Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce wchodzą w życie nowe przepisy antysmogowe, znacząco ograniczające używanie pewnych typów pieców węglowych. Ograniczenia będą obowiązywały w siedmiu województwach, gdzie zakaz dotyczyć będzie konkretnych rodzajów pieców węglowych. W tych regionach zakaz obejmie także korzystanie z kominków i palenie drewnem.
Jeśli zastanawiasz się, gdzie dokładnie trzeba wymienić piece węglowe, oto lista ośmiu województw objętych zakazem: zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, dolnośląskie, śląskie, lubelskie, świętokrzyskie i podkarpackie. Ustawa precyzuje, że zakaz dotyczy kotłów bezklasowych klasy 1 i 2 oraz kotłów używanych od 5 do 10 lat od daty produkcji w przypadku Podkarpacia i Śląska. Dodatkowo, od 1 stycznia palenie węglem i drewnem (z wyłączeniem biomasy) będzie zabronione także w Sopocie.
Niestosowanie się do tych przepisów może skutkować karą finansową nawet do 5 tysięcy złotych, chociaż zgodnie z Kodeksem wykroczeń minimalna grzywna wynosi jedynie 20 złotych. Zazwyczaj jednak kary nakładane przez policję, Inspektorat Ochrony Środowiska czy straż gminną wynoszą około 500 złotych.
Od 1 stycznia zakazane będzie palenie w kominkach
W różnych regionach kraju coraz częściej wprowadza się ograniczenia dotyczące używania kominków rekreacyjnych, które nie spełniają określonych norm emisyjnych zgodnych z ekoprojektem. Wprowadzenie tych ograniczeń związane jest z koniecznością, aby dopuszczone do użytku kominki spełniały wytyczone standardy emisyjności, będąc przynajmniej w klasie 3 lub nie posiadając specjalnej tabliczki znamionowej. Już od 1 stycznia 2024 roku zakaz ten będzie obowiązywał w województwach kujawsko-pomorskim i pomorskim, a w maju 2024 roku zostanie rozszerzony na obszar Małopolski.
Kolejne planowane ograniczenia dotyczą zakazu użytkowania pieców kaflowych i piecyków typu „koza” w niektórych regionach Polski w latach 2026 i 2027. Wówczas dozwolone do użytku będą tylko instalacje wyposażone w systemy filtrujące oraz o wysokiej sprawności cieplnej, przekraczającej 80 procent. Natomiast od 2030 roku przewiduje się wprowadzenie zakazu eksploatacji kotłów, pieców i kominków opalanych paliwem stałym. Te zmiany są częścią długoterminowej strategii mającej na celu poprawę jakości powietrza i redukcję emisji szkodliwych substancji.
Pompy ciepła i kotły gazowe mają zastąpić piece węglowe
W okresie poprzedzającym święta, program Czyste Powietrze odnotował ponad 4 tysiące wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę przekraczającą 237 milionów złotych. Wyraża to rosnące zainteresowanie i potrzebę wsparcia w zakresie poprawy jakości powietrza.
W samej Polsce w 2022 roku liczba zainstalowanych pomp ciepła wzrosła o 180 tysięcy. To liczba większa niż we Francji czy Niemczech, chociaż w tych krajach nadal używa się ich znacznie więcej niż u nas. Polska utrzymuje swoją pozycję jako drugi największy rynek w Europie pod względem sprzedaży pomp ciepła, co przekłada się na większy wzrost tych urządzeń w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej.
W minionym roku pompy ciepła stanowiły jedną trzecią wszystkich nowo instalowanych urządzeń grzewczych w Polsce. Jednak w 2023 roku ich popularność systematycznie zmalała. W programie Czyste Powietrze udział wniosków dotyczących pomp ciepła spadł z ponad 60 do 48 procent. Spadek dotyczył głównie pomp ciepła typu powietrze-woda (-30 procent rok do roku), podczas gdy wzrosła liczba gruntowych pomp ciepła (+23 procent).
Niemniej jednak rok 2024 może przynieść ponowne ożywienie dla sektora pomp ciepła w Polsce, który w ostatnich miesiącach był obiektem różnych mitów. Proponowane nowe taryfy dla użytkowników pomp ciepła, obniżka podatku VAT czy zmiany w systemie rozliczeń prosumentów – to wszystko może znacząco przyspieszyć transformację energetyczną w Polsce, zachęcając do bardziej efektywnych i ekologicznych rozwiązań grzewczych.
