Program „Czyste Powietrze”, jedna z największych inicjatyw ekologicznych w Polsce, wprowadza nowe zasady, które zaczną obowiązywać od 22 kwietnia 2024 roku. Zmiany te mają na celu jeszcze bardziej efektywną walkę ze smogiem i zmniejszenie zużycia energii w gospodarstwach domowych, ale jednocześnie wprowadzają istotne ograniczenia i nowe wymagania wobec beneficjentów.
Nowe wytyczne dla domów i urządzeń
Jedną z kluczowych zmian jest wymóg, by dotacje w ramach programu były przyznawane wyłącznie dla budynków odpowiednio ocieplonych. Wnioskodawcy muszą udowodnić, że ich dom spełnia minimalne standardy izolacyjności cieplnej. Wprowadzenie tego kryterium jest wynikiem wcześniejszych problemów, gdy właściciele źle ocieplonych domów korzystali z nowoczesnych pomp ciepła, co prowadziło do wzrostu kosztów ogrzewania zamiast ich obniżenia.
Pompy ciepła i inne urządzenia kwalifikujące się do dofinansowania muszą być wpisane na Listę Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Wszystkie urządzenia na liście będą weryfikowane pod kątem zgodności ich parametrów technicznych z rzeczywistością. Producent musi dostarczyć raport z badań przeprowadzonych w niezależnych akredytowanych laboratoriach w UE lub EFTA, a wyniki muszą potwierdzać deklarowane na etykiecie energetycznej właściwości urządzenia.
Wysokość dotacji i nowe finansowanie
Budżet programu wynosi obecnie 103 miliardy złotych, z czego dodatkowe środki pochodzą z Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS). Dzięki tym funduszom program wspiera termomodernizację ponad 100 tysięcy budynków i wymianę ponad 111 tysięcy źródeł ciepła.
Maksymalna kwota dotacji na termomodernizację oraz wymianę źródeł ciepła może wynosić nawet 135 tysięcy złotych. Jednak najwyższy poziom dofinansowania będzie dostępny tylko dla jednego budynku mieszkalnego lub lokalu. Beneficjenci, którzy raz otrzymali wsparcie na najwyższym poziomie, mogą wnioskować o kolejne dofinansowania tylko w ramach podstawowego poziomu wsparcia.
Ochrona przed nieuczciwymi praktykami
Zmiany mają także zapobiec nieuczciwym praktykom na rynku urządzeń grzewczych. W poprzednich edycjach programu dochodziło do sytuacji, w których instalowano urządzenia niespełniające wymagań efektywności energetycznej. Wprowadzenie obowiązkowej certyfikacji oraz weryfikacji urządzeń ma wyeliminować ten problem i zwiększyć zaufanie beneficjentów do programu.
Ważne terminy
Nowe zasady wejdą w życie 22 kwietnia 2024 roku, a okres przejściowy dla dostosowania dokumentacji oraz wymogów technicznych zakończy się 13 czerwca 2024 roku. Po tym czasie na liście ZUM pozostaną tylko te urządzenia, które spełniają zaostrzone kryteria.
Jak skorzystać z programu?
Aby skorzystać z dofinansowania, wnioskodawca musi nie tylko złożyć wniosek, ale również przedstawić pełną dokumentację potwierdzającą ocieplenie budynku oraz wybór kwalifikowanego urządzenia z listy ZUM. Dodatkowo, wprowadzono nowe zasady dotyczące prefinansowania, które wymagają podpisanej dyspozycji wypłaty zaliczki i kopii faktury zaliczkowej. Wnioskodawcy mają 120 dni na złożenie wniosku o płatność.
Zmiany w programie „Czyste Powietrze” są kolejnym krokiem w stronę bardziej efektywnej walki z zanieczyszczeniami powietrza w Polsce. Dostosowanie się do nowych wymogów może być wyzwaniem, ale jednocześnie oznacza większe korzyści dla tych, którzy zdecydują się na inwestycje w nowoczesne i energooszczędne technologie.
