Krajowa Administracja Skarbowa rozpoczęła wakacyjną falę kontroli w miejscowościach turystycznych. Na pierwszy ogień idą właściciele lokali gastronomicznych i osoby oferujące krótkoterminowy wynajem noclegów.
Jak co roku, KAS intensyfikuje działania kontrolne w okresie letnim, szczególnie tam, gdzie występuje sezonowy wzrost obrotów i działalności gospodarczej. Głównym celem są branże charakteryzujące się wysokim ryzykiem nieujawniania dochodów, przede wszystkim:
- gastronomia (bary, restauracje, lodziarnie, food trucki),
- usługi noclegowe świadczone bez rejestracji działalności (m.in. przez platformy typu Airbnb, Booking).
Kontrole w kurortach: paragony, kasy fiskalne, ewidencja przychodów
Wzmożone działania skarbówki koncentrują się przede wszystkim w regionach nadmorskich, górskich oraz na Mazurach. Przedstawiciele administracji skarbowej pojawiają się m.in. w:
- kurortach nad Bałtykiem (Mielno, Łeba, Władysławowo),
- popularnych miejscowościach górskich (Zakopane, Karpacz, Szklarska Poręba),
- letniskach na Warmii i Mazurach (Giżycko, Mikołajki).
Urzędnicy sprawdzają przede wszystkim wydawanie paragonów fiskalnych, rejestr sprzedaży na kasie, zgodność ewidencji z faktycznym stanem oraz legalność zatrudnienia pracowników.
W przypadku właścicieli lokali gastronomicznych szczególnie skrupulatnie analizowane są transakcje gotówkowe, które – jak pokazują dane z wcześniejszych lat – są najczęstszym źródłem nieujawnionych przychodów.
Wynajem na wakacje: fiskus tropi nieujawnione dochody
Krótkoterminowy wynajem mieszkań i pokoi, zwłaszcza ten realizowany za pośrednictwem portali internetowych, od lat budzi zainteresowanie fiskusa. Letnie kontrole obejmują m.in.:
- porównanie zgłoszonych przychodów z ofertami dostępnymi online (np. liczba opinii, rezerwacje, ceny),
- weryfikację czy właściciel rozlicza przychody jako działalność gospodarczą, czy najem prywatny,
- ustalenie, czy obiekt posiada niezbędne pozwolenia i jest legalnie zgłoszony do urzędu skarbowego.
KAS przypomina, że nawet najem krótkoterminowy bez działalności gospodarczej musi być zgłoszony i rozliczony w PIT, a brak ujawnienia dochodów może skutkować sankcjami – od kar finansowych po odpowiedzialność karną skarbową.
Najczęstsze nieprawidłowości wykrywane przez KAS latem
Z dotychczasowych akcji prowadzonych przez KAS w poprzednich sezonach letnich wynika, że najczęstsze wykroczenia i przestępstwa skarbowe obejmują:
- Nieewidencjonowanie części lub całości przychodów.
- Niewydawanie paragonów fiskalnych.
- Zatrudnianie pracowników „na czarno”.
- Prowadzenie działalności bez zgłoszenia lub poza zakresem zarejestrowanej działalności.
- Niezgłaszanie dochodów z wynajmu w rocznym zeznaniu PIT.
Według danych KAS, tylko w trakcie wakacyjnej akcji w 2023 roku, ujawniono nieprawidłowości u ponad 40% skontrolowanych podmiotów w sektorach sezonowych. W wielu przypadkach zakończyło się to karami grzywny lub postępowaniami karnymi skarbowymi.
KAS zapowiada działania także w godzinach nocnych i weekendy
Tegoroczne kontrole nie ograniczą się do standardowych godzin urzędowych. Funkcjonariusze KAS działają również wieczorami, nocą i w weekendy, dostosowując swoje działania do specyfiki funkcjonowania punktów gastronomicznych i wynajmu krótkoterminowego. Zgodnie z komunikatami urzędów skarbowych:
„Nie ma znaczenia, czy działalność jest prowadzona tylko przez dwa miesiące w roku. Dochód musi być zgłoszony i opodatkowany. Obowiązki wobec fiskusa nie znikają latem.”
Skarbówka zaznacza również, że do kontroli wykorzystuje informacje z mediów społecznościowych, portali z ogłoszeniami, a nawet opinie turystów, które pozwalają zidentyfikować potencjalne przypadki nieujawnionych dochodów.
Edukacja zamiast kar? Tylko na początku
W wybranych przypadkach urzędnicy skarbowi mogą ograniczyć się do działań prewencyjnych i edukacyjnych, szczególnie wobec osób fizycznych, które po raz pierwszy oferują wynajem czy prowadzą sezonowy handel. Jednak przy kolejnej kontroli brak poprawy skutkuje już sankcjami.
Osoby wynajmujące nieruchomości powinny pamiętać o kilku kluczowych obowiązkach:
- Zgłoszenie najmu do urzędu skarbowego,
- Rozliczanie przychodów w deklaracji rocznej (np. ryczałt 8,5% lub 12,5%),
- Ewidencja przychodów i wydatków, jeśli działalność zarejestrowano.
Perspektywa: fiskus nie odpuszcza sezonowym branżom
Wakacyjna akcja KAS to stały element polityki fiskalnej w Polsce, który z roku na rok jest coraz bardziej zautomatyzowany i oparty na analizie danych. Rozwój narzędzi cyfrowych, sztucznej inteligencji oraz wymiany informacji między instytucjami (np. GUS, ZUS, KAS, portale rezerwacyjne) powoduje, że ukrywanie dochodów staje się coraz trudniejsze.
Warto również zauważyć, że w 2024 roku planowana jest szersza integracja danych z platform pośredniczących, co oznacza, że już za rok fiskus może mieć pełny dostęp do informacji o rezerwacjach i cenach najmu, bez potrzeby prowadzenia klasycznych kontroli terenowych.
Przedsiębiorcy i osoby fizyczne prowadzące sezonową działalność powinny już teraz zadbać o zgodność ze wszystkimi przepisami prawa podatkowego, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji w środku sezonu.
