W 2022 roku weszła w życie nowa Ustawa o obronie Ojczyzny, która zakłada znaczące zmiany w przepisach dotyczących przejmowania pojazdów na cele wojskowe. W związku z tym, Ministerstwo Obrony Narodowej przygotowało nowy projekt rozporządzenia, który określa rodzaje ruchomości i nieruchomości podlegających ewidencji wojskowej świadczeń na rzecz obrony.
Projekt rozporządzenia wprowadza istotne rozszerzenia w zakresie wojskowej ewidencji ruchomości i nieruchomości. Oprócz dotychczasowych samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych, przyczep, budynków z mediami, gruntów, łąk, lasów i agregatów prądotwórczych, do ewidencji zostaną dodane także motocykle oraz łącza internetowe.
Zarówno dodanie motocykli, jak i łączy internetowych do ewidencji ma na celu lepsze przygotowanie wojska na wypadek wojny lub innych sytuacji kryzysowych. Te środki transportu i komunikacji są istotne w szybkim i sprawnym reagowaniu na różne wyzwania, a także w umożliwieniu efektywnego działania podczas ewentualnych działań obronnych.
Były szef GROM, gen. Roman Polko, wyraża zrozumienie dla wprowadzenia nowych zmian, ale podkreśla, że przed przeprowadzeniem nowego spisu rzeczy niezbędnych na wypadek wojny, wojsko powinno odpowiednio zakomunikować to społeczeństwu. Jest to ważne, aby wyjaśnić Polakom, dlaczego takie kroki są podejmowane i jakie jest znaczenie ich udziału w zapewnieniu bezpieczeństwa kraju.
Nowe przepisy mają na celu wzmocnienie zdolności obronnych państwa, a partycypacja obywateli wewnątrz procesu ewidencji i przygotowań wojskowych jest kluczowa dla skutecznego działania w sytuacjach krytycznych.
Porsche nie zabiorą
Przepisy dotyczące ewidencji pojazdów dla celów wojskowych istniały od dawna. Państwo posiada ogólną ewidencję wszystkich pojazdów, ale wojsko zawsze miało również swoją własną ewidencję, skupiającą się na tym, co może być przydatne dla sił zbrojnych. Istnieje świadomość, że wojsko nie potrzebuje luksusowych samochodów typu Porsche, ale ciężarówki, autobusy i inne takie pojazdy mają kluczowe znaczenie.
Były minister obrony narodowej, Tomasz Siemoniak, wskazuje na znaczenie prowadzenia tej specjalnej ewidencji, zwłaszcza w kontekście sytuacji zbrojnych, jak ta na Ukrainie. Ewidencjonowanie takich przedmiotów jest kluczowe, aby wojsko miało pełne rozeznanie w dostępnych zasobach w przypadku konfliktu czy kryzysu.
Podtrzymywanie tej ewidencji stanowi istotny element planowania i przygotowania do działań obronnych. W sytuacjach krytycznych, gdzie czas i zasoby są kluczowe, posiadanie dokładnej i aktualnej ewidencji umożliwia wojsku odpowiednie wykorzystanie dostępnych środków transportu i innych potrzebnych zasobów. Przykład Ukrainy pokazał, jak ważne jest, aby mieć na bieżąco wiedzę o swoich zdolnościach obronnych.
Ustawa o obronności. Wojsko może zarekwirować prywatny pojazd
Na mocy obowiązujących przepisów, tj. art. 61 par. 4 kodeksu postępowania administracyjnego, istnieje prawo umożliwiające armii zarekwirowanie pojazdów zarówno w czasie działań zbrojnych, jak i w okresach pokoju. Zapisy te zostały stworzone z uwzględnieniem różnych sytuacji, takich jak zwalczanie skutków klęsk żywiołowych czy przeprowadzanie kontroli gotowości bojowej jednostek.
Podlegające wcieleniu do wojska pojazdy mogą obejmować różne typy, począwszy od SUVów, poprzez pojazdy ciężarowe z zabudową skrzyniową lub specjalną, aż po autobusy, które nadają się do szybkiego przewożenia jednostek operacyjnych lub quadów.
Otrzymanie wezwania do udostępnienia pojazdu wiąże się z pewnymi obowiązkami dla właściciela. Zgodnie z oficjalnymi informacjami Ministerstwa Obrony Narodowej, po otrzymaniu pisma z decyzją właściciel jest zobowiązany do utrzymania pojazdu w należytym stanie technicznym oraz do udostępnienia go na żądanie wojska, nawet trzy razy w ciągu roku. To ważne, aby wezwania takie nie były ignorowane, a właściciel pojazdu musi stawić się w wyznaczonym miejscu i czasie, a sam pojazd powinien być gotowy do natychmiastowego użytku.
To prawo ma na celu zapewnienie siłom zbrojnym niezbędnych środków transportu w kluczowych momentach, kiedy działania wojskowe lub pomoc w sytuacjach kryzysowych wymagają szybkiego reagowania. Współpraca obywateli z armią w tym zakresie jest niezbędna dla zapewnienia skutecznej ochrony kraju i jego mieszkańców.
