Wysokie ceny produktów spożywczych w Polsce stają się codziennością, jednak ostatnie podwyżki soków owocowych zaskoczyły konsumentów i analityków rynku. Sok pomarańczowy, który jeszcze kilka lat temu był jednym z tańszych napojów, obecnie stał się symbolem globalnej drożyzny. Jego ceny rosną w tempie, które przebija nawet masło czy czekoladę.
Cena soku pomarańczowego wzrosła o ponad 300% na świecie
Z danych rynkowych wynika, że cena soku pomarańczowego na światowych giełdach wzrosła o ponad 300% w ciągu ostatnich dwóch lat. W Polsce ten wzrost odczuwamy w postaci podwyżek rzędu 60-90% w sklepach. Jeszcze rok temu litr soku pomarańczowego kosztował około 5,50 zł, podczas gdy obecnie jego cena wynosi średnio 8 zł, a w niektórych miejscach nawet więcej.
Skąd takie zmiany? Główną przyczyną są problemy z produkcją pomarańczy, na które wpływ miały zarówno warunki klimatyczne, jak i choroby drzew.
Globalne problemy z uprawą pomarańczy
Jednym z kluczowych czynników wzrostu cen jest susza, która dotknęła Brazylię – największego na świecie producenta soku pomarańczowego, odpowiedzialnego za około 70% światowej produkcji. Oprócz suszy plantatorzy zmagali się z epidemią choroby znanej jako zazielenienie cytrusów (HLB), która poważnie ogranicza wydajność drzew owocowych.
W USA oraz Meksyku sytuacja wygląda podobnie. W niektórych regionach produkcja pomarańczy spadła nawet o 40% w porównaniu do poprzednich lat, co dodatkowo wpłynęło na zmniejszenie podaży soku na globalnym rynku.
Proces odbudowy plantacji zajmuje lata – nowe drzewa owocowe zaczynają owocować dopiero po 4 do 15 latach, co sprawia, że ceny mogą pozostawać wysokie przez dłuższy czas.
Sok jabłkowy – droższa alternatywa?
Choć w Polsce popularną alternatywą dla soku pomarańczowego jest sok jabłkowy, jego ceny również poszybowały w górę. Wzrost kosztów produkcji jabłek, spowodowany niesprzyjającymi warunkami pogodowymi, przełożył się na droższe przetwory. Obecnie cena litra soku jabłkowego w polskich sklepach wynosi około 6-7 zł, co stanowi wzrost o około 30-40% w ciągu roku.
Czy konsumenci mają inne opcje?
W obliczu rosnących cen konsumenci szukają alternatyw. Na popularności zyskują napoje roślinne, takie jak soki marchwiowe czy napoje oparte na owocach sezonowych, które są nieco tańsze i łatwiejsze w produkcji w polskich warunkach. Jednak wielu Polaków wciąż sięga po sok pomarańczowy jako produkt symbolizujący zdrowie i bogactwo witaminy C.
Co dalej z cenami soków?
Eksperci przewidują, że ceny soku pomarańczowego mogą pozostać wysokie przez kilka kolejnych lat, jeśli sytuacja klimatyczna i zdrowotna plantacji nie ulegnie poprawie. Jednocześnie możliwe jest wprowadzenie nowych technologii i środków ochrony roślin, które mogłyby zahamować rozwój choroby zazielenienia cytrusów.
Dla polskich konsumentów kluczowe będą także kursy walut, które wpływają na koszty importu pomarańczy oraz inne czynniki ekonomiczne, takie jak inflacja i rosnące koszty transportu.
