W ostatnich latach polscy kredytobiorcy walutowi, znani jako frankowicze, odnotowują znaczące sukcesy w sporach sądowych z bankami. Rosnąca liczba korzystnych wyroków dla klientów stawia instytucje finansowe w trudnej sytuacji, zmuszając je do tworzenia coraz większych rezerw finansowych na pokrycie potencjalnych strat.
Według danych z 2024 roku, frankowicze wygrywają około 95% spraw sądowych przeciwko bankom. Taki wskaźnik sukcesu wynika z ukształtowania się prokonsumenckiej linii orzeczniczej, która uznaje nieuczciwe klauzule w umowach kredytowych za podstawę do ich unieważnienia.
Przełomowe orzeczenia i ich wpływ na sytuację banków
Rok 2024 przyniósł szereg kluczowych orzeczeń, które wzmocniły pozycję frankowiczów. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz polskiego Sądu Najwyższego potwierdziły nieuczciwość wielu zapisów w umowach kredytowych, co skutkowało ich unieważnieniem. W efekcie banki zostały zobowiązane do zwrotu klientom nadpłaconych kwot oraz poniesienia kosztów procesowych.
Finansowe konsekwencje dla banków
W obliczu rosnącej liczby przegranych spraw, banki muszą tworzyć znaczące rezerwy finansowe. Na przykład, w II kwartale 2023 roku PKO BP odnotował zysk netto w wysokości 587 mln zł, jednak rezerwy na ryzyko związane z kredytami frankowymi wyniosły aż 2,5 mld zł. Podobne działania podejmują inne instytucje finansowe, co wpływa na ich wyniki finansowe oraz strategie biznesowe.
Nowe regulacje przyspieszające procesy sądowe
Aby usprawnić postępowania sądowe w sprawach frankowych, wprowadzono zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego. Od marca 2023 roku jedynym właściwym sądem do rozpatrywania takich spraw jest sąd miejsca zamieszkania kredytobiorcy. Dodatkowo planowane są dalsze usprawnienia, takie jak automatyczne zawieszanie spłaty rat po doręczeniu bankowi pozwu oraz możliwość wydawania wyroków na posiedzeniach niejawnych.
W obliczu niekorzystnych wyroków, niektóre banki decydują się na zawieranie ugód z frankowiczami. Na przykład, w II kwartale 2024 roku mBank zawarł 1 850 ugód, podczas gdy otrzymał 1 485 nowych pozwów. Takie działania mają na celu minimalizację strat oraz ograniczenie kosztów związanych z długotrwałymi procesami sądowymi.
Ostrzeżenia przed niekorzystnymi ugodami
Mimo że ugody mogą wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem, eksperci ostrzegają przed ich pochopnym zawieraniem. Analizy wskazują, że niektóre propozycje banków mogą być mniej korzystne dla kredytobiorców niż wyroki sądowe. W związku z tym frankowicze powinni dokładnie analizować oferty ugodowe i rozważyć kontynuowanie postępowania sądowego w celu uzyskania lepszych warunków.
Obecna sytuacja wskazuje na dalsze umacnianie się pozycji frankowiczów w sporach z bankami. Przełomowe orzeczenia sądowe oraz planowane zmiany legislacyjne sprzyjają kredytobiorcom, co może prowadzić do kolejnych wygranych spraw i zwiększenia presji na instytucje finansowe. Banki będą musiały dostosować swoje strategie, aby sprostać rosnącym wyzwaniom i minimalizować potencjalne straty.
Triumfy frankowiczów w polskich sądach stanowią poważne wyzwanie dla sektora bankowego. Rosnąca liczba korzystnych dla kredytobiorców wyroków oraz związane z tym konsekwencje finansowe zmuszają banki do rewizji dotychczasowych praktyk i poszukiwania nowych rozwiązań w obliczu zmieniającej się rzeczywistości prawnej.
