Od stycznia 2025 roku wszystkie banki w Unii Europejskiej zostały zobowiązane do realizacji przelewów natychmiastowych w euro, które muszą być przekazywane na konto odbiorcy w maksymalnie 10 sekund, niezależnie od pory dnia czy nocy. To oznacza, że środki przekazane z jednego konta muszą pojawić się u odbiorcy w ciągu tego czasu.
Dlaczego wprowadzono zasadę 10 sekund?
Głównym celem tej zmiany jest zwiększenie wygody oraz efektywności transakcji finansowych w całej Unii. Przed wprowadzeniem nowych przepisów, przelewy międzynarodowe często trwały od kilku godzin do kilku dni roboczych, co bywało uciążliwe zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorstw. Nowe przepisy mają na celu zniwelowanie tych opóźnień, umożliwiając błyskawiczne przekazywanie środków.
Jakie są korzyści z wprowadzenia przelewów natychmiastowych?
- Szybkość: Pieniądze trafiają na konto odbiorcy w ciągu 10 sekund, co eliminuje konieczność oczekiwania na zaksięgowanie przelewu.
- Dostępność: Przelewy mogą być realizowane o każdej porze dnia i nocy, 7 dni w tygodniu, w tym również w święta.
- Przejrzystość: Nadawca otrzymuje natychmiastowe potwierdzenie wykonania przelewu oraz informację o statusie transakcji.
Czy są jakieś ograniczenia związane z przelewami natychmiastowymi?
Tak, jednym z istotnych ograniczeń jest fakt, że przelewów natychmiastowych nie można cofnąć. W tradycyjnych przelewach, realizowanych z opóźnieniem, czasami możliwe było ich zatrzymanie w przypadku pomyłki w numerze konta lub po wykryciu oszustwa. W przypadku przelewów natychmiastowych, pieniądze znikają z konta i trafiają do odbiorcy w kilka sekund, dlatego każda pomyłka może oznaczać realną stratę finansową.
Jak banki zapewnią bezpieczeństwo przelewów natychmiastowych?
Aby zminimalizować ryzyko błędów i oszustw, nowe przepisy nakładają na banki i instytucje płatnicze obowiązek wdrożenia dodatkowych mechanizmów bezpieczeństwa. Przede wszystkim:
- Automatyczne porównywanie danych: System płatności musi automatycznie porównywać nazwę odbiorcy z numerem konta i ostrzegać klienta, jeśli dane się nie zgadzają – bez dodatkowych opłat.
- Ustawienie limitów kwotowych: Użytkownicy będą mogli samodzielnie ustawić limity kwotowe dla przelewów natychmiastowych, które będzie można szybko zmieniać w aplikacji lub serwisie bankowym.
- Odpowiedzialność banku: W przypadku strat spowodowanych brakiem właściwego zabezpieczenia, np. w wyniku oszustwa, klient ma prawo do odszkodowania, jeśli zawinił dostawca usług płatniczych.
Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Nowe przepisy weszły w życie wiosną 2024 roku, a państwa członkowskie otrzymały ściśle określone terminy na ich wdrożenie:
- Banki w strefie euro (np. w Niemczech, Austrii, Francji) miały 12 miesięcy na dostosowanie się do przepisów – czyli do marca 2025 roku. Oznacza to, że większość banków w tych krajach powinna już realizować przelewy w czasie rzeczywistym.
- Banki spoza strefy euro, które obsługują konta w euro (np. w Polsce, Czechach, Rumunii), mają 36 miesięcy, czyli do marca 2027 roku, na wdrożenie nowego systemu.
Co to oznacza dla klientów w Polsce?
Dla klientów polskich banków oznacza to, że do marca 2027 roku powinniśmy oczekiwać możliwości korzystania z przelewów natychmiastowych w euro. Warto jednak zauważyć, że niektóre banki mogą wprowadzić tę funkcjonalność wcześniej, aby sprostać oczekiwaniom klientów i utrzymać konkurencyjność na rynku.
Czy przelewy natychmiastowe będą bezpłatne?
Zgodnie z nowymi przepisami, przelewy natychmiastowe muszą być tak samo dostępne i kosztować tyle samo co standardowe przelewy. Banki nie mogą pobierać dodatkowych opłat za ich szybkość. To oznacza, że klienci będą mogli korzystać z tej usługi bez obawy o dodatkowe koszty.
Jak przygotować się na zmiany?
Aby w pełni wykorzystać korzyści płynące z wprowadzenia przelewów natychmiastowych, warto:
- Śledzić komunikaty swojego banku: Informacje o dostępności nowych usług oraz ewentualnych zmianach w cennikach będą przekazywane przez banki za pośrednictwem ich stron internetowych, aplikacji mobilnych oraz innych kanałów komunikacji.
