek 15- i 16-latków używających e-papierosów waha się od 5,5 proc. do nawet 41 proc., co pokazuje skalę problemu. Eksperci podkreślają, że mimo rosnących dowodów na szkodliwość, wciąż brakuje wystarczających regulacji prawnych, które skutecznie chroniłyby młodych ludzi przed łatwym dostępem do tych produktów. Agresywne kampanie marketingowe i łatwa dostępność e-papierosów, często w atrakcyjnych smakach i opakowaniach, sprawiają, że stają się one szczególnie kuszące dla nieświadomej młodzieży. Brak działań legislacyjnych naraża kolejne pokolenia na poważne konsekwencje zdrowotne i uzależnienia.
Apel Naukowców: Czas na Pilne Działania
Autorzy przeglądu, choć zaznaczają, że większość dostępnych badań ma charakter obserwacyjny, co utrudnia jednoznaczne potwierdzenie związku przyczynowo-skutkowego, podkreślają, że powtarzalność wyników i ich spójność z innymi badaniami jasno sugerują, iż wapowanie jest realnym czynnikiem ryzyka dla zdrowia i dobrego samopoczucia młodych ludzi. W świetle tych wyników naukowcy apelują o natychmiastowe wprowadzenie i egzekwowanie skutecznych ograniczeń sprzedaży i reklamy e-papierosów skierowanych do młodzieży. Konieczne są także szeroko zakrojone kampanie informacyjne, które zwiększą świadomość zagrożeń związanych z wapowaniem – zarówno wśród młodych ludzi, jak i ich rodziców oraz nauczycieli. Tylko wspólne, zdecydowane działania mogą uchronić młodzież przed spiralą uzależnień i poważnymi problemami zdrowotnymi.
