Kupujesz nowy smartfon, laptopa, a może tablet? Przygotuj się na dodatkowe koszty! Od 1 stycznia 2026 roku niemal każdy sprzęt elektroniczny w Polsce będzie droższy. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wprowadza nową opłatę reprograficzną, która ma zasilić kieszenie artystów kwotą nawet 200 milionów złotych rocznie. Choć rząd zapewnia, że to nie podatek i koszty poniosą producenci, eksperci są zgodni: zapłacą przede wszystkim konsumenci. To nieuchronnie uderzy w portfele milionów Polaków, którzy korzystają z nowoczesnej technologii.
Nowa danina, choć nazywana „opłatą”, w praktyce działa jak ukryty podatek. Ma dotyczyć wszystkich urządzeń umożliwiających kopiowanie treści – od smartfonów po laptopy. To zmiana, która wywołała już falę oburzenia w branży i wśród polityków, ale jej wprowadzenie wydaje się już przesądzone. Czy zdążysz kupić swój wymarzony sprzęt, zanim ceny poszybują w górę?
Konkretne stawki i uderzenie w portfel Polaków
Zgodnie z informacjami portalu Techsetter.pl, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało już oficjalne stawki nowej opłaty reprograficznej. Od początku 2026 roku smartfony z pamięcią powyżej 32 GB, tablety, komputery osobiste i laptopy oraz telewizory z funkcją nagrywania zostaną obciążone opłatą w wysokości 1% ceny sprzedaży. To oznacza, że przy zakupie smartfona za 2000 złotych, jego cena wzrośnie o 20 złotych. Laptop za 3000 złotych będzie droższy o 30 złotych, a tablet za 1500 złotych – o 15 złotych.
Portal Forsal.pl ostrzega, że w przypadku droższego sprzętu, np. profesjonalnego laptopa za 5000 złotych, podwyżka wyniesie już 50 złotych. Wiceminister kultury Maciej Wróbel, cytowany przez Money.pl, zapewnia, że opłata reprograficzna to nie podatek, lecz element społecznej odpowiedzialności biznesu, a dodatkowe 18 złotych przy średniej cenie smartfona to „mniej niż miesięczna subskrypcja platformy streamingowej”. Resort twierdzi, że koszty poniosą producenci i importerzy. Jednak eksperci, w tym portal Chip.pl, są jednomyślni: producenci niemal na pewno przerzucą koszty na klientów końcowych, tak jak stało się to z obecną opłatą reprograficzną wprowadzoną w 1994 roku, która dziś jest ukryta w cenie każdego pendrive’a czy dysku twardego.
Dlaczego rząd działa teraz? Geneza „podatku od smartfonów”
Geneza tych zmian sięga 2023 roku, kiedy to Stowarzyszenie Filmowców Polskich pozwało Skarb Państwa, domagając się 416 milionów złotych rekompensaty za „brak godziwej opłaty reprograficznej”. Jak wyjaśnia Biznes Interia, w marcu 2025 roku warszawski Sąd Okręgowy przyznał filmowcom rację, wskazując, że obowiązujące przepisy nie zapewniały twórcom należnej rekompensaty za oglądanie filmów i słuchanie muzyki na smartfonach. To zmusiło rząd do szybkiego działania – stąd nowelizacja rozporządzenia, która nie wymaga podpisu prezydenta ani długich prac parlamentarnych.
Antyweb.pl przypomina, że temat opłaty reprograficznej dla smartfonów powracał już w 2021 roku, kiedy to planowano nawet 4% opłaty. Wówczas, po fali krytyki, smartfony usunięto z listy, by teraz wróciły z „symboliczną” stawką 1%. Co ciekawe, portal RP.pl informuje, że obecny katalog urządzeń objętych opłatą nie był aktualizowany od 2008 roku i wciąż zawiera archaiczne pozycje jak kasety VHS czy faksy. Nowa lista skurczy się z 65 do 19 pozycji i obejmie m.in.:
- Smartfony z pamięcią powyżej 32 GB (opłata 1%)
- Tablety (opłata 1%)
- Komputery osobiste i laptopy (opłata 1%)
- Telewizory z funkcją nagrywania (opłata 1%)
- Dekodery z pamięcią (opłata 1%)
- Dyski twarde i karty pamięci (opłata 1-2%)
Co paradoksalne, magnetofony i magnetowidy zachowają symboliczną opłatę 0,01% „z powodów legislacyjnych”.
