Od 1 lipca 2024 roku Warszawa wprowadza strefę czystego transportu uzasadniając to jako pierwszy krok w walce ze zanieczyszczeniem powietrza w polskich miastach. W przyszłości strefy te będą obowiązywać również w innych dużych miastach. Jak zapowiedział rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ), Hubert Różyk, jeszcze w tym roku pojawi się ustawa zobowiązująca Warszawę, Kraków, Katowice i Wrocław do utworzenia stref czystego transportu. Sprawdźmy, co oznacza wprowadzenie takich stref i jakie będą ich konsekwencje dla mieszkańców.
Co to jest Strefa Czystego Transportu?
Strefa czystego transportu to obszar w mieście, do którego dostęp mają tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin.
Jak Działa Strefa Czystego Transportu?
Od 1 lipca w Warszawie obowiązuje zakaz wjazdu do strefy czystego transportu dla samochodów benzynowych starszych niż z 1997 roku oraz z silnikiem diesla starszych niż z 2005 roku. Zarząd Dróg Miejskich szacuje, że około 3% samochodów w stolicy nie będzie mogło wjechać do strefy.
Wprowadzenie Stref w Innych Miastach
Rzecznik MKiŚ poinformował, że jeszcze w tym roku pojawi się ustawa zobowiązująca Warszawę, Kraków, Katowice i Wrocław do utworzenia stref czystego transportu. Strefy te będą obowiązywać w miastach liczących powyżej 100 tysięcy mieszkańców, gdzie przekraczane są normy jakości powietrza.
Projekt Nowelizacji Ustawy o Elektromobilności i Paliwach Alternatywnych
20 czerwca w wykazie prac rządu pojawił się wpis MKiŚ o projekcie nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Zgodnie z informacją o projekcie, najbardziej narażone na zanieczyszczenie powietrza miasta będą miały obowiązek tworzenia stref czystego transportu. Projekt jest związany z realizacją kamieni milowych KPO (Krajowego Planu Odbudowy).
Obowiązki Gmin i Podmiotów Komunikacyjnych
Obowiązek tworzenia stref czystego transportu będzie dotyczył miast liczących powyżej 100 tysięcy mieszkańców, w których zgodnie z danymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska odnotowano przekroczenia dopuszczalnego średniorocznego poziomu dwutlenku azotu (NO2). Według danych za 2023 rok, cztery polskie miasta spełniają te kryteria: Warszawa, Kraków, Wrocław oraz Katowice.
Ponadto, obowiązek zakupu wyłącznie autobusów zeroemisyjnych będzie dotyczył gmin liczących powyżej 100 tysięcy mieszkańców, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz podmiotów świadczących usługi komunikacji miejskiej na rzecz gmin.
Wyjątki i Wsparcie dla Samorządów
Dzisiaj ustawa pozwala każdej gminie w Polsce na to, żeby wybrać, jakie będą wykluczenia i na jakim obszarze będzie obowiązywać strefa czystego transportu. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało, że skupi się na wspieraniu samorządów i dostarczaniu takich regulacji, które ułatwią ich działanie.
Zanieczyszczone Miasta w Polsce
Rzecznik resortu klimatu wyjaśnił, że Komisja Europejska wskazała cztery miasta w Polsce, gdzie są przekroczenia norm jakości powietrza. Warszawa, Kraków, Katowice i Wrocław muszą wprowadzić polityki, które mają sprawić, że jakość powietrza będzie się poprawiać. Jeżeli pojawią się kolejne miasta z przekroczeniami norm, również one będą zobowiązane do wprowadzenia stref czystego transportu.
Konkluzja
Naszym zdaniem SCT narusza prawo do równego traktowania obywateli i stanowi formę przymuszenia społeczeństwa do zakupu wadliwych i niebezpiecznych samochodów elektrycznych. Ponadto istnieje również podstawa do stwierdzenia, że przepisy w tym zakresie naruszają art. 9 ustawy z dnia 3 grudnia 2010 roku o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania. Warto również podkreślić, ze SCT nie ma nic wspólnego z ochroną środowiska, ponieważ prąd do elektryków jest produkowany z węgla.
