1 sierpnia 2022 roku (w poniedziałek) przypada 78. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. W całym kraju przygotowano wydarzenia upamiętniające.
Na rozkaz Komendanta Głównego Armii Krajowej, gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego, w Warszawie o godz. 17.00 wybuchło powstanie. To godzina rozpoczęcia akcji „Burza” w stolicy. Powstanie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich. Przez ponad 2 miesiące powstańcy prowadzili z Niemcami osamotnioną walkę, co pokazuje, jaka była potężna siła wśród Polaków.
– Zachodni alianci do pewnego stopnia próbowali pomóc Polakom. Należy jednak dość symbolicznie traktować tę pomoc, ponieważ przede wszystkim zdawali sobie sprawę z tego, że samoloty alianckie nie mogą lądować na terytorium zajętym przez Armię Czerwoną i to było poważne utrudnienie, a w związku z tym musieli przebywać daleką i bardzo niebezpieczną drogę przez okupowaną Europę – powiedział Piotr Boroń, historyk.
– Powstanie Warszawskie ujawniło, że jest to sprawa polska, a wielki sojusz przeciwko państwom osi posługuje się zupełnie inną logiką. Tam było o wiele ważniejsze, aby Stany Zjednoczone, Związek Radziecki i – w trochę mniejszym stopniu – Wielka Brytania pokonały państwa osi. (…) A narody, jak Polacy nie liczyli się w tej rozgrywce i byli traktowani przedmiotowo – podkreślił Piotr Boroń.
Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej Europie. Choć Polacy dysponowali znacznie gorszym i mniejszym uzbrojeniem, to walczyli dzielnie przez 63 dni.
– Największym sukcesem powstańców było to, że na terenie okupowanego przez Niemców miasta udało się w ogóle przeprowadzić mobilizację. Zorganizowano ponad 40 tys. żołnierzy powstania w różnych miejscach. To samo w sobie jest wielkim sukcesem. Udało się opanować kilka z obiektów z dużej listy, które znajdowały się w rękach niemieckich. Udało się te obiekty przejąć i na ich podstawie stworzyć zrąb obrony – zwrócił uwagę Wojciech Łukaszun z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
To właśnie w tym miejscu 1 sierpnia o godz. 19.00 w sali konferencyjnej im. Jana Olszewskiego odbędzie się koncert z aranżacjami jazzowymi upamiętniający Powstanie Warszawskie – mówiła Karolina Romańska, kierownik działu wydarzeń kulturalnych gdańskiego muzeum.
– Wraz z zaprzyjaźnionymi muzykami udało stworzyć się materiał pełen emocji. Podczas wydarzenia usłyszymy nowe kompozycje, nowe aranżacje do wierszy patriotycznych, do wcześniej znanych już pieśni powstańczych. Podczas koncertu przekonamy się, że 63 dni heroicznej walki o stolice to nie tylko łzy i śmierć, to także walka o miłość, wolność i szczęście – powiedziała Karolina Romańska.
Cykl wydarzeń związany z rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego na 1 sierpnia przygotował także wrocławski oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
– W ramach tego wydarzenia przybliżymy państwu historię Powstania Warszawskiego, jak również pokażemy film pt. „Bitwa o honor miasta”. Będą również relacje świadków, których będzie można posłuchać z naszych zbiorów historii mówionej archiwum IPN. (…) Będzie można również posłuchać piosenek warszawskich, które towarzyszyły mieszkańcom i które towarzyszyły ludności Warszawy w czasie II wojny światowej – zaznaczyła dr Katarzyna Pawlak z Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
Będzie można również wysłuchać wykładu o Krzysztofie Kamilu Baczyńskim i o akcji „Burza” w obwodzie AK Mielec.
