Ceny energii elektrycznej w Polsce od kilku lat pozostają tematem gorących dyskusji zarówno wśród gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorców. W wyniku rosnących kosztów surowców energetycznych oraz niestabilnej sytuacji geopolitycznej rząd podjął działania, które miały za zadanie ograniczyć obciążenia finansowe odbiorców prądu. Jednym z takich mechanizmów była deregulacja cen energii i wprowadzenie tzw. maksymalnych taryf dla różnych grup odbiorców. Jednak dla wielu firm to rozwiązanie wiązało się z koniecznością spełnienia formalnych obowiązków, których niedopełnienie może teraz oznaczać poważne konsekwencje finansowe.
Tarcza cenowa dla firm i obowiązek zgłoszenia – co to oznacza w praktyce?
W 2022 roku rząd ustanowił maksymalną cenę energii elektrycznej na poziomie 693 zł za megawatogodzinę. W roku 2024 wprowadzono dodatkowe obniżki dla gospodarstw domowych, gdzie cena została ustalona na poziomie 500 zł/MWh. Natomiast przedsiębiorstwa, zwłaszcza mikro, małe i średnie firmy, mogły korzystać z wyższej maksymalnej stawki, jednak pod warunkiem, że wsparcie to zostało zakwalifikowane jako pomoc de minimis – specjalny rodzaj pomocy publicznej podlegający ścisłym regulacjom unijnym.
Zgodnie z tymi przepisami, przedsiębiorcy, którzy korzystali z preferencyjnych stawek w drugiej połowie 2024 roku, muszą do 30 czerwca 2025 roku złożyć u swojego sprzedawcy energii specjalne oświadczenie potwierdzające wykorzystanie tej formy pomocy. Niedopełnienie tego obowiązku skutkować będzie automatycznym cofnięciem ulg i naliczeniem rozliczeń według standardowych, często znacznie wyższych taryf zawartych w umowach.
Konsekwencje braku dokumentacji – wyższe rachunki i odsetki
Brak złożenia wymaganej dokumentacji powoduje, że sprzedawca energii ma prawo do dokonania korekty faktur. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca będzie musiał dopłacić różnicę między maksymalną ceną a standardową taryfą, co może sięgać nawet kilku tysięcy złotych, szczególnie w przypadku firm o dużym zużyciu prądu.
Dodatkowo naliczane będą ustawowe odsetki za zwłokę, co dodatkowo zwiększa koszty. Termin złożenia oświadczenia jest sztywny – liczy się data wpływu dokumentu, a nie jego nadania. Oznacza to, że nawet jednodniowe opóźnienie może wiązać się z poważnymi stratami finansowymi.
Firmy mogą składać oświadczenie na kilka sposobów: elektronicznie przez dedykowany formularz, osobiście w punkcie obsługi klienta sprzedawcy lub tradycyjnie pocztą. Wybór formy nie zwalnia jednak z odpowiedzialności za termin.
Dlaczego rząd wymaga takiej dokumentacji? Pomoc de minimis pod lupą
Pomoc de minimis jest szczególnym rodzajem wsparcia udzielanego przedsiębiorstwom, który podlega regulacjom unijnym ograniczającym wysokość i rodzaj pomocy, aby nie zaburzać konkurencji na rynku wewnętrznym. Stąd konieczność ewidencji i sprawozdawczości.
Z danych dostępnych w mediach branżowych, takich jak Infor.pl, wynika, że wymogi te mają chronić zarówno przedsiębiorców, jak i system energetyczny przed nadużyciami i nieprawidłowościami. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy korzystający z takich ulg muszą wykazać się rzetelnością i terminowością w formalnościach.
Co dalej? Perspektywy cen energii po 30 czerwca 2025 roku
Eksperci wskazują, że choć hurtowe ceny energii elektrycznej zaczynają się stabilizować, a rząd planuje wprowadzenie nowych, niższych taryf od października 2025 roku, to bieżące rozliczenia za drugą połowę 2024 roku mogą mieć istotny wpływ na płynność finansową wielu przedsiębiorstw.
Jak podkreślił wiceminister klimatu Miłosz Motyka, zmiany taryf będą korzystne, ale nie zwalniają firm z obowiązku terminowego składania wymaganych dokumentów. Niedopełnienie tych formalności będzie skutkowało utratą preferencji i znacznym wzrostem kosztów.
Z doświadczenia z roku 2023, gdy podobne zasady obowiązywały przy wsparciu dla podmiotów energochłonnych, wynika, że wiele firm straciło możliwość skorzystania z pomocy z powodu nieprzestrzegania terminów. Obecna sytuacja wymaga zatem szczególnej uwagi i świadomego działania.
Przedsiębiorcy korzystający z obniżonych cen energii elektrycznej w drugiej połowie 2024 roku mają czas do 30 czerwca 2025 roku na złożenie oświadczenia potwierdzającego skorzystanie z pomocy de minimis. Niedopełnienie tego obowiązku grozi naliczeniem wysokich dopłat i odsetek, co może poważnie obciążyć budżety firm.
W dobie rosnącej niepewności rynkowej oraz wciąż zmieniających się przepisów, ważne jest, aby firmy nie lekceważyły wymogów formalnych związanych z ulgami cenowymi na energię. Działania profilaktyczne i terminowe wypełnienie obowiązków mogą uchronić przedsiębiorstwa przed niepotrzebnymi kosztami i zapewnić stabilność finansową w najbliższych miesiącach.
