Od lat przyjmowano, że prawidłowa temperatura ciała zdrowego człowieka wynosi 36,6°C. Jednak najnowsze badania wskazują na spadek tej wartości. Naukowcy z Uniwersytetu Stanforda przeanalizowali setki tysięcy pomiarów temperatury ciała z ostatnich 150 lat i stwierdzili, że średnia temperatura ciała człowieka obniżyła się do 36,4°C, a w niektórych populacjach jest jeszcze niższa.
Historia pomiaru temperatury ciała
W XIX wieku niemiecki lekarz Carl Reinhold August Wunderlich, badając temperaturę około 25 tysięcy pacjentów, ustalił normę na poziomie 37°C, później skorygowaną do 36,6°C. Od tego czasu wartość ta była powszechnie akceptowana jako standard.
Przyczyny spadku temperatury ciała
Naukowcy wskazują na kilka czynników mogących wpływać na obniżenie średniej temperatury ciała:
- Poprawa stanu zdrowia populacji: Lepsza opieka medyczna, higiena oraz dostęp do antybiotyków i leków przeciwzapalnych przyczyniły się do zmniejszenia liczby infekcji.
- Zmiany w stylu życia: Postęp technologiczny, mniejsza aktywność fizyczna oraz zmiany w budowie ciała mogą wpływać na procesy metaboliczne i termoregulację.
- Warunki środowiskowe: Dostęp do klimatyzacji i ogrzewania zmniejsza potrzebę organizmu do generowania ciepła w celu utrzymania stałej temperatury.
Badania potwierdzające trend
Zespół dr Julie Parsonnet z Uniwersytetu Stanforda przeanalizował ponad 677 tysięcy pomiarów temperatury mieszkańców Palo Alto w Kalifornii, śledząc zmiany na przestrzeni dwóch stuleci. Wyniki wykazały spadek średniej temperatury ciała z 37°C do 36,4°C.
Podobne obserwacje poczynił prof. Michael Gurven, badając 18 tysięcy pomiarów temperatury członków plemienia Tsimane z Boliwii. W ciągu 16 lat temperatura ich ciał obniżyła się o 0,5°C.
Ewolucja czy efekt cywilizacji?
Eksperci sugerują, że mniejsza liczba infekcji oraz lepsze warunki sanitarne sprawiają, że organizm ludzki nie musi już generować tak wysokiej temperatury w celach obronnych. Dostęp do klimatyzacji i ogrzewania dodatkowo zmniejsza konieczność intensywnej regulacji temperatury ciała.
Co ciekawe, trend ten obserwuje się zarówno w krajach rozwiniętych, jak i w społecznościach tradycyjnych, takich jak plemię Tsimane, gdzie infekcje są powszechne, a dostęp do nowoczesnych technologii mocno ograniczony.
Czy czeka nas redefinicja normy?
Badacze podkreślają, że spadek temperatury ciała może być efektem wielu nakładających się czynników – od zmian w stylu życia po rozwój medycyny. To fascynujące zjawisko ukazuje, jak dynamicznie zmienia się fizjologia człowieka w odpowiedzi na warunki życia.
