W przypadku składania skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA), konieczne jest zazwyczaj uiszczenie opłaty za wpis. Bez tego, skarga nie zostanie uwzględniona, a wraz z nią wniosek o wstrzymanie wykonania kwestionowanej decyzji. Jeśli nie jesteś w stanie pokryć kosztów wpisu, istnieje możliwość ubiegania się o prawo pomocy, które może obejmować zwolnienie od kosztów sądowych i powołanie profesjonalnego pełnomocnika, na przykład radcy prawnego. Prawo pomocy może być udzielane całkowicie lub częściowo, a zwolnienie z wpisu sądowego od skargi stanowi jedno z jego aspektów.
Osoba składająca wniosek o zwolnienie z wpisu musi udowodnić, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku dla swojego utrzymania i rodziny. W tym celu należy złożyć wniosek na formularzu PPF, dostępnym w sądach administracyjnych i online na stronie www.nsa.gov.pl. Wniosek można dołączyć do skargi lub złożyć go po otrzymaniu wezwania do uiszczenia opłaty za wpis. Skarżący może ubiegać się o zwolnienie całkowite lub częściowe, na przykład od połowy kwoty wpisu lub powyżej 100 złotych.
Skarżący musi udowodnić, że jego sytuacja finansowa uniemożliwia opłacenie wpisu. Sam wniosek może być niewystarczający, a sąd może wezwać do dodatkowego oświadczenia lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących majątku, dochodów lub sytuacji rodzinnej. Współpraca z sądem jest kluczowa, a brak współpracy może prowadzić do odmowy przyznania prawa pomocy.
Przyznanie prawa pomocy odchyla się od ogólnej zasady, że każdy powinien ponosić koszty sądowe. Skarżący powinien opisać szeroko swoją sytuację i dołączyć niezbędne dokumenty, takie jak deklaracje podatkowe, rachunki czy wydruki z konta. Sąd może przyznać prawo pomocy w pełnym zakresie, w mniejszym zakresie lub odmówić go całkowicie z powodu bezzasadności skargi. W przypadku nieprawdziwych informacji grozi odpowiedzialność karna, a sąd może cofnąć przyznane prawa pomocy.
Postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy kończy się postanowieniem lub zarządzeniem, które może przyznać lub odmówić zwolnienia z wpisu. Skarżący może wnieść sprzeciw, jeśli orzekał referendarz sądowy, lub zażalenie, jeśli sąd orzekał w pierwszej instancji. Ostateczne decyzje podejmuje odpowiednio Wojewódzki Sąd Administracyjny lub Naczelny Sąd Administracyjny. Wniosek o zwolnienie z wpisu należy złożyć na formularzu PPF, starannie wypełniając go i dołączając niezbędne dokumenty przedterminowo, aby przyspieszyć proces rozpatrzenia. Wszystkie informacje i dokumenty muszą być aktualne i zgodne z prawdą, a przestrzeganie terminów jest kluczowe.
