Po ponad roku sporów i kontroli finansowych, Stolica Apostolska zatwierdziła decyzję o odwołaniu ks. Dariusza Rasia z funkcji proboszcza Bazyliki Mariackiej w Krakowie. W tle sprawy znajduje się majątek parafii liczony w setkach milionów złotych oraz szereg nieprawidłowości wykrytych przez komisję kontrolną krakowskiej kurii.
Papieski dekret zakończył wielomiesięczny spór
Jak wynika z nieoficjalnych informacji, papież Leon XIV zatwierdził decyzję o odwołaniu ks. Dariusza Rasia z funkcji proboszcza Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, do której należy Bazylika Mariacka. Dekret papieski dotarł już do nuncjusza apostolskiego w Warszawie, choć formalnie nie został jeszcze ogłoszony w Krakowie.
To finał konfliktu, który trwał od maja 2023 r., kiedy to arcybiskup krakowski Marek Jędraszewski podjął próbę odwołania kapłana, co jednak spotkało się z oporem. W wyniku kontrowersji sprawa trafiła do Watykanu.
Bazylika Mariacka – duchowe centrum i finansowe imperium
Bazylika Mariacka to nie tylko jeden z najważniejszych kościołów w Polsce, ale również siedziba jednej z najbogatszych parafii w kraju. Jej majątek obejmuje:
- samą świątynię z bezcennym ołtarzem Wita Stwosza,
- kamienice w centrum Krakowa, m.in. przy placu Mariackim, ul. Mikołajskiej i Siennej,
- hotel Wit Stwosz,
- pensjonat „Pod Strzechą” w Bronowicach,
- ośrodek wypoczynkowo-rekolekcyjny im. Karola Wojtyły w Zembrzycach.
Wartość całości majątku szacowana jest na setki milionów złotych. Mimo to, część nieruchomości – jak wynika z ustaleń komisji – generuje straty, co budziło zastrzeżenia w kontekście ich zarządzania.
Ukryta gotówka i zatajone informacje
Jednym z najbardziej obciążających zarzutów wobec ks. Rasia było zatajenie informacji o gotówce w wysokości miliona złotych, pozostawionej w sejfie przez jego poprzednika. Suma ta nie została ujęta ani w dokumentach przekazania parafii, ani w oficjalnych sprawozdaniach finansowych przesyłanych do kurii – nawet po rozpoczęciu pandemii COVID-19, kiedy diecezja wymagała przedstawienia rezerw finansowych.
Komisja powołana przez kurię odkryła również poważne nieprawidłowości w księgowości, w tym brak szczegółowych danych dotyczących operacji bankowych i niezgodności między dokumentami a rzeczywistym stanem kont.
Luksusowy samochód dla proboszcza
Do kontrowersji finansowych zaliczono także transakcję związaną z samochodem Audi Q5. Auto zostało:
- zakupione w leasingu przez hotel Wit Stwosz za ponad 208 tys. zł,
- po 35 miesiącach wykupione za 51,3 tys. zł,
- następnie sprzedane ks. Dariuszowi Rasiowi za tę samą kwotę, mimo że jego wartość rynkowa sięgała około 200 tys. zł.
Transakcja ta nie została udokumentowana w księgach parafii, co wzbudziło dodatkowe wątpliwości dotyczące przejrzystości zarządzania finansami.
Premie i operacje finansowe poza kontrolą
Kontrola wykazała również inne praktyki budzące zastrzeżenia:
- wypłaty tzw. „premii” w wysokości 10 tys. zł osobom prywatnym bez umów czy podstaw prawnych,
- obrót walutami na dużą skalę, bez wymaganej zgody kurii,
- przekraczanie limitów transakcyjnych (20–50 tys. zł), po których niezbędna jest akceptacja władz archidiecezji.
Wszystko to wskazuje na działanie poza systemem kościelnej kontroli finansowej.
Brak raportowania i nadzoru
Szczególnie poważnym zarzutem było brak informowania kurii o sytuacji finansowej parafii, mimo obowiązku przekazywania regularnych raportów. Przez lata działalność gospodarcza parafii była prowadzona bez transparentnych procedur i z naruszeniem kościelnych standardów księgowości.
Reakcja Watykanu i dalsze kroki
Odwołanie ks. Rasia to bezprecedensowa interwencja Stolicy Apostolskiej w lokalne zarządzanie parafią o ogromnym znaczeniu zarówno duchowym, jak i ekonomicznym. Choć dekret został już zatwierdzony, pozostaje pytanie o dalsze konsekwencje:
- Czy zostanie powołany administrator tymczasowy, który uporządkuje kwestie finansowe?
- Czy wobec ks. Rasia zostaną wyciągnięte konsekwencje kanoniczne lub cywilne?
- Jakie zmiany czekają strukturę zarządzania parafią, by uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości?
Symboliczny wymiar decyzji
Sprawa Bazyliki Mariackiej ma symboliczne znaczenie dla całego Kościoła w Polsce. Pokazuje, że nawet najbardziej prestiżowe parafie nie są poza zasięgiem kontroli i odpowiedzialności. Interwencja papieża stanowi jasny sygnał, że transparentność i zgodność z zasadami finansowymi będą egzekwowane na wszystkich poziomach Kościoła.
W obliczu malejącego zaufania społecznego do instytucji kościelnych, przejrzystość i rozliczalność finansowa stają się nie tylko wymogiem moralnym, ale też koniecznością organizacyjną.
