Inwestycja w fotowoltaikę stała się w ostatnich latach synonimem oszczędności i ekologicznego podejścia do energii. Jednak nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. Przykładem jest przypadek pana Jana z Warszawy, który zainwestował 55 000 złotych w instalację fotowoltaiczną, a po otrzymaniu pierwszego rachunku za prąd doznał szoku. Zamiast spodziewanych oszczędności, jego rachunek nie zmniejszył się znacząco. Co poszło nie tak?
Koszt instalacji a oczekiwane oszczędności
Średni koszt instalacji fotowoltaicznej o mocy 5 kWp w 2024 roku wynosił od 28 000 zł do 46 000 zł, w zależności od jakości użytych komponentów i skomplikowania montażu. Inwestycja pana Jana była więc wyższa niż przeciętna, co mogło sugerować zastosowanie lepszych technologii lub większą moc systemu. Jednak sama wyższa cena nie gwarantuje proporcjonalnie wyższych oszczędności.
Czynniki wpływające na efektywność instalacji
Na efektywność instalacji fotowoltaicznej wpływa wiele czynników:
- Moc instalacji: Im większa moc, tym więcej energii można wyprodukować. Jednak przewymiarowanie instalacji może prowadzić do nadprodukcji, której nie jesteśmy w stanie wykorzystać ani sprzedać po korzystnej cenie.
- Autokonsumpcja: To procent energii zużywanej na bieżąco w miejscu jej wytworzenia. Wysoka autokonsumpcja zwiększa opłacalność inwestycji, ponieważ unika się kosztów związanych z przesyłem energii do sieci i późniejszym jej odkupem.
- System rozliczeń: W Polsce funkcjonują dwa główne systemy: net-metering (system opustów) dla instalacji zgłoszonych przed 1 kwietnia 2022 roku oraz net-billing dla nowszych instalacji. W net-meteringu prosument rozlicza się na zasadzie barteru energii, podczas gdy w net-billingu energia wprowadzona do sieci jest sprzedawana po cenie hurtowej, a kupowana po cenie detalicznej, co jest mniej korzystne.
- Lokalizacja i warunki montażu: Kąt nachylenia dachu, jego ekspozycja na słońce oraz ewentualne zacienienia mają kluczowe znaczenie dla wydajności paneli.
Analiza przypadku pana Jana
W przypadku pana Jana kilka aspektów mogło wpłynąć na niższe niż oczekiwane oszczędności:
- Niewłaściwie dobrana moc instalacji: Jeśli instalacja była przewymiarowana w stosunku do rzeczywistego zużycia energii, nadwyżka produkcji była sprzedawana do sieci po niekorzystnych stawkach, co obniża opłacalność.
- Niska autokonsumpcja: Jeśli pan Jan zużywał na bieżąco niewielki procent wyprodukowanej energii, większość trafiała do sieci, a następnie była odkupowana po wyższej cenie.
- System net-billingu: Jeśli instalacja została uruchomiona po 1 kwietnia 2022 roku, pan Jan rozliczał się w systemie net-billingu, który jest mniej korzystny finansowo dla prosumenta.
Jak uniknąć podobnych sytuacji?
Aby inwestycja w fotowoltaikę przyniosła oczekiwane korzyści, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii:
- Dokładna analiza zużycia energii: Przed podjęciem decyzji o wielkości instalacji warto przeanalizować swoje roczne zużycie energii i dostosować moc systemu do rzeczywistych potrzeb.
- Zwiększenie autokonsumpcji: Stosowanie urządzeń zużywających energię w godzinach największej produkcji (np. pralka, zmywarka) pozwala na lepsze wykorzystanie wyprodukowanej energii.
- Wybór odpowiedniego systemu rozliczeń: Jeśli to możliwe, warto dążyć do korzystania z systemu net-meteringu. W przypadku net-billingu należy dokładnie przeanalizować opłacalność inwestycji.
- Konsultacja z ekspertami: Skorzystanie z usług doświadczonych firm instalacyjnych, które przeprowadzą audyt energetyczny i doradzą optymalne rozwiązania.
Inwestycja w fotowoltaikę może przynieść znaczące oszczędności, ale wymaga starannego planowania i analizy. Przypadek pana Jana pokazuje, że nie zawsze wyższy koszt instalacji przekłada się na proporcjonalne korzyści. Kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście, dostosowanie mocy instalacji do rzeczywistych potrzeb oraz świadome zarządzanie zużyciem energii.
