Szokujący paragon za rybę w Kołobrzegu. UOKiK reaguje na „jawny rabunek”?

Sezon wakacyjny 2025 jeszcze na dobre się nie rozpoczął, a już pojawiają się pierwsze sygnały, że turyści nad polskim morzem muszą mieć się na baczności. W mediach społecznościowych zawrzało po publikacji paragonu z jednej ze smażalni w Kołobrzegu. Turysta, który zamówił z pozoru niewinny zestaw obiadowy dla dwóch osób, złapał się za głowę, widząc końcową kwotę. „To już nie jest groza, to jest jawny rabunek” – napisał w emocjonalnym poście, który w kilka godzin zyskał tysiące reakcji. Rachunek na ponad 250 złotych za dwie porcje dorsza z frytkami i surówką stał się symbolem rosnącego problemu.

Sprawa natychmiast wywołała lawinę komentarzy i pytań o granice uczciwości w nadmorskiej gastronomii. Czy wysokie ceny to tylko efekt inflacji i kosztów prowadzenia działalności, czy może już świadome wprowadzanie klientów w błąd? Coraz głośniej pojawiają się głosy domagające się interwencji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Czy instytucja ta ma narzędzia, by ukrócić praktyki, które psują wizerunek polskiej turystyki i opróżniają portfele wczasowiczów? Sprawdzamy, co tak naprawdę kryje się za „paragonami grozy” i jakie prawa przysługują nam w starciu z nieuczciwymi sprzedawcami.

„Paragon grozy” z Kołobrzegu. Co tak naprawdę oburzyło turystę?

Analiza słynnego już paragonu z Kołobrzegu pokazuje mechanizm, który od lat jest zmorą turystów. Kluczowym elementem, który doprowadził do astronomicznej kwoty, nie była cena samej ryby, lecz sposób jej naliczania. W cenniku widniała atrakcyjna kwota – 15 zł za 100 gramów dorsza. Wielu klientów, zamawiając „jedną porcję”, nie zdaje sobie sprawy, że standardowy filet waży często 300, 400, a nawet 500 gramów. W opisywanym przypadku dwie porcje ryby ważyły łącznie niemal 1,2 kg, co przełożyło się na kwotę 180 zł za samą rybę.

Do tego dochodzą dodatki, które również są wyceniane osobno i nierzadko w zawyżonych cenach. Porcja frytek za 15 zł, zestaw surówek za 12 zł i napój za 10 zł – mnożąc to razy dwa, rachunek błyskawicznie puchnie. Ostateczna kwota, przekraczająca 250 zł, jest dla wielu szokiem, ponieważ nie spodziewali się takiego wydatku za prosty, barowy posiłek. To właśnie ta rozbieżność między oczekiwaniami a rzeczywistością budzi największe oburzenie. Klienci czują się oszukani, ponieważ kluczowa informacja o finalnej wadze i cenie porcji często nie jest komunikowana wprost w momencie składania zamówienia. To klasyczna pułapka, w którą wpadają nieświadomi turyści, a która dla restauratorów jest sposobem na maksymalizację zysków.

Ceny nad morzem w 2025 roku. Czy to już „jawny rabunek”?

Eksperci rynku gastronomicznego podkreślają, że na wysokie ceny nad morzem składa się wiele czynników. Rosnące koszty energii, wyższe płace minimalne, drogie czynsze za lokale w atrakcyjnych lokalizacjach oraz ogólna inflacja – to wszystko ma realny wpływ na ostateczną cenę w menu. Restauratorzy bronią się, tłumacząc, że muszą zarobić na cały rok w ciągu zaledwie kilku letnich miesięcy. Jednak granica między uczciwym biznesem a wykorzystywaniem sytuacji jest bardzo cienka. Jak wskazują analitycy, marże w nadmorskich smażalniach często sięgają kilkuset procent, zwłaszcza na popularnych gatunkach ryb, takich jak dorsz czy halibut.

