Unia Europejska apeluje: miej zapasy na 72 godziny. To nie żart, to strategia

26 marca 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła nową „Strategię na rzecz unii gotowości”. Dokument, który ma stać się fundamentem wspólnej polityki reagowania kryzysowego w UE, to odpowiedź na rosnącą liczbę zagrożeń, jakie pojawiają się w przestrzeni międzynarodowej – od konfliktów geopolitycznych, przez cyberataki, aż po ekstremalne zjawiska klimatyczne. Strategia zakłada, że odpowiedzialność za przetrwanie kryzysu spoczywa nie tylko na instytucjach, ale również – i przede wszystkim – na obywatelach.

72 godziny samowystarczalności – nowy standard bezpieczeństwa

Jednym z głównych założeń strategii jest budowanie społecznej odporności poprzez edukację i przygotowanie każdego obywatela na przetrwanie co najmniej 72 godzin w warunkach kryzysowych.

Dlaczego właśnie trzy dni? Zgodnie z danymi przedstawionymi w dokumencie, aż 50% obywateli Unii Europejskiej nie miałoby dostępu do wody i jedzenia już po 72 godzinach od rozpoczęcia kryzysu – wynika z badań Eurobarometru, na które powołuje się serwis Infor.

Właśnie dlatego Komisja Europejska chce wprowadzić oficjalne wytyczne, które pomogą obywatelom przetrwać pierwsze dni bez pomocy z zewnątrz. Proponowane działania obejmują m.in. włączenie „lekcji gotowości” do podstaw programowych szkół, a także kampanie informacyjne mające na celu promowanie tworzenia tzw. „plecaków ewakuacyjnych” oraz domowych zapasów podstawowych produktów.

Nie tylko rządy – każdy z nas ma swoją rolę

Nowa strategia wyraźnie podkreśla, że gotowość na kryzys to wspólna odpowiedzialność – nie tylko władz centralnych i samorządowych, ale również szkół, szpitali, transportu publicznego i każdego obywatela. Oznacza to, że:

• Instytucje publiczne powinny mieć procedury działania na wypadek długotrwałego braku prądu, wody lub zakłóceń w łańcuchach dostaw.
• Obywatele powinni przygotować się na autonomiczne funkcjonowanie przez 72 godziny, zanim pomoc z zewnątrz dotrze na miejsce.

Według zaleceń Komisji, przygotowanie obywateli na taki scenariusz ma kluczowe znaczenie, by nie doprowadzić do przeciążenia systemu ratunkowego i dać czas służbom na reakcję.

Co powinno znaleźć się w domowych zapasach? Przykład z torebki komisarz Lahbib

Aby pokazać, że gotowość na kryzys nie musi być kosztowna ani skomplikowana, Hadja Lahbib, unijna komisarz ds. gotowości i zarządzania kryzysowego, opublikowała krótki materiał wideo. W lekkiej, edukacyjnej formie pokazała przykładowe przedmioty, które warto mieć przy sobie lub w domu.

Wśród nich znalazły się:

• Okulary (zapasowa para),
• Dokumenty w wodoodpornym opakowaniu,
• Latarka, zapałki i zapalniczka,
• Woda i jedzenie z długim terminem ważności,
• Podstawowe lekarstwa i środki higieniczne,
• Gotówka,
• Ładowarka i powerbank,
• Radio bateryjne lub na korbkę,
• Scyzoryk i karty do gry – te ostatnie, jak przyznała Lahbib, „na rozluźnienie w stresujących warunkach”.

Pełna zawartość „plecaka ewakuacyjnego” nie została jeszcze usystematyzowana na poziomie unijnym, ale wiele krajów członkowskich ma już własne poradniki kryzysowe. W Polsce temat ten został omówiony m.in. w specjalnym poradniku opublikowanym przez krajowe służby ds. zarządzania kryzysowego.

Kierunek: edukacja i systematyczne przygotowanie obywateli

Komisja Europejska zapowiedziała, że w najbliższych miesiącach zostaną opracowane konkretne wytyczne dotyczące przygotowania gospodarstw domowych na sytuacje kryzysowe. Ich celem jest stworzenie spójnych i jednolitych standardów gotowości w całej Unii Europejskiej.

Na poziomie lokalnym mają ruszyć również działania edukacyjne, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Promowana będzie idea profilaktyki kryzysowej, czyli prostych kroków, które każdy może podjąć już dziś – od zakupu dodatkowych zapasów, przez przygotowanie planu ewakuacyjnego, aż po poznanie podstaw pierwszej pomocy.