Wiosna 2025 roku przynosi intensyfikację działań antysmogowych w wielu polskich gminach. W ramach walki z zanieczyszczeniem powietrza, samorządy przeprowadzają wzmożone kontrole systemów grzewczych, skupiając się na eliminacji tzw. „kopciuchów” – przestarzałych kotłów na paliwa stałe. Niestosowanie się do obowiązujących przepisów może skutkować nałożeniem kar finansowych sięgających nawet 5000 zł.
Zakazy użytkowania „kopciuchów” w poszczególnych województwach
Od 1 stycznia 2025 roku w życie weszły nowe regulacje dotyczące użytkowania kotłów na paliwa stałe:
- Województwo łódzkie: Zakaz eksploatacji kotłów niespełniających żadnych norm emisyjnych, tzw. „kopciuchów”. Dotyczy to urządzeń uruchomionych przed 1 maja 2018 roku, które nie spełniają co najmniej norm klasy 3.
- Województwo śląskie: Od 1 stycznia 2026 roku wejdzie w życie zakaz używania kotłów eksploatowanych do 5 lat od daty produkcji, niespełniających norm emisji wg PN-EN 303-5:2012. Oznacza to konieczność wymiany takich urządzeń do końca 2025 roku.
- Województwo podkarpackie: Podobnie jak na Śląsku, do 1 stycznia 2026 roku mieszkańcy muszą wymienić kotły eksploatowane do 5 lat od daty ich produkcji, które nie spełniają standardów zgodnych z 5 klasą pod względem emisji zanieczyszczeń.
Należy również pamiętać, że w innych regionach Polski obowiązują różne terminy i przepisy dotyczące eliminacji „kopciuchów”. Na przykład, w województwie wielkopolskim zakaz użytkowania takich kotłów obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku.
Konsekwencje dla mieszkańców
Wprowadzenie zakazów użytkowania przestarzałych kotłów wiąże się z koniecznością ich wymiany na nowocześniejsze, bardziej ekologiczne źródła ciepła. Niestosowanie się do przepisów może skutkować nałożeniem grzywny do 5000 zł.
Niestety, tempo wymiany „kopciuchów” w wielu miastach pozostawia wiele do życzenia. Na przykład, w Łodzi, gdzie w zasobach komunalnych znajduje się prawie 13 000 takich kotłów, obecne tempo ich wymiany wskazuje, że proces ten może potrwać nawet 256 lat.
Wyzwania związane z kontrolą palenisk
Efektywność kontroli palenisk stanowi istotne wyzwanie dla samorządów. Często brakuje odpowiedniej liczby przeszkolonych kontrolerów, co prowadzi do niskiej wykrywalności naruszeń. W niektórych przypadkach jeden kontroler musi wykonywać obowiązki przypisane kilku osobom, co znacząco obniża skuteczność działań.
Wiosenne kontrole smogu w 2025 roku są wyrazem zaostrzonej polityki antysmogowej w Polsce. Mieszkańcy muszą być świadomi obowiązujących przepisów i terminów dotyczących wymiany przestarzałych kotłów, aby uniknąć surowych kar finansowych. Jednocześnie, samorządy stoją przed wyzwaniem skutecznego egzekwowania przepisów oraz wsparcia mieszkańców w procesie modernizacji systemów grzewczych.
