Śmierć bliskiej osoby to jeden z najtrudniejszych momentów w życiu. W lawinie bólu i żalu na rodzinę spada dodatkowy, potężny cios – konieczność zorganizowania i opłacenia pogrzebu. Koszty pochówku w Polsce od lat szybują w górę, dawno przekraczając kwotę zasiłku pogrzebowego, który od 2011 roku był zamrożony na absurdalnie niskim poziomie 4000 zł. Po latach apeli i próśb, rząd wreszcie potwierdził rewolucyjną zmianę. Od lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa, znacznie wyższa kwota świadczenia. Sprawdzamy, ile dokładnie wyniesie, kto ją dostanie i na jakie nowe zasady trzeba się przygotować.
Koniec Ery 4000 zł. Nadchodzi Długo Oczekiwana Podwyżka
Przez ponad 14 lat kwota 4000 zł była symbolem oderwania państwa od rzeczywistości. W tym czasie średni koszt pogrzebu wzrósł niemal dwukrotnie. Dziś zorganizowanie nawet najskromniejszej ceremonii to wydatek rzędu 8 000 – 10 000 zł. Koszt trumny lub urny, opłaty w kościele lub domu pogrzebowym, miejsce na cmentarzu, przygotowanie ciała, kwiaty, stypa – lista wydatków jest długa i dla wielu rodzin stanowiła barierę nie do przeskoczenia, zmuszając do zadłużania się w tak trudnym momencie.
Po miesiącach analiz i debat, rząd przyjął projekt ustawy, który ma to zmienić. Od 1 lipca 2025 roku kwota zasiłku pogrzebowego zostanie podniesiona do 7500 zł. To wzrost o 87,5%, który ma na celu urealnienie świadczenia i dostosowanie go do panujących na rynku cen. Co więcej, nowa ustawa zakłada, że kwota ta będzie co roku waloryzowana o wskaźnik inflacji, co ma zapobiec ponownemu „zamrożeniu” zasiłku na lata.
Kto Będzie Mógł Skorzystać z Nowego Zasiłku? Zasady Pozostają Szerokie
Dobra wiadomość jest taka, że krąg osób uprawnionych do otrzymania zasiłku nie zmieni się i pozostanie bardzo szeroki. O zwrot kosztów pogrzebu w nowej, wyższej kwocie będą mogli ubiegać się nie tylko najbliżsi członkowie rodziny. Prawo do zasiłku przysługuje, jeśli osoba zmarła:
- miała prawo do emerytury lub renty (lub spełniała warunki do ich uzyskania),
- była ubezpieczona w ZUS (np. z tytułu umowy o pracę),
- pobierała zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne,
- była członkiem rodziny osoby ubezpieczonej lub pobierającej emeryturę/rentę.
O świadczenie może wystąpić każda osoba lub instytucja, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu. W pierwszej kolejności są to:
- Małżonek (nawet w separacji),
- Dzieci (własne, drugiego małżonka, przysposobione), wnuki, rodzeństwo,
- Rodzice (w tym ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające).
Co ważne, jeśli koszty poniósł ktoś spoza tego kręgu – dalszy krewny, sąsiad, przyjaciel, a nawet pracodawca, dom pomocy społecznej czy gmina – również ma prawo do zwrotu poniesionych wydatków, ale tylko do wysokości udokumentowanych fakturami kosztów, nie więcej jednak niż nowa kwota 7500 zł.
Jak Dostać Pieniądze? Dokumenty i Terminy, Których Musisz Pilnować
Procedura ubiegania się o zasiłek nie ulegnie znaczącym zmianom. Aby otrzymać pieniądze z ZUS lub KRUS, trzeba będzie złożyć odpowiednie dokumenty. Kluczowe z nich to:
- Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (formularz Z-12).
- Skrócony odpis aktu zgonu.
- Oryginały rachunków i faktur poniesionych kosztów pogrzebu. To niezwykle ważne – ZUS wymaga oryginałów, a nie kopii.
- Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą.
- Zaświadczenie płatnika składek (np. pracodawcy) o podleganiu ubezpieczeniom, jeśli zmarły był ubezpieczony, a nie miał prawa do emerytury.
Najważniejszy jest termin. Na złożenie wniosku jest 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której koszty pogrzebu pokryliśmy. Przekroczenie tego terminu co do zasady oznacza utratę prawa do świadczenia. Wyjątkiem są sytuacje, gdy nie można było dotrzymać terminu z powodu późniejszego odnalezienia ciała lub zidentyfikowania osoby zmarłej – wtedy termin 12 miesięcy liczy się od dnia sporządzenia aktu zgonu.
Czy 7500 zł Wystarczy na Wszystko? Realia Rynku
Podwyżka do 7500 zł to bez wątpienia ogromna ulga dla tysięcy rodzin. Trzeba jednak mieć świadomość, że w przypadku dużych miast i bardziej rozbudowanych ceremonii, kwota ta wciąż może nie pokryć całości wydatków. Koszt samego miejsca na cmentarzu potrafi w Warszawie czy Krakowie sięgnąć kilku tysięcy złotych. Do tego dochodzi budowa nagrobka, która często jest odrębnym, jeszcze większym wydatkiem, rzędu 10 000 – 20 000 zł.
Nowy zasiłek z pewnością pokryje koszty standardowego pochówku (trumna/urna, przygotowanie ciała, transport, podstawowe opłaty cmentarne i kościelne). Rodziny muszą jednak liczyć się z tym, że bardziej okazała ceremonia, droższe kwiaty czy wystawna stypa wciąż będą wymagały dołożenia środków z własnej kieszeni.
Mimo wszystko, zmiana, która wejdzie w życie w lipcu 2025 roku, jest jedną z najważniejszych i najbardziej oczekiwanych reform społecznych ostatnich lat. W najtrudniejszych chwilach życia Polacy wreszcie otrzymają od państwa realne wsparcie finansowe, które pozwoli im godnie pożegnać swoich bliskich bez popadania w spiralę długów.
