W obliczu rosnących cen mieszkań i znacznego wzrostu wynagrodzeń w ostatnich latach, Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) wystosował oficjalne pismo do Ministra Rozwoju i Technologii Krzysztofa Paszyka, w którym domaga się podniesienia limitu miesięcznych wpłat na konta mieszkaniowe. Obecne ograniczenie do 2 tys. zł miesięcznie zdaniem RPO jest nieadekwatne do realiów ekonomicznych w Polsce w 2025 roku.
Czym są konta mieszkaniowe i jak działają?
Konta mieszkaniowe to instrument oszczędnościowy wprowadzony w 2023 roku w ramach tzw. Konta Mieszkaniowego w programie Pierwsze Mieszkanie. Ich głównym celem jest wspieranie osób oszczędzających na zakup pierwszej nieruchomości. Konto można założyć w trzech bankach: PKO BP, Pekao SA oraz Alior Banku.
Na konta mieszkaniowe wpłaca się środki przez okres od 3 do 10 lat, a po spełnieniu warunków państwo wypłaca premię mieszkaniową, której wysokość zależy od średniego rocznego wzrostu cen mieszkań lub rocznego wskaźnika inflacji – wybierany jest wariant korzystniejszy dla oszczędzającego. Co istotne, środki zgromadzone na koncie nie są objęte podatkiem Belki.
Dlaczego limit 2 tys. zł jest niewystarczający?
Jak zauważa RPO w piśmie z czerwca 2025 r., od momentu wprowadzenia kont mieszkaniowych znacznie wzrosły ceny nieruchomości oraz płaca minimalna. Według danych GUS z maja 2025 r., średnia cena metra kwadratowego mieszkania w Polsce wynosi 12 190 zł, a w Warszawie przekracza już 17 800 zł/m². Z kolei płaca minimalna brutto od stycznia 2025 roku to 4626 zł miesięcznie.
Przy obecnym limicie 24 tys. zł rocznie, osoba oszczędzająca przez 5 lat zgromadziłaby maksymalnie 120 tys. zł, co w wielu miastach nie wystarczyłoby nawet na wkład własny.
„Limit 2 tys. zł miesięcznie przestał odpowiadać realiom gospodarczym. Utrudnia on realne odkładanie na własne mieszkanie, szczególnie w dużych miastach” – argumentuje RPO w piśmie cytowanym przez Dziennik Gazetę Prawną.
Stanowisko Ministerstwa Rozwoju i Technologii
Resort kierowany przez Krzysztofa Paszyka potwierdził, że temat jest analizowany. Ministerstwo rozważa zmiany w parametrach kont mieszkaniowych, choć na ten moment nie zapadły żadne konkretne decyzje. Co ciekawe, wśród propozycji nie pojawia się jeszcze zwiększenie maksymalnej wpłaty miesięcznej, a jedynie obniżenie minimalnej – z obecnych 500 zł do 300 zł miesięcznie, co miałoby pomóc osobom o niższych dochodach.
Eksperci: potrzebna elastyczność i aktualizacja zasad
Zarówno ekonomiści, jak i przedstawiciele sektora bankowego zgadzają się, że mechanizm konta mieszkaniowego wymaga korekty. „Skoro państwo zachęca obywateli do oszczędzania, to limity nie powinny być barierą, a narzędziem wspierającym cel, czyli zakup mieszkania” – mówi dr Aleksandra Maj z SGH, ekspertka ds. polityki mieszkaniowej.
Z danych Związku Banków Polskich wynika, że w pierwszym kwartale 2025 roku założono ponad 63 tys. kont mieszkaniowych, a średnia miesięczna wpłata wyniosła 1 732 zł. To oznacza, że wiele osób i tak zbliża się do górnego limitu.
Realne potrzeby oszczędzających
W praktyce, większość młodych Polaków, którzy planują zakup pierwszego mieszkania, nie ma innych możliwości długoterminowego i bezpiecznego oszczędzania z premią państwową. Dlatego ograniczanie ich do sztywnej kwoty 2 tys. zł miesięcznie staje się coraz bardziej problematyczne.
„Podwyższenie limitu do poziomu 3–4 tys. zł miesięcznie mogłoby realnie wpłynąć na efektywność oszczędzania i przywrócić funkcjonalność tego instrumentu w aktualnych warunkach rynkowych” – uważa Maciej Witczak, doradca finansowy z Open Finance.
Podsumowanie: zmiany są nieuniknione
W 2025 roku, w obliczu rosnących cen mieszkań i zwiększonych dochodów obywateli, utrzymywanie limitu na poziomie 2 tys. zł miesięcznie wydaje się anachroniczne. RPO, reprezentując interesy obywateli, słusznie zwraca uwagę na konieczność rewizji obowiązujących przepisów.
Choć Ministerstwo Rozwoju i Technologii nie przedstawiło jeszcze projektu zmian, wszystko wskazuje na to, że decyzje zapadną jeszcze w drugiej połowie 2025 roku. Podniesienie limitów może znacząco zwiększyć skuteczność programu, który obecnie – mimo atrakcyjnych warunków – nie nadąża za realiami rynku nieruchomości.
Jeden komentarz
Zgadzam się z Panem Witczakiem. Po dwuletetnim stygmatyzowaniu oszczędzających limitem 2 tys. zł miesięcznie, teraz Sejm powinien zwiększyć go do 4 tys., by zrekompensować to ludziom, którym inflacja zjada oszczędności na wkład do kredytu.