Od stycznia 2025 roku w większości krajów Unii Europejskiej zacznie obowiązywać zakaz stosowania amalgamatu stomatologicznego. Nowe przepisy wynikają z rozporządzenia unijnego w sprawie rtęci, które ma na celu ochronę zdrowia publicznego oraz środowiska. Amalgamat, materiał stosowany przez dziesięciolecia w stomatologii, zawiera rtęć, co czyni go poważnym zagrożeniem dla środowiska i zdrowia ludzi.
Dlaczego UE Zakazuje Amalgamatu?
Amalgamat stomatologiczny, znany również jako „czarna plomba”, składa się w dużej mierze z rtęci. Rtęć jest niezwykle toksycznym metalem ciężkim, który stanowi zagrożenie zarówno dla osób pracujących w gabinetach stomatologicznych, jak i dla środowiska naturalnego. Unijne rozporządzenie, wprowadzone 31 lipca 2024 roku, jest częścią szerszej strategii eliminacji rtęci w różnych sektorach, w tym w stomatologii.
Polska Pionierem w Zakazie Amalgamatu
Polska wyprzedziła unijne regulacje, eliminując stosowanie amalgamatu stomatologicznego już w październiku 2022 roku w gabinetach mających umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Zamiast amalgamatu, pacjentom przysługują teraz plomby światło- lub chemoutwardzalne. Ta zmiana dotyczy wszystkich zębów, a nie tylko tych widocznych, jak miało to miejsce wcześniej.
Zmiana materiału wypełnień wiązała się ze wzrostem kosztów świadczeń, które Ministerstwo Zdrowia oszacowało na 21 mln zł rocznie. Jednak wielu stomatologów uważa, że kwota ta jest zaniżona, wskazując na wyższe koszty materiałów oraz większą pracochłonność nowych procedur.
Zagrożenia dla Personelu i Środowiska
Badania wykazały, że personel stomatologiczny, który ma kontakt z amalgamatem, ma znacznie wyższy poziom rtęci w organizmie. Stężenie rtęci w moczu tych osób jest średnio czterokrotnie wyższe niż u osób niezwiązanych z tą branżą. Ponadto, emisja rtęci z krematoriów, wynikająca z obecności amalgamatów w ciałach zmarłych, stanowi istotny problem środowiskowy w wielu krajach Unii Europejskiej.
Komisja Europejska pracuje nad wytycznymi, które mają ograniczyć emisję rtęci z krematoriów. Jednym z rozważanych rozwiązań są krematoria wodne, które nie tylko generują mniej gazów cieplarnianych, ale również pozwalają na skuteczne oddzielanie amalgamatów stomatologicznych.
Co To Oznacza dla Pacjentów?
Dla pacjentów w Polsce zmiany te już są rzeczywistością. W większości przypadków stosuje się teraz nowoczesne materiały wypełnieniowe, które są bezpieczniejsze, estetyczniejsze i tylko nieznacznie droższe od amalgamatu. Mimo to, pacjenci mogą odczuwać pewne obawy związane z trwałością nowych plomb. Jednakże większość ekspertów zgadza się, że korzyści zdrowotne przewyższają ewentualne wady.
