Od 2026 roku prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej stanie się znacznie droższe. Rządowe prognozy przewidują, że miesięczne składki na ZUS przekroczą poziom 1970 zł, co w skali roku oznacza niemal 24 tysiące złotych kosztów wyłącznie z tytułu ubezpieczeń społecznych. Dla wielu mikroprzedsiębiorców, zwłaszcza działających w branżach o niskich marżach, może to okazać się momentem krytycznym, zagrażającym dalszemu funkcjonowaniu firm.
Podstawą podwyżek jest rosnąca płaca minimalna i przeciętne wynagrodzenie
Wzrost składek wynika bezpośrednio ze zwiększającej się podstawy ich wymiaru, która jest powiązana z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. Według danych Ministerstwa Finansów, w 2026 roku przeciętne wynagrodzenie brutto ma wynieść 9656 zł, a od tej kwoty wyliczana będzie podstawa składek, stanowiąca 60% tej wartości, czyli około 5793,60 zł.
Na tej podstawie przedsiębiorcy będą musieli odprowadzać miesięcznie składki na: emeryturę (1130,91 zł), rentową (463,49 zł), chorobową (141,94 zł), wypadkową (96,75 zł) oraz na Fundusz Pracy (141,94 zł). Łącznie daje to 1975,03 zł bez składki zdrowotnej, która wyliczana jest osobno i zależy od formy rozliczenia.
Drobni przedsiębiorcy w pułapce rosnących kosztów
Dla dużych firm podwyżka o około 170 zł miesięcznie może być kwestią do udźwignięcia, jednak dla tysięcy mikroprzedsiębiorców, freelancerów, rzemieślników i drobnych usługodawców każdy wzrost kosztów stanowi poważne wyzwanie. Branże takie jak krawiectwo, fryzjerstwo, hydraulika czy inne usługi o niskich marżach będą zmuszone do podnoszenia cen, redukcji kosztów lub nawet rozważenia zakończenia działalności.
Wakacje składkowe – czy to realna ulga?
Rząd rozważa wprowadzenie tzw. „wakacji składkowych” – czyli jednorazowego, miesięcznego zwolnienia ze składek w ciągu roku. Teoretycznie mogłoby to obniżyć roczne obciążenia do około 21 725 zł, co wciąż pozostaje wyższą kwotą niż obecne składki (około 21 287 zł).
Problem polega na tym, że mechanizm ten jest niejasny, obarczony uznaniowością oraz biurokracją. Przedsiębiorcy nie mają pewności, czy faktycznie skorzystają z ulgi, a jakiekolwiek opóźnienia w płatnościach lub brak wniosku mogą prowadzić do narastania zaległości i powiększania się zadłużenia wobec ZUS.
Trend wzrostowy składek nie ustępuje – perspektywy na kolejne lata
Historia pokazuje, że wzrost kosztów prowadzenia działalności to proces nieustanny. Ostatnie lata przyniosły rekordowe podwyżki płacy minimalnej oraz zmiany w składce zdrowotnej, które podniosły obciążenia dla przedsiębiorców. W 2024 roku płaca minimalna wzrosła bardziej niż postulowały związki zawodowe, co może sugerować, że prognozy na 2026 rok również mogą być zaniżone, a faktyczne składki jeszcze wyższe.
Zagrożenie dla sektora MŚP i lokalnych społeczności
Małe i mikroprzedsiębiorstwa to filar polskiej gospodarki. Zatrudniają miliony Polaków, generują znaczną część PKB i pełnią kluczową rolę w lokalnych społecznościach, dostarczając usługi i produkty tam, gdzie duże korporacje nie docierają.
Drastyczny wzrost kosztów może doprowadzić do masowej likwidacji działalności gospodarczych, co z kolei negatywnie odbije się na rynku pracy, lokalnych rynkach i jakości życia w wielu regionach.
