Rodzice z czasów PRL-u, którzy wychowali dzisiejszych podatników, domagają się historycznej rekompensaty za lata, w których państwo nie oferowało żadnego wsparcia dla rodzin. Ich postulat jest jasny: 800 złotych miesięcznie za każde wychowane dziecko, które dziś pracuje i płaci podatki w Polsce. To kwota, która ma zrekompensować straty wynikające z braku programów takich jak obecne 800 plus, becikowe czy babciowe. Dla wielu seniorów, żyjących dziś z niskich emerytur, to nie tylko kwestia pieniędzy, ale przede wszystkim fundamentalnej sprawiedliwości społecznej.
Petycja w tej sprawie, która już w 2023 roku trafiła do Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy, została ponowiona w maju 2025 roku, co pokazuje determinację inicjatorów. Argumentacja jest prosta i opiera się na twardych danych: wychowanie dziecka bez państwowego wsparcia w czasach PRL to potencjalna strata rzędu 172 800 złotych za każde dziecko, w porównaniu do benefitów, jakie otrzymują współczesne rodziny. Czy ten postulat ma szansę na realizację, mimo gigantycznych kosztów i sceptycyzmu rządu?
Dlaczego seniorzy żądają 800 złotych? Miliony stracone przez pokolenia
Kluczowym argumentem w walce o 800 plus dla seniorów jest bezlitosna matematyka. Rodzice, którzy wychowali dzieci w czasach PRL, często w trudnych warunkach ekonomicznych i bez żadnego wsparcia ze strony państwa, czują się dziś pokrzywdzeni. Obliczają, że za każde wychowane dziecko stracili równowartość dzisiejszych świadczeń. Kwota 172 800 złotych to dokładnie to, co rodzina mogłaby otrzymać w ciągu 12 lat pobierania 800 plus (800 zł x 12 miesięcy x 12 lat). Dla rodziny z dwójką dzieci, mowa jest już o kwocie przekraczającej 345 tysięcy złotych.
W petycji skierowanej do Kancelarii Prezydenta RP, autorzy jasno wskazują: „Rodzice tych dzieci mają dziś niskie, często głodowe emerytury i są zawsze pomijani w przyznawaniu fruktów z budżetu państwa po 1989 roku”. Trudno im się dziwić. Podczas gdy współczesne rodziny korzystają z programów takich jak 800 plus, 300 plus na wyprawkę szkolną, becikowe czy babciowe, starsze pokolenie nie otrzymało z budżetu państwa ani złotówki. Wychowali obecnych podatników, co w dobie kryzysu demograficznego jest wkładem nie do przecenienia. Domagają się więc uznania i zwrotu za swoją inwestycję w przyszłość kraju.
Kto mógłby skorzystać z nowego świadczenia? Kluczowe warunki i rozczarowania
Propozycja świadczenia 800 plus dla seniorów jest prosta w założeniach, choć jej realizacja budzi wiele pytań. Świadczenie miałoby przysługiwać seniorom za każde wychowane i pracujące dziecko, które w Polsce płaci podatki. Jeśli rodzice wychowali jedno dziecko, otrzymaliby po 400 złotych każdy. Za dwoje dzieci – pełne 800 złotych dla każdego z rodziców. To logiczny warunek, ponieważ państwo miałoby zwracać inwestycję tym, którzy wychowali obecnych płatników składek i podatków.
Najwięcej do zyskania mają oczywiście rodzice z czasów PRL-u, jednak problem dotyczy również dzisiejszych pięćdziesięciolatków. Wiele z tych osób, kiedy w 2016 roku ruszał program 500 plus, miało już dorosłe dzieci, co wykluczyło ich z możliwości skorzystania z jakiejkolwiek formy wsparcia. Oni również czują się pokrzywdzeni przez system, który hojnie wspiera jednych, a pomija innych. To sprawia, że postulat 800 plus dla seniorów staje się szerszym apelem o sprawiedliwość międzypokoleniową, dotykającą nie tylko najstarszych, ale i tych, którzy w dorosłość wchodzili w latach 90. i na początku XXI wieku.
Ogromne koszty i stanowisko rządu. Czy są alternatywy?
Wprowadzenie programu 800 plus dla seniorów oznaczałoby gigantyczne obciążenie dla budżetu państwa. W Polsce mieszka około 9 milionów emerytów, a zdecydowana większość z nich wychowała co najmniej jedno dziecko. Nawet jeśli tylko połowa z nich otrzymałaby świadczenie, koszt wyniósłby około 3,6 miliarda złotych miesięcznie. Rocznie to już ponad 43 miliardy złotych – kwota porównywalna z całkowitym budżetem obecnego programu 800 plus dla dzieci. To właśnie te względy finansowe są główną przeszkodą w realizacji propozycji.
Departament polityki rodzinnej Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej już wcześniej jasno stwierdził, że „ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci nie reguluje zagadnień związanych z dodatkami do emerytur”. Tym samym propozycja została odrzucona na poziomie ministerialnym. Sytuacja staje się jednak bardziej złożona w świetle innych rządowych planów, np. dotyczących umów cywilnoprawnych, gdzie nowe przepisy mogą działać wstecz. Taki precedens mógłby otworzyć drogę do wprowadzenia 800 plus dla seniorów z mocą wsteczną. Pojawiają się też alternatywne pomysły, takie jak jednorazowa rekompensata, np. kilkanaście tysięcy złotych, dla rodziców dzieci, które dziś pracują i płacą podatki. Byłoby to mniej obciążające dla budżetu, a jednocześnie stanowiłoby formę uznania dla wkładu starszego pokolenia.
Co dalej z postulatami? Presja społeczna rośnie
Niezależnie od finansów, sprawa 800 plus dla seniorów dotyka fundamentalnej kwestii sprawiedliwości międzypokoleniowej. Pomysłodawcy podkreślają, że wychowanie nowych podatników to konkretny wkład w rozwój państwa, który powinien zostać doceniony. Dzisiejsi seniorzy nie tylko wychowali obecne pokolenie podatników, ale także przez dziesięciolecia płacili składki na system emerytalny. Teraz, gdy sami potrzebują wsparcia, czują się zapomniani przez państwo, które hojnie wspiera młodsze pokolenia.
Dalsze losy propozycji zależą od stanowiska władz. Zgodnie z prawem, prezydent może skierować inicjatywę ustawodawczą do Sejmu lub przekazać sprawę właściwemu organowi. Na razie nie wiadomo, czy prezydent zdecyduje się na podjęcie tej kwestii. Rośnie jednak presja społeczna, a w internecie temat rekompensat dla seniorów powraca regularnie. Rodzice, którzy nigdy nie otrzymali żadnego „plusa”, nie zamierzają milczeć, czując się pominięci w strumieniu rządowych pieniędzy. Ich walka o sprawiedliwość trwa i z pewnością będzie miała swoje dalsze etapy.
