Obowiązkowy pobór do wojska, przeszkolenie wszystkich obywateli, a także służba wojskowa kobiet – te kwestie dzielą Polaków. W dobie wojny za wschodnią granicą, debata o bezpieczeństwie i obronności nabiera szczególnego znaczenia. Pracownia Opinia24 na zlecenie Radia ZET zapytała obywateli, czy przyszły prezydent powinien podpisać ustawy wprowadzające powszechny obowiązek wojskowy. Odpowiedzi pokazują nie tylko nastroje społeczne, ale i różnice w podejściu elektoratów do kluczowych kwestii obronnych.
Polacy za powrotem poboru dla mężczyzn
52 proc. ankietowanych popiera przywrócenie obowiązkowego poboru do wojska dla mężczyzn, 36 proc. jest przeciw. Spośród popierających:
- 23 proc. odpowiedziało „zdecydowanie tak”,
- 29 proc. „raczej tak”,
- 22 proc. „raczej nie”,
- 14 proc. „zdecydowanie nie”,
- 11 proc. było niezdecydowanych.
Największy entuzjazm dla tej idei wykazali wyborcy Szymona Hołowni – aż 74 proc. z nich popiera obowiązkowy pobór dla mężczyzn. Podobne poparcie wyrażają elektoraty Karola Nawrockiego (PiS) i Sławomira Mentzena (Konfederacja) – po 57 proc. za.
Z kolei wyborcy Rafała Trzaskowskiego (KO) są w tej kwestii podzieleni: 47 proc. przeciw, 44 proc. za. Zwolennicy Nowej Lewicy w większości odrzucają pomysł – 53 proc. na NIE, tylko 33 proc. na TAK.
Obowiązkowe przeszkolenie wojskowe? Poparcie ponad podziałami
Znacznie większą zgodę społeczną wywołuje pytanie o obowiązkowe przeszkolenie wojskowe wszystkich obywateli – kobiet i mężczyzn.
60 proc. ankietowanych popiera taki pomysł, 29 proc. jest mu przeciwnych.
- 28 proc. odpowiedziało „zdecydowanie tak”,
- 33 proc. „raczej tak”,
- 18 proc. „raczej nie”,
- 11 proc. „zdecydowanie nie”,
- 11 proc. nie ma zdania.
Poparcie dla obowiązkowego przeszkolenia deklaruje:
- 68 proc. mężczyzn,
- 53 proc. kobiet.
Pomysł ma akceptację większości elektoratów, niezależnie od barw politycznych:
- 74 proc. wyborców Hołowni – za,
- 63 proc. Trzaskowskiego – za,
- 57 proc. Nawrockiego – za,
- 57 proc. Mentzena – za, choć w jego elektoracie więcej głosów na „NIE” (37 proc.) niż w innych grupach.
Obowiązkowa służba wojskowa dla kobiet? Społeczeństwo mówi „nie”
Największe kontrowersje wywołuje pytanie o wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej dla kobiet. Tylko 32 proc. badanych popiera takie rozwiązanie, a 55 proc. jest przeciw.
Rozkład odpowiedzi prezentuje się następująco:
- Zdecydowanie tak – 11 proc.
- Raczej tak – 21 proc.
- Raczej nie – 19 proc.
- Zdecydowanie nie – 36 proc.
- Nie wiem / trudno powiedzieć – 13 proc.
63 proc. kobiet nie chce obowiązkowego poboru dla swojej płci. Wśród mężczyzn odpowiedzi są bardziej zrównoważone:
- 43 proc. za,
- 46 proc. przeciw.
Te wyniki pokazują, że choć Polacy coraz częściej zgadzają się na potrzebę szkoleń wojskowych i wzmacniania obronności, pełna równość w obowiązkach wojskowych wciąż napotyka opór społeczny.
Kontekst konstytucyjny i decyzja prezydenta
Obowiązek służby wojskowej ma umocowanie konstytucyjne – zgodnie z art. 85 Konstytucji RP, obowiązek obrony Ojczyzny spoczywa na wszystkich obywatelach. Powszechny pobór został zawieszony w 2009 roku, ale formalnie nie został zniesiony. Do jego wznowienia wystarczy decyzja prezydenta podjęta na wniosek premiera.
Przyszły prezydent – niezależnie od politycznej afiliacji – będzie musiał zmierzyć się z pytaniem o ewentualne podpisanie ustawy przywracającej obowiązkową służbę wojskową. Wyniki sondażu pokazują, że poparcie społeczne dla przeszkolenia wszystkich obywateli rośnie, ale pełny pobór – szczególnie kobiet – może okazać się społecznie nieakceptowalny.
Perspektywa na przyszłość
W dobie coraz większych napięć międzynarodowych i toczącej się wojny na Ukrainie, wzmocnienie potencjału obronnego Polski staje się nie tylko tematem debaty, ale też realnym wyzwaniem politycznym i społecznym. Kolejny prezydent stanie przed dylematem: jak pogodzić oczekiwania obywateli, potrzeby wojska i obowiązki konstytucyjne.
Decyzja o podpisaniu ustawy dotyczącej poboru – czy to dla mężczyzn, czy kobiet – może okazać się jednym z najbardziej kontrowersyjnych i symbolicznych gestów przyszłej głowy państwa.
