W związku z zaostrzającymi się przepisami antysmogowymi, coraz więcej regionów Polski wprowadza restrykcje dotyczące ogrzewania domów paliwami stałymi, w tym węglem. Uchwały antysmogowe oraz nowe regulacje mają na celu poprawę jakości powietrza i ochronę zdrowia mieszkańców, jednak ich nieprzestrzeganie może wiązać się z dotkliwymi karami finansowymi.
Obowiązujące przepisy i sankcje
Od 2024 roku w wielu województwach, takich jak małopolskie, dolnośląskie czy świętokrzyskie, obowiązują zakazy używania tzw. „kopciuchów” – pieców i kotłów o niskiej klasie emisyjności. Nieprzestrzeganie tych regulacji grozi mandatem od 20 zł do 5000 zł, który może zostać nałożony przez straż miejską. W niektórych przypadkach, jak w województwie lubelskim, minimalny dopuszczalny standard urządzeń to 3. klasa emisyjności, podczas gdy w innych regionach, takich jak Sopot, ogrzewanie węglem i drewnem zostało całkowicie zakazane.
Warto zaznaczyć, że kary te mogą być łagodzone, jeśli właściciel domu udokumentuje, że podjął kroki w kierunku wymiany źródła ogrzewania, np. przystąpił do programu „Czyste Powietrze” lub złożył wniosek o dofinansowanie.
Wzrost kosztów ogrzewania węglem
Ceny węgla w 2024 roku pozostają wysokie, oscylując wokół 3000 zł za tonę. Średnie zapotrzebowanie domu jednorodzinnego na węgiel w sezonie grzewczym wynosi około 3-4 tony, co daje roczny koszt na poziomie 9000-12 000 zł. Rosnące ceny oraz wymogi prawne sprawiają, że korzystanie z tego paliwa staje się coraz mniej opłacalne.
Alternatywne źródła ogrzewania
Dla osób zmuszonych do zmiany systemu grzewczego dostępnych jest kilka opcji, takich jak:
- Piece na pellet – koszty zakupu to około 10 000 zł, a tona paliwa kosztuje 1200 zł.
- Pompy ciepła – rozwiązanie ekologiczne i niskoemisyjne, choć wymagające wysokich nakładów początkowych (30 000-50 000 zł).
- Kotły gazowe kondensacyjne – koszt instalacji wynosi średnio 8 000-12 000 zł, ale wymagają one dostępu do sieci gazowej.
- Ogrzewanie elektryczne – coraz popularniejsze dzięki możliwości łączenia go z instalacjami fotowoltaicznymi.
Wsparcie finansowe dla właścicieli domów
Rządowy program „Czyste Powietrze” oferuje dofinansowanie do wymiany pieców węglowych na ekologiczne źródła ciepła. Dotacje mogą wynosić do 60% kosztów inwestycji dla osób o dochodach nieprzekraczających 100 000 zł rocznie, a dla gospodarstw o najniższych dochodach przewidziane są dodatkowe ulgi oraz preferencyjne pożyczki. Programy lokalne, takie jak „KAWKA Plus” we Wrocławiu, mogą dodatkowo zwiększyć dostępne środki, co pozwala na uzyskanie wsparcia nawet do 78 000 zł.
