Średnia krajowa pensja w Polsce to często używana miara do oceny sytuacji ekonomicznej kraju. Niemniej jednak, czy faktycznie odzwierciedla ona realne zarobki większości Polaków? Analiza danych statystycznych oraz głos przedsiębiorców i ekspertów rynku pracy ukazuje, że istnieje znaczna dysproporcja między średnią krajową, a faktycznymi zarobkami oraz perspektywami zatrudnienia.
Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, średnie wynagrodzenie w polskich przedsiębiorstwach przekroczyło w marcu 2024 roku poziom 8 tysięcy złotych brutto, notując roczny wzrost o 12 proc. Ta liczba brzmi zachęcająco, jednakże warto przyjrzeć się bliżej, jakie grupy społeczne oraz jakie sektory gospodarki są uwzględniane w tych statystykach.
Średnia krajowa pensja bazuje jedynie na wynagrodzeniach osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach z liczbą pracowników przekraczającą 10 osób, co wyklucza mikroprzedsiębiorstwa, osoby samozatrudnione oraz pracowników sektora publicznego, jak nauczyciele czy urzędnicy. Oznacza to, że dane te odzwierciedlają jedynie zarobki około 37,7 proc. pracujących Polaków. Co więcej, średnia krajowa nie jest jednoznacznym odzwierciedleniem rzeczywistych zarobków, ponieważ jest to wartość uśredniona, która nie bierze pod uwagę nierówności dochodowych ani różnic w poziomie życia w poszczególnych regionach kraju.
Wartościowym wskaźnikiem rzeczywistych zarobków jest mediana wynagrodzeń, która dzieli populację na dwie równe części – połowę zarabiającą mniej i połowę zarabiającą więcej. Jednakże, mimo iż mediana jest często uznawana za bardziej reprezentatywny wskaźnik, rzeczywistość pokazuje, że niewiele osób faktycznie osiąga pensję równą średniej krajowej.
Co więcej, wzrost średniego wynagrodzenia może generować presję płacową wśród pracodawców, co jest szczególnie dotkliwe w obliczu rosnących kosztów zatrudnienia. Według danych Konfederacji Lewiatan, aż 92 proc. przedsiębiorców boryka się z tym problemem, a 40 proc. z nich zgłasza nasilanie się tej presji z miesiąca na miesiąc.
Ostatecznie, choć dane o wzroście średniej krajowej mogą wydawać się optymistyczne, rzeczywistość wielu Polaków ukazuje zupełnie inną sytuację. Niewielu z nich osiąga faktycznie pensję przekraczającą 8 tysięcy złotych brutto, a zaobserwowany niedawno spadek liczby zatrudnionych może być ostrzeżeniem przed nadchodzącymi trudnościami na polskim rynku pracy.
Podsumowując, średnia krajowa pensja może być tylko częściowym odzwierciedleniem realnych zarobków w Polsce. Ważne jest, aby spojrzeć na szerszy kontekst oraz uwzględnić różnorodność sytuacji zawodowej i ekonomicznej osób pracujących w kraju.
