W obliczu rosnących cen energii coraz więcej Polaków decyduje się na modernizację swoich systemów ogrzewania. Tak było również w przypadku pana Adama z Wielkopolski, który postanowił zainwestować w pompę ciepła, by obniżyć koszty eksploatacji swojego domu jednorodzinnego. Jednak rzeczywistość okazała się inna, a rachunki za prąd zaczęły go zaskakiwać. „Myślałem, że to inwestycja, która przyniesie oszczędności. To była największa pomyłka mojego życia” – mówi mężczyzna.
Pan Adam mieszka z rodziną w domu o powierzchni 150 m². Do tej pory korzystali z kotła na ekogroszek, ale w 2023 roku, zachęceni reklamami i dotacjami z programu „Czyste Powietrze”, postanowili przejść na nowoczesne ogrzewanie za pomocą pompy ciepła. Cała instalacja kosztowała ich 60 000 zł, z czego 30 000 zł pokryli z kredytu na preferencyjnych warunkach. Dotacja wyniosła 15 000 zł, co, jak podkreśla pan Adam, zachęciło go do podjęcia decyzji.
Pierwsze miesiące użytkowania były zgodne z oczekiwaniami. System działał sprawnie, a rachunki za ogrzewanie i ciepłą wodę były niższe niż przy użyciu ekogroszku. Problemy zaczęły się, gdy przyszły zimowe mrozy. „Pompa ciepła zużywała wtedy ogromne ilości prądu, żeby utrzymać temperaturę w domu na poziomie 21 stopni. W styczniu rachunek za prąd wyniósł ponad 2 000 zł, co było dla nas szokiem” – relacjonuje mężczyzna.
Problemem okazała się niedostateczna izolacja budynku. Dom pana Adama został wybudowany w latach 90. i nigdy wcześniej nie przeszedł pełnej termomodernizacji. Ściany i dach nie były wystarczająco ocieplone, a przez nieszczelne okna uciekało ciepło. Eksperci wskazują, że to jeden z najczęstszych błędów popełnianych przez osoby instalujące pompy ciepła – niewłaściwe przygotowanie budynku do nowoczesnego systemu ogrzewania.
Według raportu Polskiego Alarmu Smogowego aż 70% budynków mieszkalnych w Polsce nie spełnia podstawowych norm izolacyjności cieplnej. Tymczasem pompa ciepła działa najefektywniej w dobrze ocieplonych domach. Przy słabej izolacji system musi pracować na najwyższych obrotach, co prowadzi do zwiększonego zużycia energii elektrycznej.
Pan Adam przyznaje, że nie uwzględnił kosztów związanych z dociepleniem domu w swoim budżecie. „Myślałem, że wystarczy sama wymiana systemu grzewczego. Teraz wiem, że powinniśmy zacząć od ocieplenia dachu i wymiany okien. To kolejne wydatki, na które nas po prostu nie stać” – tłumaczy. Szacuje się, że kompleksowa termomodernizacja takiego domu jak pana Adama mogłaby kosztować nawet 70 000 zł, co dla wielu rodzin jest kwotą nieosiągalną.
Mimo problemów z wysokimi rachunkami pan Adam nie planuje rezygnować z pompy ciepła. Rozważa instalację paneli fotowoltaicznych, które mogłyby zredukować koszty energii elektrycznej. Inwestycja w fotowoltaikę dla domu o powierzchni 150 m² to jednak wydatek rzędu 40 000-50 000 zł, a czas zwrotu wynosi obecnie około 10 lat. „Nie wiem, czy jesteśmy gotowi na kolejny kredyt. Już teraz rata za pompę ciepła wynosi 700 zł miesięcznie, a do tego dochodzą te gigantyczne rachunki za prąd” – przyznaje.
Eksperci podkreślają, że inwestycje w nowoczesne technologie grzewcze, takie jak pompy ciepła, mogą być opłacalne, ale tylko pod warunkiem kompleksowego podejścia. Kluczowe jest wcześniejsze przeprowadzenie audytu energetycznego budynku, który wskaże, jakie prace należy wykonać, aby system działał efektywnie. „Ocieplenie ścian, wymiana okien czy uszczelnienie dachu to absolutna podstawa przed instalacją pompy ciepła” – mówi Joanna Kowalska, specjalistka ds. efektywności energetycznej.
Pan Adam przestrzega innych przed podejmowaniem pochopnych decyzji. „Gdybym mógł cofnąć czas, najpierw zainwestowałbym w termomodernizację. Dopiero potem myślałbym o nowym systemie ogrzewania. Teraz musimy mierzyć się z konsekwencjami i liczyć na to, że rachunki nie będą jeszcze wyższe” – mówi z żalem.
Historia pana Adama to przykład tego, jak ważne jest dokładne przygotowanie przed podjęciem decyzji o kosztownej inwestycji. W Polsce, gdzie ceny energii rosną z roku na rok, każda decyzja związana z ogrzewaniem domu wymaga przemyślanego podejścia i odpowiedniego planowania.