Problem polega nie tyle na samych wysokich cenach, co na braku transparentności. Używanie sformułowania „cena za 100 gramów” jest legalne, ale staje się nieetyczne, gdy klient nie jest informowany o przewidywanej wadze dania przed jego przygotowaniem. To właśnie takie praktyki sprawiają, że turyści używają określeń takich jak „jawny rabunek”. W 2025 roku, przy wciąż wysokiej presji inflacyjnej, zjawisko to może się jeszcze nasilić. Dlatego tak ważna jest świadomość konsumencka i znajomość swoich praw, by wakacyjny obiad nie zakończył się finansowym koszmarem i poczuciem bycia oszukanym.

UOKiK wkracza do akcji? Jakie prawa ma konsument?

W odpowiedzi na rosnącą liczbę skarg, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) co roku przypomina o prawach klientów i zapowiada kontrole, szczególnie w miejscowościach turystycznych. Choć UOKiK nie może bezpośrednio regulować cen, ma narzędzia do walki z nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Jedną z nich jest właśnie wprowadzanie konsumenta w błąd co do ostatecznej ceny usługi.

Zgodnie z prawem, każdy konsument musi mieć możliwość zapoznania się z ceną przed zawarciem umowy (czyli przed złożeniem zamówienia). Co to oznacza w praktyce?

• Cennik w widocznym miejscu: Każdy lokal gastronomiczny ma obowiązek umieszczenia cennika w miejscu dostępnym dla klienta, jeszcze przed wejściem do środka.
• Jasna informacja o cenie: Jeśli cena zależy od wagi, informacja ta musi być wyraźnie podana w menu.
• Prawo do informacji o wadze: Klient ma prawo zapytać o przybliżoną wagę porcji przed jej przygotowaniem. Co więcej, uczciwy sprzedawca powinien zważyć rybę w obecności klienta lub przynajmniej poinformować go o wadze i finalnej cenie przed nabiciem jej na rachunek.

Jeśli czujemy, że zostaliśmy wprowadzeni w błąd, mamy prawo złożyć reklamację. W przypadku, gdy restaurator odmawia jej przyjęcia, sprawę można zgłosić do Miejskiego lub Powiatowego Rzecznika Konsumentów, a także do Inspekcji Handlowej, która jest uprawniona do przeprowadzania kontroli i nakładania kar finansowych na nieuczciwych przedsiębiorców.

Jak uniknąć pułapki cenowej nad morzem? Praktyczny poradnik

Aby wakacyjny wyjazd nad morze w 2025 roku nie został zepsuty przez horrendalny rachunek, warto przyjąć postawę świadomego i czujnego konsumenta. Zamiast działać pod wpływem impulsu, wystarczy poświęcić chwilę na weryfikację, by uniknąć finansowej pułapki. Przede wszystkim, nigdy nie zamawiaj „w ciemno”. Zawsze dokładnie przeanalizuj cennik, zwracając szczególną uwagę na pozycje z dopiskiem „cena za 100 g”. Jeśli masz wątpliwości, nie wahaj się pytać obsługi. Zadaj proste, ale kluczowe pytanie: „Ile w przybliżeniu będzie ważyć ta porcja i jaka będzie jej ostateczna cena?”.

Warto również korzystać z potęgi internetu. Przed wejściem do lokalu sprawdź opinie o nim w Mapach Google czy na portalach turystycznych. Inni klienci często ostrzegają przed miejscami stosującymi nieuczciwe praktyki. Rozważ też alternatywy dla smażalni z cenami za wagę – poszukaj restauracji oferujących stałe zestawy dnia (menu lunchowe) lub dania z karty z góry określoną ceną za całą porcję. Dzięki tym prostym krokom, masz znacznie większą szansę na smaczny i uczciwie wyceniony posiłek, a „paragon grozy” pozostanie jedynie medialną ciekawostką, a nie Twoim osobistym, przykrym doświadczeniem.