Utrata pracy to zawsze stresująca sytuacja, a choroba pojawiająca się w tym trudnym momencie może być prawdziwym ciosem. Na szczęście, polskie prawo przewiduje wsparcie finansowe dla osób, które straciły zatrudnienie, ale wciąż zmagają się z problemami zdrowotnymi. Jednak niedawne zmiany w przepisach dotyczących wypłaty zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia znacząco wpłynęły na sytuację takich osób. Ile teraz można otrzymać i na jakich zasadach?
Spis treści
91 dni zasiłku chorobowego po zakończeniu pracy
Jak tłumaczy Krystyna Michałek, regionalny rzecznik ZUS w województwie kujawsko-pomorskim, w rozmowie z Gazetą Pomorską, prawo do zasiłku chorobowego nie kończy się automatycznie wraz z utratą pracy. Jeśli pracownik zachorował jeszcze w trakcie trwania ubezpieczenia, a jego niezdolność do pracy utrzymuje się nieprzerwanie po zakończeniu zatrudnienia, nadal może on otrzymywać zasiłek chorobowy. Jednak teraz świadczenie to przysługuje przez maksymalnie 91 dni.
To istotna zmiana, która może mieć duży wpływ na planowanie finansowe i zdrowotne wielu osób. Wcześniej, okres pobierania zasiłku chorobowego po utracie pracy był dłuższy, dając chorym więcej czasu na powrót do zdrowia bez obawy o utratę środków do życia.
A co po 91 dniach? Świadczenie rehabilitacyjne jako opcja
Co jednak w sytuacji, gdy po wykorzystaniu przysługujących 91 dni zasiłku chorobowego, pracownik wciąż nie jest zdolny do podjęcia pracy? Tutaj z pomocą przychodzi świadczenie rehabilitacyjne. Można je otrzymywać przez okres do 12 miesięcy, o ile leczenie lub rehabilitacja rokują na odzyskanie zdolności do pracy. O przyznaniu tego świadczenia decyduje lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS.
Warto zauważyć, że wysokość świadczenia rehabilitacyjnego jest nieco inna niż zasiłku chorobowego. Przez pierwsze 90 dni wynosi ono 90% podstawy wymiaru, a potem spada do 75%. Wyjątkiem są sytuacje, gdy niezdolność do pracy jest związana z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – wtedy świadczenie wynosi 100% przez cały okres.
Jak ubiegać się o zasiłek chorobowy po utracie pracy?
Aby otrzymać zasiłek chorobowy po zakończeniu zatrudnienia, były pracownik musi złożyć stosowny wniosek. Można to zrobić w dowolnej placówce ZUS lub przez platformę PUE ZUS. Ważne jest, by przed złożeniem wniosku posiadać decyzję od Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, określającą poziom wsparcia, które przysługuje wnioskującemu.
Wysokość samego zasiłku chorobowego to zazwyczaj 80% podstawy wymiaru. Jednak w przypadkach takich jak wypadki przy pracy, choroby zawodowe, czy ciąża, może on wynieść 100%.
ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie
Osoby korzystające z zasiłku chorobowego, zarówno w trakcie zatrudnienia, jak i po jego utracie, muszą mieć na uwadze, że ZUS prowadzi kontrole zwolnień lekarskich. Szczególną uwagę zwraca się na osoby, które często korzystają z krótkotrwałych zwolnień od różnych lekarzy, a także w przypadkach zgłoszeń od osób trzecich.
ZUS apeluje o uczciwe korzystanie z L4. W 2023 roku przeprowadzono aż 461,2 tysiąca kontroli, w efekcie których wstrzymano wypłatę zasiłków chorobowych dla 28,9 tys. osób. Kwota wstrzymanych świadczeń sięgnęła 29 273,8 tys. zł, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do 21 989,8 tys. zł w 2022 roku.
Jak przygotować się na zmiany?
Zmiany w prawie dotyczące zasiłku chorobowego po utracie pracy wymagają od pracowników szczególnej uwagi. Planowanie finansowe powinno uwzględniać nowe przepisy, a osoby zmagające się z długotrwałymi problemami zdrowotnymi powinny rozważyć możliwość ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Warto również pamiętać o obowiązku uczciwego korzystania z L4, aby uniknąć ewentualnych sankcji ze strony ZUS.
Niedawne zmiany w przepisach dotyczących zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia znacząco wpłynęły na sytuację osób tracących pracę. Ograniczenie okresu wypłaty zasiłku do 91 dni wymaga od pracowników i pracodawców dostosowania się do nowych realiów. Kontrole ZUS nad zwolnieniami lekarskimi dodatkowo zwiększają potrzebę uczciwego i przemyślanego korzystania z systemu wsparcia. Aby zabezpieczyć swoje interesy, warto być na bieżąco z przepisami i odpowiednio planować swoje działania w przypadku utraty pracy i choroby.
