W ostatnich miesiącach pojawiło się wiele doniesień na temat możliwego zakazu płatności gotówkowych w Unii Europejskiej. Sprawa stała się gorącym tematem po tym, jak Parlament Europejski w kwietniu 2023 roku przyjął przepisy zakazujące transakcji gotówkowych powyżej 10 tys. euro, które wejdą w życie w 2027 roku. Ponadto, transakcje powyżej 3 tys. euro będą wymagały weryfikacji, co może wpłynąć na czas i koszty zakupów. Jakie zmiany czekają na Polaków? Czy faktycznie zbliżamy się do czasów, gdy płatności gotówkowe odejdą do lamusa?
Obecne Limity Płatności Gotówką w Polsce
W Polsce już teraz obowiązują pewne ograniczenia dotyczące płatności gotówkowych. Przedsiębiorcy nie mogą dokonywać transakcji gotówkowych powyżej 15 tys. zł między sobą. W ramach Polskiego Ładu planowano wprowadzenie jeszcze ostrzejszych przepisów, obniżając ten limit do 8 tys. zł i wprowadzając go również dla konsumentów. Jednak po licznych protestach społecznych rząd wycofał się z tych zmian. Nowe przepisy unijne mogą jednak sprawić, że limity te będą musiały być wprowadzone odgórnie.
Zakaz Płatności Gotówkowych powyżej 10 tys. Euro
Nowe przepisy Unii Europejskiej zakładają, że od 2027 roku transakcje gotówkowe powyżej 10 tys. euro będą całkowicie zakazane. Choć dla przeciętnego Polaka ta kwota wydaje się wysoka, problem może pojawić się w przypadku zakupów luksusowych towarów, samochodów czy nieruchomości. Co więcej, planowane jest również wprowadzenie obowiązkowej weryfikacji transakcji gotówkowych powyżej 3 tys. euro. Chociaż nowe regulacje mogą ułatwić walkę z praniem brudnych pieniędzy, wielu ekspertów uważa, że mogą one również przyczynić się do zwiększenia kosztów operacyjnych firm oraz wydłużenia procesu zakupowego.
Gotówka a Rzeczywistość Rynku
Dane Europejskiego Banku Centralnego pokazują, że liczba transakcji gotówkowych w UE spada – w latach 2019-2022 zmniejszyła się z 72 do 59%. W Polsce, według raportu NBP, w 2022 roku połowa badanych częściej dokonywała transakcji bezgotówkowych niż gotówkowych, ale aż 50% Polaków wciąż uważa, że możliwość płacenia gotówką jest ważna. Tymczasem dane z aplikacji Pan Paragon pokazują, że już teraz około 70% paragonów pochodzi z transakcji bezgotówkowych, co oznacza, że gotówka odgrywa coraz mniejszą rolę w codziennych zakupach.
Skutki dla Firm i Konsumentów
Dla większości firm nowe przepisy nie wprowadzą rewolucji. Większość transakcji już teraz odbywa się bezgotówkowo, a przedsiębiorcy, którzy operują większymi kwotami, od dawna stosują płatności elektroniczne. Problem mogą mieć jednak drobni przedsiębiorcy, którzy operują w branżach, gdzie gotówka wciąż odgrywa kluczową rolę – np. fryzjerzy, rzemieślnicy czy korepetytorzy.
Jak zauważa Kamil Fac, wiceprezes Faktura.pl, zmiany te mogą być szczególnie uciążliwe dla przedsiębiorców starszej daty, którzy niechętnie korzystają z nowoczesnych narzędzi finansowych. Z drugiej strony, branża budowlana, gdzie transakcje o dużych wartościach są codziennością, może zmierzyć się z problemami w przypadku konieczności weryfikacji płatności gotówkowych, co wydłuży czas realizacji projektów.
Wprowadzenie nowych przepisów przez Unię Europejską może budzić obawy wśród przedsiębiorców i konsumentów. Ograniczenie płatności gotówkowych oraz wprowadzenie obowiązkowej weryfikacji większych transakcji z pewnością zmusi wiele firm do adaptacji. Choć większość zmian ma na celu walkę z przestępczością finansową, mogą one również wpłynąć na codzienne funkcjonowanie mniejszych biznesów, które do tej pory opierały się głównie na gotówce. Nie jest to jednak całkowity zakaz płatności gotówkowych, a raczej krok w kierunku większej transparentności i nowoczesności w obrocie finansowym.