Co to oznacza dla Ciebie? Praktyczne porady przed 2026 rokiem
Wprowadzenie nowej opłaty ma bezpośrednie konsekwencje dla każdego konsumenta i przedsiębiorcy. Jeśli planujesz zakup nowego sprzętu elektronicznego, warto rozważyć przyspieszenie decyzji. Portal Chip.pl przewiduje, że grudzień 2025 roku może przynieść gwałtowny wzrost sprzedaży elektroniki, ponieważ konsumenci będą chcieli uniknąć podwyżek. Przygotuj dodatkowy budżet, zwłaszcza jeśli zamierzasz kupić droższy sprzęt – różnice mogą sięgnąć kilkudziesięciu, a nawet setek złotych.
Nowa opłata uderzy również w tych, którzy korzystają głównie z mediów streamingowych. To prawdziwy absurd: jeśli płacisz abonament za Spotify (np. 40 złotych miesięcznie) czy Netflix, nie kopiujesz muzyki ani filmów, a mimo to przy zakupie telefonu będziesz musiał zapłacić dodatkowo „za prawo kopiowania” treści, których i tak nie zamierzasz kopiować. To forma podwójnego opodatkowania tego samego zjawiska. Opłata dotyczy także sprzętu firmowego, więc każdy służbowy laptop czy tablet będzie droższy o 1% wartości.
Fala protestów i absurd współczesności
Branża elektroniczna i środowiska polityczne stanowczo protestują przeciwko nowym regulacjom. Jak informuje Bankier.pl, Związek Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego (ZIPSEE) oprotestował przeciwko „ukrytemu podatkowi”, ostrzegając przed osłabieniem konkurencyjności polskich produktów. Konfederacja zapowiada walkę – portal Filary Biznesu cytuje wicerzecznika ugrupowania Wojciecha Machulskiego, który stwierdził: „Tego rodzaju opłata opiera się na skandalicznym założeniu, że wszyscy użytkownicy urządzeń jesteśmy złodziejami”. Partia zapowiada złożenie ustawy likwidującej całkowicie opłatę reprograficzną, choć obecny rząd ma większość sejmową, co może utrudnić jej przeforsowanie.
Największy paradoks nowej opłaty to jej anachroniczność. Techsetter.pl podkreśla, że współczesne urządzenia służą głównie do streamingu, pracy i komunikacji, a nie do kopiowania utworów. Nikt już nie nagrywa seriali na telefon, tylko ogląda je na platformach abonamentowych. Mimo to opłata reprograficzna ma „rekompensować twórcom straty od kopiowania”, co w dobie powszechnego dostępu online wydaje się być reliktem przeszłości.
Ostateczne ostrzeżenie i kiedy podwyżki wejdą w życie?
Portal Forsal.pl potwierdza oficjalną datę wejścia w życie podwyżek: 1 stycznia 2026 roku. Konsultacje publiczne trwają do 23 sierpnia 2025 roku, ale resort kultury sygnalizuje, że zmiany są przesądzone. Ważne jest, że Ministerstwo nie potrzebuje ustawy – wystarczy podpis ministra pod rozporządzeniem, co oznacza brak możliwości weta prezydenta czy długich prac parlamentarnych.
Branża elektroniczna ma mniej niż cztery miesiące na przygotowanie się do zmian. Eksperci prognozują wyprzedaże w ostatnim kwartale 2025 roku. Mimo zapewnień ministerstwa o „społecznej odpowiedzialności biznesu”, historia polskiej gospodarki pokazuje, że każda nowa opłata finalnie ląduje w cenie końcowej. Portal Super Biznes przypomina, że opłata reprograficzna z 1994 roku również miała nie obciążać konsumentów, a dziś jest ukryta w cenie każdego pendrive’a. Rada dla konsumentów jest prosta: planuj zakupy na koniec 2025 roku. To może być ostatnia szansa na uniknięcie podwyżek, które dotkną każdego użytkownika nowoczesnej elektroniki w Polsce.
Obserwuj nas w Google News
