Wprowadzenie stanu klęski żywiołowej w Polsce z powodu powodzi w trzech województwach spowodowało przymusową ewakuację mieszkańców wielu miejscowości. Zgodnie z przepisami, stan klęski żywiołowej umożliwia władzy lokalnej i centralnej podejmowanie nadzwyczajnych środków, w tym zarządzanie ewakuacji. Pojawia się jednak pytanie – kto ma prawo odwołać taką ewakuację?
Stan klęski żywiołowej: podstawy prawne
Stan klęski żywiołowej, obowiązujący obecnie w województwach dolnośląskim, opolskim i śląskim, umożliwia lokalnym władzom, takim jak wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, zarządzanie przymusową ewakuacją ludności z obszarów zagrożonych. Decyzje o ewakuacji są często podejmowane w sytuacjach kryzysowych, takich jak powódź, w celu ochrony życia i mienia mieszkańców.
Jednak sytuacja staje się skomplikowana, gdy władze muszą zdecydować o odwołaniu ewakuacji. Jak wskazuje prawnik Mateusz Karciarz z Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy, odpowiedzialność za podjęcie tej decyzji spoczywa na organie, który ewakuację zarządził. Jeśli nakaz wydany został przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, to właśnie te osoby mogą ewakuację odwołać. Podobnie, jeśli decyzja została podjęta przez wojewodę lub ministra, to oni są odpowiedzialni za jej cofnięcie.
Problem interpretacyjny w Paczkowie
Przykładem trudności w interpretacji tych przepisów jest sytuacja w Paczkowie, gdzie burmistrz Artur Rolka poprosił Wody Polskie o wskazówki dotyczące odwołania ewakuacji mieszkańców po przerwaniu zapory w Topoli. Wody Polskie odpowiedziały, że decyzja należy do wojewody, jednak wojewoda stwierdził, że powinien to zrobić organ, który zarządził ewakuację. Taka wymiana odpowiedzialności pokazuje, jak ważne jest jasne zrozumienie kompetencji poszczególnych organów w sytuacjach kryzysowych.
Brak procedur i jasnych wytycznych
Mateusz Karciarz podkreśla, że przepisy dotyczące stanu klęski żywiołowej nie były dotychczas szeroko stosowane, dlatego brakuje jasno określonych procedur postępowania. Ustawa nie zawiera dokładnych wytycznych dotyczących czynności, które muszą zostać wykonane przed odwołaniem ewakuacji. Ważnym elementem, którego brakuje w przepisach, są również konsultacje z odpowiednimi organami, takimi jak nadzór budowlany, który powinien ocenić, czy powrót do ewakuowanych obszarów jest bezpieczny.
Prawnik sugeruje, że decyzja o odwołaniu ewakuacji powinna być koordynowana na wyższym szczeblu administracji rządowej, w tym z udziałem ministra spraw wewnętrznych i administracji, szczególnie w przypadku, gdy stan klęski żywiołowej obejmuje więcej niż jedno województwo.
Gdzie obecnie obowiązuje stan klęski żywiołowej?
Stan klęski żywiołowej obowiązuje obecnie w województwach dolnośląskim, opolskim i śląskim. Na Dolnym Śląsku obejmuje m.in. powiaty kamiennogórski, kłodzki, wałbrzyski, a także miasta Wałbrzych i Jelenią Górę. W województwie opolskim ewakuacje miały miejsce m.in. w powiatach nyskim, głubczyckim i krapkowickim, natomiast w województwie śląskim objęły powiaty bielski, cieszyński i raciborski oraz miasto Bielsko-Biała.
Odwołanie ewakuacji podczas stanu klęski żywiołowej jest decyzją, którą podejmuje organ, który zarządził ewakuację. W praktyce jednak procedury są niejasne, a koordynacja pomiędzy różnymi szczeblami władzy pozostawia wiele do życzenia. Obecnie konieczne są szybkie działania w celu opracowania odpowiednich wytycznych, które ułatwią władzom lokalnym podejmowanie decyzji i zapewnią bezpieczeństwo mieszkańcom.
