Zima 2024 roku może być wyzwaniem dla polskiego systemu energetycznego. Eksperci ostrzegają, że przy ekstremalnych warunkach pogodowych, dużym zapotrzebowaniu na energię i możliwych awariach, ryzyko problemów z dostawami prądu istnieje, choć prawdopodobieństwo pełnego blackoutu jest niewielkie. Zamiast tego może dojść do tzw. brownoutów, czyli ograniczeń w dostawach energii w wybranych regionach.
Kluczowe zagrożenia dla stabilności energetycznej
- Wysokie zużycie energii: Polska odnotowuje wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, napędzany m.in. większym wykorzystaniem klimatyzacji oraz liczbą mieszkańców, w tym uchodźców z Ukrainy. Wzrost liczby urządzeń energochłonnych w gospodarstwach domowych także przyczynia się do zwiększonego obciążenia sieci.
- Problemy z zaopatrzeniem w węgiel: Mimo zapewnień rządu, że surowca nie zabraknie, obecne rezerwy są napięte. Elektrownie węglowe, odpowiadające za ponad 70% krajowej produkcji energii, odnotowały w przeszłości czasowe wyłączenia bloków z powodu braku zapasów. Polska nadal nie dysponuje elektrownią jądrową, a inwestycje w odnawialne źródła energii rozwijają się wolniej niż planowano.
- Starzejąca się infrastruktura: Średni wiek polskich elektrowni wynosi 47 lat, podczas gdy w innych krajach UE jest to średnio 35 lat. Zmniejsza to niezawodność jednostek produkcyjnych i zwiększa ryzyko awarii.
- Zmiany klimatyczne: Susze i wysokie temperatury utrudniają chłodzenie elektrowni cieplnych, co prowadzi do nieplanowanych przestojów. Elektrownie zależne od wód rzecznych, takich jak Połaniec czy Kozienice, są szczególnie narażone na problemy.
Potencjalne skutki ograniczeń energii
W przypadku niedoborów energii, największe obciążenie poniosą zakłady przemysłowe, które mogą zostać zmuszone do ograniczenia produkcji. Gospodarstwa domowe są na ogół lepiej chronione, jednak długotrwałe przerwy w dostawach mogą wpłynąć na ogrzewanie, przechowywanie żywności i funkcjonowanie urządzeń medycznych. W przeszłości firmy i rolnicy zwiększali popyt na generatory prądu, aby zabezpieczyć się przed potencjalnymi przerwami.
Czy można zapobiec blackoutowi?
Aby uniknąć problemów z dostawami prądu, Polska podejmuje kroki w kierunku modernizacji sieci przesyłowych i zwiększenia rezerw energetycznych. Plany zakładają także rozwój energetyki jądrowej i morskiej energetyki wiatrowej, które mogłyby poprawić bezpieczeństwo energetyczne kraju w dłuższej perspektywie.
