Od początku 2024 roku straż miejska zyskała nowe uprawnienia i może kontrolować domy oraz mieszkania w Polsce pod kątem wpisu do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Jest to inicjatywa mająca na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji, a właściciele nieruchomości, którzy nie dopełnią obowiązku rejestracji, muszą liczyć się z ryzykiem nałożenia wysokich mandatów. Tylko w Poznaniu przeprowadzono już setki kontroli, a liczba ta rośnie. Dowiedz się, dlaczego warto mieć wpis w CEEB i jak uniknąć kar.
Czym jest Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków?
Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków to rejestr, w którym gromadzone są dane dotyczące źródeł ciepła i spalania paliw w polskich budynkach. Obowiązek ten dotyczy zarówno nieruchomości mieszkalnych, jak i niemieszkalnych, a wypełnienie tego obowiązku leży po stronie właścicieli lub zarządców budynków. Główne założenia CEEB to:
- Identyfikacja źródeł ogrzewania – każdy budynek musi zostać zarejestrowany, aby można było śledzić, jakie urządzenia służą do ogrzewania.
- Zarządzanie danymi o emisyjności – CEEB zbiera informacje na temat źródeł ciepła, takich jak kotły węglowe, piece gazowe, elektryczne i inne, które mają moc nieprzekraczającą 1 MW.
- Walka ze smogiem i zanieczyszczeniami – zgodnie z polityką rządu dotyczącą czystego powietrza, ewidencja ma pomóc w redukcji emisji substancji szkodliwych i poprawie jakości powietrza.
Kto musi dokonać zgłoszenia do CEEB i jak to zrobić?
Obowiązek złożenia deklaracji o źródle ciepła dotyczy każdego właściciela lub zarządcy budynku, który posiada system grzewczy o mocy poniżej 1 MW. Deklarację można złożyć online przez internet, bezpośrednio w urzędzie gminy lub miasta, albo listownie. Proces ten jest bezpłatny i wymaga jedynie podania podstawowych informacji o rodzaju źródła ciepła używanego w budynku.
W przypadku nowo wybudowanych nieruchomości właściciele mają na złożenie deklaracji 14 dni od momentu instalacji nowego źródła ciepła. W starszych budynkach, w których systemy grzewcze działały przed wdrożeniem przepisów CEEB, właściciele mieli czas na złożenie deklaracji do końca 2022 roku. Nieprzestrzeganie tych terminów może skutkować surowymi karami.
Kontrole straży miejskiej – co sprawdzają funkcjonariusze?
Od 1 stycznia 2024 roku straż miejska ma prawo prowadzić kontrole budynków pod kątem zgodności z przepisami CEEB. Podczas kontroli funkcjonariusze sprawdzają, czy właściciel lub zarządca nieruchomości złożył deklarację o źródle ciepła oraz czy dane podane w ewidencji są zgodne z rzeczywistością.
Strażnicy miejscy mogą również skontrolować, czy w budynku nie doszło do instalacji pieców o niskiej klasie emisji, które nie spełniają wymogów ekologicznych. Dotyczy to zwłaszcza starych pieców, popularnie nazywanych „kopciuchami”, które emitują duże ilości szkodliwych substancji. W przypadku stwierdzenia niezgodności, właściciel nieruchomości może zostać ukarany grzywną.
Jakie kary grożą za brak wpisu do CEEB?
Brak zgłoszenia budynku do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków może skutkować mandatem od 500 do nawet 5000 zł. Wysokość kary zależy od powagi przewinienia oraz skali uchybień. Kary są przewidziane zarówno za brak wpisu, jak i za podanie nieprawdziwych informacji, np. zatajenie posiadania pieca starszej generacji.
Kontrole prowadzone przez straż miejską w Poznaniu pokazały, że wielu właścicieli nieruchomości wciąż nie jest świadomych obowiązku rejestracji lub zlekceważyło przepisy. W ciągu jednego miesiąca strażnicy przeprowadzili aż 450 kontroli, a liczba ta rośnie wraz z intensyfikacją działań kontrolnych.
Dlaczego wprowadzono Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków?
Polska od lat zmaga się z problemem zanieczyszczenia powietrza, które jest jednym z największych w Europie. Smog, będący wynikiem spalania węgla i innych paliw kopalnych w niskiej jakości piecach, znacząco wpływa na zdrowie mieszkańców oraz na środowisko naturalne. Dlatego rząd wprowadził przepisy CEEB, które mają na celu:
- Poprawę jakości powietrza – ewidencja pomoże ograniczyć emisję szkodliwych pyłów i zanieczyszczeń.
- Lepszą kontrolę nad źródłami ciepła – dzięki ewidencji możliwe jest monitorowanie rodzaju i jakości urządzeń grzewczych.
- Redukcję „kopciuchów” – CEEB umożliwi identyfikację starych, niskoemisyjnych pieców, które będą stopniowo wymieniane na bardziej ekologiczne rozwiązania.
Jak uniknąć kary za brak wpisu do CEEB?
Aby uniknąć problemów z mandatem, właściciele nieruchomości powinni jak najszybciej sprawdzić, czy ich budynek jest wpisany do CEEB. Warto pamiętać, że wpis można złożyć online, co jest najszybszym i najwygodniejszym sposobem na spełnienie tego obowiązku. Po złożeniu deklaracji warto zachować jej potwierdzenie, które może być przydatne w razie kontroli straży miejskiej.
Dodatkowo właściciele budynków z przestarzałymi piecami powinni rozważyć ich wymianę. Wiele gmin oferuje programy dopłat do wymiany kotłów na bardziej ekologiczne, co może pomóc w obniżeniu kosztów modernizacji systemu grzewczego.
Przyszłość i dalsze działania rządu w walce z zanieczyszczeniami
Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków to jeden z elementów polskiej polityki ochrony środowiska i walki z zanieczyszczeniami. W najbliższych latach możemy spodziewać się dalszych regulacji i programów wsparcia, które będą miały na celu stopniową eliminację urządzeń grzewczych o wysokiej emisji zanieczyszczeń.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska przewiduje, że obowiązek rejestracji w CEEB oraz kontrola nad źródłami ciepła pozwolą osiągnąć lepszą jakość powietrza w miastach i na terenach wiejskich. Długoterminowym celem jest także promowanie ekologicznych źródeł energii, takich jak pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne i systemy ogrzewania gazowego, które są bardziej przyjazne dla środowiska.

