1 października 2024 roku wystartował program „Aktywny Rodzic”, wprowadzający nowe świadczenia dla rodzin z dziećmi w wieku 12–35 miesięcy. Celem programu jest wspieranie rodziców w godzeniu pracy zawodowej z obowiązkami rodzicielskimi, przy jednoczesnym wzroście poziomu życia dzieci. Kluczowym założeniem programu jest różnorodność form wsparcia, dostosowanych do potrzeb rodzin.
Najważniejsze świadczenia w ramach programu
Nowy program obejmuje trzy formy świadczeń:
- „Aktywni rodzice w pracy” – świadczenie miesięczne w wysokości:
- 1500 zł na dziecko,
- 1900 zł w przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, obejmującym wskazania do stałej opieki lub rehabilitacji. Ta forma wsparcia skierowana jest do rodziców aktywnych zawodowo, pod warunkiem, że dziecko nie korzysta z instytucjonalnych form opieki, takich jak żłobek czy klub dziecięcy.
- „Aktywnie w żłobku” – świadczenie do 1500 zł na pokrycie kosztów żłobka, które zastępuje dotychczasowe dofinansowanie wynoszące maksymalnie 400 zł. W przypadku dzieci z niepełnosprawnościami kwota wzrasta do 1900 zł.
- „Aktywnie w domu” – comiesięczne świadczenie w wysokości 500 zł, które zastępuje rodzinny kapitał opiekuńczy, ale obejmuje także pierwsze dziecko, czego wcześniejsze programy nie uwzględniały. Maksymalna kwota do wykorzystania na dziecko wynosi 12 000 zł w okresie od 12 do 35 miesiąca życia.
Jak złożyć wniosek?
Wnioski o świadczenia można składać wyłącznie drogą elektroniczną, przez platformy:
- PUE ZUS,
- aplikację mZUS,
- bankowość elektroniczną,
- portal Emp@tia.
Papierowe wnioski nie są przyjmowane, co przyspiesza proces obsługi przez ZUS. Pierwsze wypłaty planowane są na przełom listopada i grudnia 2024 roku【6†source】【7†source】【8†source】.
Korzyści dla rodziców i rynku pracy
Program może znacząco wpłynąć na funkcjonowanie rodzin i rynek pracy w Polsce:
- Zwiększenie dzietności: Dodatkowe środki finansowe mogą zachęcić rodziny do wcześniejszego podejmowania decyzji o posiadaniu dzieci.
- Wsparcie dla aktywności zawodowej: Warunek zatrudnienia rodziców sprzyja powrotowi na rynek pracy, szczególnie w przypadku kobiet, co długoterminowo poprawia ich sytuację finansową i emerytalną.
- Rozwój sektora usług opiekuńczych: Dzięki ograniczeniom związanym z korzystaniem ze żłobków, program promuje rozwój alternatywnych form opieki, takich jak opieka nianiek czy współdzielenie opieki wśród rodzin.
Wyzwania i pytania
Chociaż program przynosi wiele korzyści, rodzi też pytania o jego finansowanie oraz możliwość równoczesnego korzystania z różnych form wsparcia. W każdym miesiącu rodzice mogą wybrać tylko jedno z dostępnych świadczeń, co wymaga świadomego planowania rodzinnego budżetu.
Nowy system wsparcia dla rodziców ma potencjał, by trwale zmienić strukturę wsparcia społecznego w Polsce. Jego wpływ na rynek pracy, życie rodzinne i rozwój dzieci będzie jednak widoczny dopiero w dłuższej perspektywie.
