Bezterminowe prawo jazdy straciło ważność przez nowe przepisy. Ruszyła obowiązkowa wymiana

Od 1 lipca 2025 roku obowiązują przepisy, które mogą mieć istotne konsekwencje dla milionów polskich kierowców. Zgodnie z nowelizacją ustawy o kierujących pojazdami, część dokumentów prawa jazdy straci ważność, a ich właściciele będą zobowiązani do ich wymiany. Problem dotyczy zarówno dokumentów wydanych wiele lat temu, jak i tych, które dotychczas uważano za bezterminowe.

Kogo dotyczy obowiązkowa wymiana prawa jazdy?

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów, obowiązkowa wymiana prawa jazdy od lipca 2025 roku obejmie:

• osoby posiadające prawo jazdy bezterminowe wydane przed 19 stycznia 2013 roku,
• kierowców, których dokumenty nie zawierają daty ważności, a są nadal w obiegu,
• osoby, które uzyskały prawo jazdy przed wprowadzeniem nowego wzoru dokumentu unijnego, obowiązującego od 2013 roku.

W praktyce oznacza to, że większość kierowców, którzy odebrali swoje dokumenty ponad 10 lat temu, będzie musiała zgłosić się do urzędu i złożyć wniosek o wymianę. Brak takiego działania może skutkować uznaniem dokumentu za nieważny, a tym samym — utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Dlaczego wprowadzono zmiany?

Zmiany wynikają z konieczności dostosowania polskich przepisów do dyrektyw Unii Europejskiej, które zakładają, że wszystkie prawa jazdy w krajach członkowskich powinny mieć ograniczoną ważność — w większości przypadków do 15 lat. Celem jest ułatwienie aktualizacji danych (np. zmiany nazwiska, adresu czy stanu zdrowia kierowcy) oraz zwiększenie bezpieczeństwa dzięki regularnym kontrolom uprawnień.

Wprowadzenie obowiązku wymiany dokumentów pozwoli również ujednolicić system administracyjny oraz zaktualizować bazę danych kierowców.

Jak sprawdzić, czy moje prawo jazdy straci ważność?

Aby sprawdzić, czy dana osoba podlega obowiązkowi wymiany prawa jazdy, należy:

1. Sprawdzić datę wydania dokumentu – jeśli jest starszy niż 2013 rok, wymiana jest niemal pewna.
2. Zwrócić uwagę, czy prawo jazdy ma określony termin ważności – brak takiej daty oznacza konieczność wymiany.
3. Zalogować się do serwisu mObywatel lub sprawdzić dane w CEPiK (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców), gdzie dostępne są informacje o ważności uprawnień.

Co grozi za brak wymiany prawa jazdy?

Kierowcy, którzy nie wymienią dokumentu w wyznaczonym terminie, mogą zostać uznani za osoby prowadzące pojazd bez ważnych uprawnień. W przypadku kontroli drogowej może to skutkować:

• mandatem karnym w wysokości do 1500 zł,
• zatrzymaniem dokumentu przez funkcjonariusza,
• koniecznością ponownego zdawania egzaminu w przypadku wieloletniego braku ważnych uprawnień.

W skrajnych przypadkach — na przykład po kilku latach braku ważnego dokumentu — kierowca może zostać skierowany na egzamin teoretyczny i praktyczny.

Jak i gdzie wymienić prawo jazdy?

Wymiana prawa jazdy odbywa się na wniosek kierowcy, składany do wydziału komunikacji właściwego dla miejsca zamieszkania. Wymagane dokumenty to:

• formularz wniosku o wydanie prawa jazdy (dostępny online lub w urzędzie),
• aktualne zdjęcie zgodne z wymogami (format jak do dowodu osobistego),
• potwierdzenie wniesienia opłaty administracyjnej (najczęściej ok. 100 zł),
• dotychczasowe prawo jazdy.

Proces wydania nowego dokumentu trwa zwykle od 7 do 14 dni roboczych, choć czas oczekiwania może się wydłużyć w zależności od liczby składanych wniosków. W związku z zapowiedzianymi zmianami można spodziewać się dużych kolejek i wzmożonego ruchu w urzędach już od czerwca 2025.

Czy będzie potrzebne badanie lekarskie?

W przypadku kierowców, których dotychczasowe prawo jazdy było bezterminowe, nie ma obowiązku przedstawiania nowego orzeczenia lekarskiego – chyba że urząd ma wątpliwości co do zdolności do kierowania pojazdem (np. z powodu wieku lub informacji z systemu). Osoby posiadające czasowe prawo jazdy (np. ze względów zdrowotnych) muszą jak dotąd przedłożyć aktualne badanie.

Potencjalne skutki i wyzwania

Wprowadzenie obowiązku wymiany dokumentów dla dużej części kierowców oznacza znaczące obciążenie administracyjne dla urzędów, które będą musiały obsłużyć miliony wniosków w stosunkowo krótkim czasie. Może to prowadzić do:

• wzrostu liczby wizyt w urzędach,
• przeciążeń systemów CEPiK i ePUAP,
• trudności w znalezieniu wolnych terminów wizyt.

Z drugiej strony, nowe przepisy mają również pozytywne strony: uporządkowanie dokumentacji, poprawę jakości danych i większą kontrolę nad aktualnością uprawnień.

Co dalej?

Ministerstwo Infrastruktury zapowiedziało kampanię informacyjną, która ma pomóc kierowcom w zrozumieniu nadchodzących zmian. Należy spodziewać się materiałów w mediach, informatorów w urzędach oraz powiadomień w aplikacji mObywatel.

Z punktu widzenia kierowcy nie warto czekać do ostatniej chwili. Już teraz warto sprawdzić termin ważności dokumentu, przygotować potrzebne załączniki i — w razie potrzeby — złożyć wniosek o wymianę prawa jazdy.