Wielka Brytania poparła propozycję Litwy stworzenia koalicji morskiej w celu wyprowadzenia ukraińskiego zboża na eksport. Minister spraw zagranicznych Litwy Gabrielius Landsbergis zaproponował plan podczas rozmów z brytyjską minister spraw zagranicznych Liz Truss 23 maja w Londynie.
Czas jest bardzo, bardzo krótki. Zbliżamy się do nowej uprawy i nie ma innego praktycznego sposobu na eksport zboża, z wyjątkiem portu w Odessie nad Morzem Czarnym. Nie ma sposobu na przechowywanie tego ziarna i nie ma innej odpowiedniej alternatywy Niezwykle ważne jest, aby pokazać słabszym krajom, że jesteśmy gotowi podjąć kroki niezbędne do wyżywienia świata” – powiedział Landsbergis dla The Guardian .
Minister zasugerował, że morska operacja eskortowa mogłaby ochraniać statki z zbożem płynące przez Morze Czarne . Dodał, że oprócz Wielkiej Brytanii niezbędną ochronę mogą zapewnić kraje dotknięte potencjalną utratą zboża, takie jak Egipt.
„To, co teraz widzimy, to dopiero początek. Najgorsze ma dopiero nadejść w ciągu najbliższych pięciu do siedmiu tygodni , kiedy pierwsze zbiory zostaną zebrane i nie ma ich gdzie umieścić, co oznacza, że ludzie w Afryce Północnej, na Bliskim Wschodzie a Azja Południowo-Wschodnia zapłaci za pszenicę wygórowane ceny ” – powiedział Landsbergis.
Powiedział, że w 2022 roku Ukraina musi wyeksportować tylko 80 mln ton pszenicy, a jedyną opcją jest przez Odessę. Jego plan wymagałby oczyszczenia części Morza Czarnego w celu zapewnienia bezpiecznego przejścia, a także porozumienia z Turcją, która strzeże wejścia do Morza Czarnego.
„Będzie to niemilitarna misja humanitarna i nie można jej porównać do strefy zakazu lotów. W przedsięwzięciu tym zostaną wykorzystane okręty wojenne lub samoloty, lub oba, aby zapewnić, że dostawy zboża będą mogły bezpiecznie opuścić Odessę i dotrzeć do Bosforu bez interwencji Rosji. Będziemy Potrzebujemy koalicji chętnych – krajów o znacznej sile morskiej do ochrony szlaków żeglugowych i krajów, które na tym cierpią – podsumował litewski minister.
Zdaniem Landsbergisa NATO jako sojusz nie powinno odgrywać w tym względzie żadnej roli. Po spotkaniu z ministrem Truss stwierdził, że Wielka Brytania chciałaby, aby do planu dołączyły brytyjskie okręty morskie, jeśli uda się rozwiązać kwestie praktyczne. Mówimy o rozminowywaniu i dostarczaniu Ukrainie broni dalekiego zasięgu w celu ochrony przed atakiem Federacji Rosyjskiej. Wielka Brytania omawia ten plan z aliantami i prawdopodobnie będzie wymagać zgody USA na jego aktywację.
„Musimy zająć się tym globalnym problemem bezpieczeństwa żywnościowego, a Wielka Brytania pracuje nad pilnym rozwiązaniem, aby usunąć zboże z Ukrainy” – powiedziała Liz Truss.
