Od 2023 roku w Polsce obowiązują nowe przepisy dotyczące świadectw energetycznych budynków, które wynikają z unijnych regulacji mających na celu poprawę efektywności energetycznej i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Każdy właściciel nieruchomości, który planuje sprzedaż, wynajem lub zakończenie budowy domu, musi dysponować ważnym świadectwem energetycznym. Brak tego dokumentu może prowadzić do wysokich kar, a kontrole są coraz bardziej intensywne.
Jak działają kontrole?
Od wprowadzenia przepisów urzędnicy prowadzą szczegółowe inspekcje nieruchomości, szczególnie w dużych miastach takich jak Warszawa, Kraków czy Gdańsk. Właściciele nieruchomości muszą przedstawić świadectwo potwierdzające efektywność energetyczną budynku. Na podstawie raportu Ministerstwa Rozwoju, tylko w pierwszych miesiącach funkcjonowania nowego prawa wystawiono setki mandatów, a ich łączna kwota przekroczyła milion złotych.
Kontrole obejmują nie tylko obecność świadectwa, ale również jego zgodność z rzeczywistością. Certyfikowani audytorzy przeprowadzają wizje lokalne, weryfikując charakterystykę budynku, a w przypadku nieprawidłowości właściciele mogą być ukarani grzywną sięgającą nawet 10 000 zł.
Kogo obowiązują przepisy?
Nowelizacja dotyczy:
- domów i mieszkań przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem, zarówno nowych, jak i wybudowanych przed 2009 rokiem;
- budynków po modernizacji, jeśli wpłynęła ona na charakterystykę energetyczną;
- nowych inwestycji, gdzie świadectwo należy dołączyć do wniosku o pozwolenie na użytkowanie.
Z obowiązku zwolnione są m.in. budynki zabytkowe, miejsca kultu religijnego oraz przemysłowe budynki o niskim zużyciu energii.
Jakie są konsekwencje?
Brak świadectwa energetycznego może mieć poważne konsekwencje finansowe i praktyczne. Oprócz grzywien, które dla właścicieli domów jednorodzinnych wynoszą od 5 000 do 10 000 zł, a dla większych budynków mogą być znacznie wyższe, właściciele napotykają trudności w sprzedaży czy wynajmie nieruchomości. Brak dokumentu obniża jej wartość na rynku.
Koszty wydania świadectwa
Świadectwo energetyczne można uzyskać u certyfikowanego audytora. Koszty zależą od rodzaju nieruchomości: dla mieszkań wynoszą od 300 do 600 zł, a dla domów jednorodzinnych od 600 do 1000 zł. Dokument jest ważny przez 10 lat, co oznacza, że regularna aktualizacja jest konieczna, zwłaszcza po przeprowadzonych modernizacjach.
Po co te zmiany?
Świadectwa energetyczne są elementem polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Budynki odpowiadają za około 40% zużycia energii w UE, co czyni je kluczowym obszarem do poprawy efektywności energetycznej. Dzięki świadectwom właściciele mogą lepiej planować modernizacje, które obniżą koszty eksploatacji i zwiększą komfort użytkowania nieruchomości.
