Rząd analizuje możliwości poprawy sytuacji emerytów, którzy otrzymują tzw. emerytury groszowe. Ich liczba systematycznie rośnie, a koszty administracyjne ich obsługi przewyższają wysokość wypłacanych świadczeń. Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski potwierdził, że rząd rozważa różne opcje rozwiązania tego problemu. Czy zmiany obejmą powrót minimalnego stażu pracy? Jakie reformy mogą wejść w życie w 2025 roku?
Problem emerytur groszowych – skala zjawiska
Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wynika, że na koniec września 2024 roku w Polsce aż 423,4 tys. osób otrzymywało emerytury niższe niż minimalne. W grudniu 2023 roku było ich nieco mniej – 397 tys.. Prognozy wskazują, że liczba osób pobierających minimalne świadczenia będzie systematycznie rosnąć.
Obecne przepisy przyznają prawo do minimalnej emerytury tylko osobom, które spełniają wymogi dotyczące stażu pracy – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Osoby, które przepracowały krótszy okres lub przez lata pracowały na nieoskładkowanych umowach, otrzymują świadczenia niższe niż minimalne. W niektórych przypadkach wypłacana kwota wynosi zaledwie kilka groszy miesięcznie.
Jak rząd chce walczyć z problemem niskich emerytur?
Wiceminister Sebastian Gajewski w rozmowie z portalem Money.pl przyznał, że rząd dostrzega problem i rozważa różne rozwiązania. Podkreślił, że proces wypłaty emerytur groszowych jest kosztowny i nieopłacalny dla budżetu państwa.
Wśród potencjalnych reform rozważane są:
- Zmiana sposobu wypłaty najniższych świadczeń – zamiast miesięcznych wypłat kilku groszy, rząd analizuje możliwość skumulowanych przelewów, np. raz na kwartał.
- Reforma systemu stażu emerytalnego – pojawiają się głosy o przywróceniu minimalnego okresu składkowego, jednak ministerstwo nie planuje obecnie wprowadzenia takiego wymogu.
- Waloryzacja i ponowne przeliczenie emerytur czerwcowych – osoby przechodzące na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019 zyskają możliwość ponownego ustalenia wysokości świadczenia.
Czy wróci minimalny staż pracy jako warunek emerytury?
Choć w przeszłości rozważano powrót minimalnego stażu pracy jako warunku otrzymania jakiejkolwiek emerytury, ministerstwo nie planuje wprowadzenia tego wymogu. Gajewski przyznał, że gdyby taki przepis wszedł w życie, osoby o marginalnej aktywności zawodowej straciłyby nie tylko niewielkie świadczenia, ale także status emeryta, co wiąże się z dodatkowymi przywilejami.
Emerytury czerwcowe – co zmieni się w 2025 roku?
Ministerstwo przygotowuje również projekt zmian w zakresie tzw. emerytur czerwcowych. Osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019, będą mogły ponownie przeliczyć swoje świadczenie, tak jakby przechodziły na emeryturę w maju. Następnie świadczenia zostaną zwaloryzowane o wszystkie lata, co dla wielu seniorów oznacza podwyżkę.
Co z osobami pobierającymi wcześniejsze emerytury?
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że obniżanie kapitału emerytalnego o wcześniejsze świadczenia budzi wątpliwości prawne. Ministerstwo pracuje nad rozwiązaniem, które pozwoli zniwelować straty osób, które pobierały wcześniejsze emerytury, a później przeszły na emeryturę powszechną.
Gajewski podkreślił, że konieczne jest znalezienie równowagi między ochroną interesów budżetu państwa a sprawiedliwością społeczną. Rząd chce uniknąć całkowitego zniesienia mechanizmu pomniejszania kapitału, ale planuje kompensację strat dla osób dotkniętych tą regulacją.
Podsumowanie – co czeka emerytów w 2025 roku?
- Emerytury groszowe nadal będą wypłacane, ale w rządzie trwają prace nad zmianą sposobu ich realizacji.
- Osoby z minimalnymi świadczeniami mogą spodziewać się zmian w częstotliwości wypłat.
- Seniorzy, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019, będą mogli ponownie przeliczyć swoje świadczenie i skorzystać z waloryzacji.
- Nie ma planów wprowadzenia minimalnego stażu pracy jako warunku otrzymania emerytury.
- Ministerstwo pracuje nad rozwiązaniem problemu pomniejszania kapitału emerytalnego dla osób pobierających wcześniejsze emerytury.
Zmiany w systemie emerytalnym są nieuniknione, ale ich zakres i tempo wdrażania pozostają otwartą kwestią. Dla wielu seniorów każda poprawa sytuacji finansowej będzie kluczowa w nadchodzących latach.
