Koniec z anonimowością podczas zakupów na popularnych platformach internetowych. Wdrożenie unijnej dyrektywy DAC7 sprawiło, że Urząd Skarbowy zyskał potężne narzędzie do prześwietlania transakcji Polaków. Sprzedajesz lub kupujesz na OLX, Vinted czy Facebook Marketplace? Twoje dane mogą już być w rękach fiskusa. Szczególną czujność muszą zachować kupujący, na których czyha pułapka podatkowa, o której wielu nie ma pojęcia. Przekroczenie magicznej kwoty 1000 złotych przy zakupie od osoby prywatnej rodzi obowiązek, którego zignorowanie może kosztować nawet ponad 90 tysięcy złotych kary.
Algorytmy skarbówki już teraz analizują miliony transakcji, automatycznie typując te, które wymagają zapłaty podatku. To, co kiedyś było praktycznie niemożliwe do wyśledzenia, dziś stało się rutynową kontrolą. Jeśli w ostatnim czasie kupiłeś używany rower, smartfon, meble czy nawet rasowego kota od osoby fizycznej, ten artykuł jest dla Ciebie. Wyjaśniamy, kto, kiedy i jak musi zapłacić podatek, aby uniknąć dotkliwych konsekwencji finansowych.
Dyrektywa DAC7, czyli fiskus patrzy na twoje zakupy
Kluczową zmianą, która otworzyła organom skarbowym drzwi do danych transakcyjnych, jest implementacja dyrektywy unijnej DAC7. Zgodnie z nowymi przepisami, operatorzy platform cyfrowych, takich jak OLX, Vinted, Allegro czy Facebook Marketplace, są zobowiązani do zbierania i automatycznego przekazywania informacji o sprzedawcach do Krajowej Administracji Skarbowej. Raportowaniu podlegają osoby, które w ciągu roku dokonają co najmniej 30 transakcji lub gdy łączna kwota ich sprzedaży przekroczy 2000 euro.
Choć obowiązek raportowania dotyczy sprzedających, konsekwencje tej transparentności uderzają rykoszetem w kupujących. Fiskus, mając na tacy szczegółowe dane o transakcjach, z łatwością może weryfikować, czy od danej umowy kupna-sprzedaży został odprowadzony należny podatek. Skala zjawiska jest ogromna. Analizy samego portalu OLX wskazują, że od początku roku pojawiło się tam ponad 1,24 miliona ogłoszeń od osób prywatnych z ceną powyżej 1000 zł. Każda z tych transakcji jest potencjalnie na radarze urzędu.
Pułapka podatku PCC. Kiedy musisz zapłacić 2% od zakupu?
Największym zagrożeniem dla nieświadomych kupujących jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Obowiązek jego zapłaty powstaje w momencie, gdy kupujemy używaną rzecz od innej osoby fizycznej (prywatnej), a wartość rynkowa przedmiotu przekracza 1000 złotych. Stawka podatku wynosi 2% wartości rzeczy. Co kluczowe, liczy się niekoniecznie cena, za którą kupiliśmy przedmiot, ale jego realna wartość rynkowa. Jeśli kupimy okazyjnie laptopa wartego 3000 zł za 800 zł, obowiązek podatkowy nie powstaje. Jeśli jednak ten sam laptop kupimy za 1100 zł, podatek w wysokości 22 zł (2% z 1100 zł) musimy zapłacić.
Obowiązek ten dotyczy szerokiej gamy przedmiotów, od elektroniki, przez meble, rowery, aż po dzieła sztuki czy nawet zwierzęta z prywatnych hodowli. Ważne jest, aby pamiętać, że obowiązek zapłaty podatku PCC spoczywa w całości na kupującym. Sprzedawca nie ma w tym procesie żadnych zobowiązań. To kupujący musi samodzielnie zgłosić transakcję do urzędu i uiścić należność.
Jak odróżnić sprzedawcę prywatnego od firmy? To kluczowe
Zasadniczą kwestią jest ustalenie statusu sprzedawcy. Obowiązek zapłaty podatku PCC dotyczy wyłącznie transakcji zawieranych między dwiema osobami fizycznymi. Jeśli kupujemy towar od firmy (przedsiębiorcy), nawet na platformie takiej jak OLX, nie musimy płacić podatku PCC. W takim przypadku cena produktu zawiera już podatek VAT, a za jego rozliczenie odpowiada sprzedawca.
Niestety, odróżnienie sprzedawcy prywatnego od firmy nie zawsze jest proste. O ile platforma Allegro wprowadziła jasny podział na konta firmowe i sprzedaż w ramach Allegro Lokalnie, o tyle na OLX, Vinted czy Facebook Marketplace sytuacja jest mniej klarowna. Aby uniknąć pomyłki, należy dokładnie przeanalizować profil sprzedającego, sprawdzić liczbę i rodzaj wystawianych przez niego przedmiotów, a w razie wątpliwości – wprost zapytać o status prawny. Zakup od firmy jest zawsze bezpieczniejszy z perspektywy podatku PCC.
Masz 14 dni na zapłatę. Jak dopełnić formalności?
Jeśli dokonałeś zakupu spełniającego kryteria opodatkowania PCC, masz dokładnie 14 dni od daty zawarcia umowy (czyli najczęściej od daty zakupu) na uregulowanie należności. Procedura jest na szczęście w pełni cyfrowa i nie wymaga wizyty w urzędzie. Wystarczy zalogować się do systemu e-Urząd Skarbowy za pomocą Profilu Zaufanego, bankowości elektronicznej lub aplikacji mObywatel.
Następnie należy wypełnić i złożyć elektroniczny formularz o nazwie PCC-3. W deklaracji podajemy dane kupującego i sprzedającego, opisujemy przedmiot transakcji oraz jego wartość rynkową, od której naliczamy 2% podatku. Po złożeniu formularza system wygeneruje dane do przelewu, który można od razu zrealizować online. Dopełnienie tych formalności w terminie gwarantuje spokój i brak problemów z fiskusem.
Nawet 93 tys. zł grzywny. Fiskus nie będzie pobłażliwy
Ignorowanie obowiązku zapłaty podatku PCC to bardzo zły pomysł. Niezłożenie deklaracji PCC-3 i nieuiszczenie należności w terminie jest traktowane jako wykroczenie skarbowe, a w przypadku większych kwot – nawet jako przestępstwo skarbowe. Urząd Skarbowy, który dzięki danym z platform cyfrowych bez trudu namierzy taką transakcję, wezwie nas do zapłaty zaległego podatku wraz z naliczonymi odsetkami za zwłokę.
To jednak nie wszystko. Na podatnika może zostać nałożona dotkliwa grzywna. Jej wysokość jest uzależniona od płacy minimalnej. Kara może wynieść od jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia (obecnie od ok. 466 zł) aż do jego dwudziestokrotności. Oznacza to, że maksymalna grzywna, jaką może nałożyć urząd, przekracza 93 000 złotych. W obliczu tak wysokich sankcji i łatwości, z jaką fiskus może dziś wykrywać nieprawidłowości, ryzyko jest po prostu nieopłacalne.
