Firma Eskimos, wybrana przez ministra rolnictwa Jana Krzysztofa Ardanowskiego, zaciągnęła duże kredyty poręczone przez państwo na interwencyjny skup jabłek. Firma przestała spłacać te kredyty i teraz sprawa trafi do prokuratury.
POLECAMY: W Polsce ogłoszono załamanie rynku jabłek
W 2018 roku minister Ardanowski zaproponował interwencyjny skup jabłek, aby pomóc sadownikom z niskimi cenami. Akcja okazała się źródłem wielu afer i wyłudzeń. Minister wybrał firmę Eskimos do przeprowadzenia skupu, pomimo jej braku doświadczenia w handlu owocami. Podejrzewa się, że wybór był związany z bliskimi relacjami między właścicielami firmy a partią rządzącą. Ardanowski twierdził, że firma sama się zgłosiła, ale podejrzenia korupcji w procesie wyboru są wciąż badane.
Spółka Eskimos otrzymała od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa poręczenia na kredyty w wysokości ponad 100 milionów złotych, które miały być wykorzystane na finansowanie akcji skupu jabłek. KOWR odmówił poręczenia kolejnego kredytu na 40 mln zł, co skutkowało odwołaniem dyrektora i jego zastępcy. Eskimos ogłosił upadłość w 2019 roku, a KOWR przejął jego zobowiązania wobec banku i majątek, w tym zapasy soków i alkoholu. Powołano również nową spółkę, POLOWOC, w celu zagospodarowania tego majątku.
W okresie 2019-2021 spółka Eskimos odnotowała straty wynoszące 92,6 mln zł. Według raportu NIK na koniec 2021 roku spółka miała zadłużenie wobec państwa w wysokości 48,7 mln zł. W związku z tym, sprawa trafiła do prokuratury regionalnej w Warszawie, która postawiła zarzuty wyłudzenia siedmiu osobom związanym ze spółką Eskimos.
Prokuratura Regionalna w Warszawie postanowiła połączyć śledztwo dotyczące Eskimosa z inną aferą związaną z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi – aferą Bielmleku. W obu przypadkach chodzi o nieprawidłowo przyznane gwarancje bankowe przez KOWR. Tadeusz Romańczuk, były wiceminister rolnictwa, usłyszał już zarzuty w tej sprawie. W lutym 2023 roku, Romańczuk zgodził się na ujawnienie pełnego nazwiska i zapewniał, że wszystko zostanie wyjaśnione w ciągu półtora miesiąca.
