Europejski Bank Centralny (EBC) ogłosił przełomową decyzję o całkowitej modernizacji wszystkich banknotów euro – od 5, 10, 20, 50 i 100 euro, aż po nominały wyższe. Choć era wspólnej waluty trwa już ponad 20 lat, obecna seria banknotów zostanie całkowicie zastąpiona – zarówno pod względem wyglądu, jak i zastosowanych zabezpieczeń.
Mimo dynamicznego rozwoju płatności cyfrowych, gotówka nadal odpowiada za niemal połowę transakcji w Europie. Z tego względu EBC uznał, że nadszedł czas na kompleksowe odświeżenie wizerunku fizycznych pieniędzy, tak aby sprostać nowoczesnym wymaganiom estetycznym i bezpieczeństwa.
Dwa finałowe motywy – kultura kontra przyroda
Proces wyboru nowego wyglądu banknotów znajduje się w zaawansowanej fazie. Po ogłoszeniu otwartego konkursu dla projektantów graficznych, EBC zaprezentował dwa motywy, które przeszły do finału. Oba różnią się diametralnie pod względem stylu i przesłania.
Motyw 1: Europejska kultura
Pierwsza koncepcja skupia się na dziedzictwie kulturowym Europy, a jej kluczowym elementem jest pokazanie wybitnych postaci historycznych. Na awersach nowych banknotów mogą znaleźć się takie postaci jak:
- Maria Callas – legendarna śpiewaczka operowa,
- Ludwig van Beethoven – kompozytor-symbol europejskiej tożsamości muzycznej,
- Marie Curie – dwukrotna noblistka, pionierka fizyki i chemii,
- Miguel de Cervantes – autor „Don Kichota” i ikona literatury hiszpańskiej,
- Leonardo da Vinci – wszechstronny geniusz renesansu,
- Bertha von Suttner – działaczka pokojowa i laureatka Pokojowej Nagrody Nobla.
Na rewersach pojawić się mogą ilustracje przedstawiające sceny z codziennego życia kulturalnego, m.in. artystów ulicznych, chóry, szkoły, biblioteki i muzea. Ten motyw odwołuje się do wspólnej tożsamości Europejczyków i ich dorobku intelektualnego.
Motyw 2: Rzeki i ptaki
Drugi finałowy projekt skupia się na europejskiej przyrodzie, symbolizując równowagę między naturą a rozwojem cywilizacyjnym. Na awersach banknotów mogą znaleźć się charakterystyczne ptaki, m.in.:
- drozd,
- zimorodek,
- żołna,
- bocian,
- szablodziób,
- głuptak.
Z kolei na rewersach zaplanowano umieszczenie wizerunków głównych instytucji Unii Europejskiej, takich jak:
- Parlament Europejski,
- Komisja Europejska,
- Europejski Bank Centralny,
- Trybunał Sprawiedliwości UE,
- Rada Europejska,
- Europejski Trybunał Obrachunkowy.
To podejście łączy symbolikę ekologii z instytucjonalnym fundamentem Unii, akcentując współistnienie człowieka, natury i prawa.
Harmonogram zmian: bez pośpiechu, ale konsekwentnie
Choć oficjalne potwierdzenie nowego projektu ma nastąpić w kolejnych miesiącach, produkcja i dystrybucja nowych banknotów to proces długofalowy. Zgodnie z zapowiedziami, wdrożenie nowej serii może potrwać kilka lat, co oznacza, że obecne banknoty pozostaną w obiegu jeszcze przez dłuższy czas.
Rada Gubernatorów EBC po zakończeniu konkursu przygotuje szczegółowy harmonogram, który obejmie etapy testowania zabezpieczeń, produkcji oraz kampanii informacyjnej dla obywateli wszystkich państw strefy euro.
Dlaczego teraz?
Decyzja o wymianie obecnej serii banknotów nie jest przypadkowa. Ostatnia znacząca modernizacja miała miejsce w latach 2013–2019, kiedy wprowadzono drugą serię banknotów o nazwie „Europa”. Obecne zmiany idą jednak znacznie dalej – nie tylko aktualizują zabezpieczenia, ale mają również odświeżyć symbolikę euro, czyniąc ją bardziej przystającą do współczesnych wartości i wyzwań.
Dodatkowo, wzrost popularności fałszerstw i zmieniające się technologie płatnicze sprawiają, że modernizacja fizycznej gotówki jest konieczna z punktu widzenia bezpieczeństwa systemu finansowego.
Co to oznacza dla konsumentów?
Dla przeciętnego użytkownika zmiany te nie będą odczuwalne natychmiast. Obecne banknoty zachowają ważność przez długi czas, a ich wymiana będzie prowadzona stopniowo i bezterminowo w bankach centralnych krajów strefy euro.
Wprowadzenie nowych banknotów może również stać się okazją do edukacji społeczeństwa w zakresie zabezpieczeń gotówki, a także do wzmocnienia poczucia wspólnoty europejskiej, szczególnie jeśli wybrany zostanie motyw związany z kulturą.
