Legenda o złotym pociągu, pancernym składzie wypełnionym kosztownościami zrabowanymi przez III Rzeszę, od lat rozpala wyobraźnię poszukiwaczy skarbów i historyków. Czy ten mityczny skład, ukryty rzekomo w podziemnym kompleksie Riese na Dolnym Śląsku, w końcu ujrzy światło dzienne? Najnowsze doniesienia grupy badaczy „Złoty pociąg 2025” na nowo rozbudzają nadzieje, wskazując na konkretny tunel biegnący w stronę Zamku Książ. Co tak naprawdę wiemy o tej fascynującej historii i czy tym razem uda się rozwiązać jedną z największych zagadek II wojny światowej?
Czym jest legendarny złoty pociąg?
Historia złotego pociągu sięga czasów II wojny światowej. Według legendy, w obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej, władze III Rzeszy miały nakazać mieszkańcom Dolnego Śląska zdeponowanie swoich majątków w bankach. Szacuje się, że w ten sposób do Niemców trafiło nawet 60 skrzyń, zawierających cenne przedmioty: od złota i biżuterii, przez obrazy, aż po kamienie szlachetne. Cały ten skarb miał zostać załadowany do pancernego pociągu, który następnie zaginął w podziemiach Dolnego Śląska. Mimo wielu lat poszukiwań i licznych ekspedycji, jego istnienie nigdy nie zostało oficjalnie potwierdzone, a miejsce ukrycia pozostaje jedną z najbardziej strzeżonych tajemnic.
Projekt Riese: Serce nazistowskich tajemnic
Wielu poszukiwaczy wierzy, że to właśnie w Projekcie Riese – największym górniczo-budowlanym przedsięwzięciu nazistowskich Niemiec – ukryto złoty pociąg. Riese to monumentalny, tajny kompleks podziemnych tuneli i hal, realizowany od 1943 roku w Górach Sowich oraz w rejonie Zamku Książ. Jego budowa pochłonęła olbrzymie zasoby i, co tragiczne, życie tysięcy jeńców wojennych oraz więźniów obozów koncentracyjnych, w tym Żydów z likwidowanego getta łódzkiego. Historycy szacują, że przy budowie Riese pracowało nawet 30 tysięcy osób, a koszt inwestycji sięgnął 150 milionów marek niemieckich. Skala tego przedsięwzięcia do dziś budzi podziw i liczne pytania.
Riese: Kwatera Hitlera, laboratoria Wunderwaffe czy skarbiec?
Prawdziwy cel Projektu Riese pozostaje przedmiotem intensywnych debat historyków. Oficjalnie miał to być jedna z głównych kwater Adolfa Hitlera, mająca zapewnić bezpieczeństwo w obliczu nasilających się alianckich nalotów. Istnieją jednak znacznie bardziej intrygujące teorie. Jedna z nich sugeruje, że Riese miało służyć jako tajne laboratoria, gdzie naziści prowadzili prace nad stworzeniem Wunderwaffe – „cudownej broni”, w tym broni jądrowej. Nieprzypadkowo kompleks zlokalizowano w rejonie bogatym w złoża rud uranu. Inna hipoteza mówi o wznowieniu produkcji rakiet, po zniszczeniu fabryk na wyspie Uznam.
Kolejna teoria, która bezpośrednio łączy się z legendą złotego pociągu, głosi, że Riese miało pełnić funkcję gigantycznego skarbca. W jego podziemiach miały być magazynowane zrabowane kosztowności i dzieła sztuki z całej Europy. To właśnie stąd wywodzi się silne przekonanie, że gdzieś w plątaninie tuneli i niedokończonych hal ukryto pancerny skład ze złotem. Przed wkroczeniem Armii Czerwonej, naziści zniszczyli większość podziemnych konstrukcji i wysadzili tunele, co dodatkowo utrudnia poszukiwania i potęguje aurę tajemnicy.
Obecny stan poszukiwań i dostępność kompleksów Riese
Choć próby zlokalizowania złotego pociągu trwają od dziesięcioleci, grupa „Złoty pociąg 2025” przekonuje, że jest najbliżej celu. Ich ustalenia wskazują na konkretny tunel, w którym mają znajdować się trzy wagony. Obecnie badacze starają się o niezbędne pozwolenia na rozpoczęcie prac, m.in. od Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. To kluczowy etap, który zdecyduje o tym, czy najnowsze doniesienia okażą się przełomem, czy kolejnym rozdziałem w trwającej od lat sadze.
Warto pamiętać, że Projekt Riese to obecnie siedem znanych kompleksów: Soboń, Gontowa, Jawornik, Rzeczka, Włodarz, Książ oraz Osówka. Cztery z nich – Rzeczka, Włodarz, Książ i Osówka – są udostępnione dla turystów. Możesz na własne oczy zobaczyć skalę nazistowskiego przedsięwzięcia i poczuć atmosferę tajemnicy, która otacza te miejsca. Na przykład, Rzeczka to trzy wejścia wykute w skałach, Włodarz to olbrzymi kompleks korytarzy tworzących siatkę, a długość tuneli Osówki szacowana jest na 1700 metrów. Odwiedzenie tych miejsc to nie tylko lekcja historii, ale i szansa na zrozumienie, dlaczego legenda złotego pociągu wciąż tak mocno rezonuje w świadomości.
Czy najnowsze poszukiwania w końcu przyniosą odkrycie, które zmieni podręczniki historii? Niezależnie od wyniku, złoty pociąg i Projekt Riese pozostają jednymi z najbardziej fascynujących zagadek, które wciąż czekają na swoje pełne rozwiązanie, przyciągając uwagę badaczy, turystów i miłośników historii z całego świata.
