Według doniesień „Rzeczpospolitej”, tylko co siódmy specjalista IT spośród ponad 90 tysięcy cudzoziemców z krajów wschodnich, którzy otrzymali specjalne wizy do Polski w ramach programu „Poland.Business Harbour”, rzeczywiście przyjechał do Polski. Większość z tych wiz przyznano obywatelom Białorusi.
POLECAMY: Afera wizowa! Wychodzi na jaw ile kosztowała wiza w konsulacie RP na Ukrainie
Według raportu gazety „Rzeczpospolita” do września 2023 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydało 93 512 wiz w ramach tego programu, z czego prawie 95 procent przypadło na obywateli Białorusi, czyli ponad 88,5 tysiąca wiz. Rosjanie otrzymali nieco ponad 2,5 tysiąca wiz, a Ukraińcy niecałe 1,5 tysiąca, wliczając okres po wybuchu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.
POLECAMY: Afera wizowa! Edgar K. zaczął sypać. Zeznaniami obciążył współpracowników
Program ten został uruchomiony w 2020 roku z myślą o wsparciu Białorusinów i w 2021 roku rozszerzono go o inne kraje, takie jak Armenia, Ukraina, Rosja, Gruzja i Mołdawia. Jednak według informacji gazety, wizy zostały przyznane także obywatelom krajów spoza tej listy, takim jak Indie, Iran czy Azerbejdżan. Gazeta próbowała dowiedzieć się, ile z tych osób obecnie mieszka i pracuje w Polsce, ale odpowiednie instytucje, w tym Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH), twierdzą, że nie posiadają takich danych.
Dane Komendy Głównej Straży Granicznej, dostarczone gazecie „Rzeczpospolita”, wskazują, że od 2020 roku do Polski przyjechało zaledwie około 13,5 tysiąca cudzoziemców z wizami „PBH”, co oznacza, że tylko co siódmy posiadacz specjalnej polskiej wizy wykorzystał ją w celu przyjazdu do Polski. W związku z tym pojawia się pytanie, co stało się z pozostałymi 80 tysiącami cudzoziemców. Straż Graniczna tłumaczy, że jest to kategoria wiz krajowych, co oznacza, że ich posiadacze mogą pracować jedynie w Polsce, co prowadzi do określenia tego programu jako „wizowego projektu widma”.
Rzecznik PAIH, Marcin Graczyk, podkreślił, że program „PBH” został wykorzystany przez największych zagranicznych inwestorów w Polsce, głównie firmy z USA, Niemiec i Hiszpanii. Firmy z kapitałem rosyjskim były wykluczone z tego programu. Jednocześnie Graczyk stwierdził, że agencja nie dysponuje informacjami dotyczącymi cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie wiz „PBH”, chociaż podkreślił, że firmy zgłosiły do relokacji ponad 83 tysiące osób od początku istnienia programu.
Dla specjalistów IT w Polsce zarobki wynoszą miesięcznie od 15 do 25 tysięcy złotych, a najlepsi mogą zarabiać znacznie więcej. Podobne wynagrodzenia otrzymują również specjaliści z krajów wschodnich.
Od grudnia 2020 roku obywatele Białorusi, w tym specjaliści IT i lekarze, nie muszą ubiegać się o zezwolenie na pracę w Polsce po przyjeździe na wizę humanitarną. Te zmiany były pozytywnie oceniane przez agencje zatrudnienia specjalizujące się w ściąganiu cudzoziemców do pracy w Polsce oraz przez środowiska wspierające masową migrację zarobkową do Polski.
Program „Poland Business Harbour” miał na celu przyciągnięcie białoruskich przedsiębiorców i specjalistów branży IT do pracy w Polsce. W przeciwieństwie do innych obywateli, Białorusini nie musieli starać się o zezwolenie na pracę. Rządowy projekt rozpoczął się we wrześniu 2020 roku z inicjatywy Ministerstwa Rozwoju (obecnie Ministerstwo Pracy i Technologii) i jest prowadzony przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu (PAIH) przy współpracy z GovTech Polska w KPRM, Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości i fundacją Startup Hub Poland.
