W ostatnich tygodniach w Polsce na nowo rozgorzała dyskusja o Bezwarunkowym Dochodzie Podstawowym (BDP). To kontrowersyjny i zarazem rewolucyjny pomysł na zmianę systemu wsparcia socjalnego, który zakłada, że każdy obywatel, niezależnie od statusu zatrudnienia czy sytuacji życiowej, otrzymywałby regularne, comiesięczne świadczenie pieniężne. Jak donosi portal Infor.pl, środki na ten cel mogłyby pochodzić z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Czy to oznacza, że jesteśmy o krok od rewolucji w polityce społecznej?
Co to jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy?
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP) to koncepcja, która zakłada wypłacanie każdemu obywatelowi określonej sumy pieniędzy bez żadnych warunków. Jest to świadczenie, które przysługuje niezależnie od wieku, dochodu, czy liczby osób w rodzinie. W przypadku proponowanego BDP w Polsce, mowa jest o kwocie 1700 zł miesięcznie.
Skąd miałyby pochodzić środki na BDP?
Według informacji portalu Infor.pl, środki na finansowanie BDP mogłyby pochodzić z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). KPO jest to program, który został stworzony w odpowiedzi na pandemię COVID-19, mający na celu wspieranie odbudowy gospodarczej i społecznej w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Polska ma otrzymać znaczną sumę z tego programu, a część tych środków mogłaby zostać przeznaczona na finansowanie BDP.
Korzyści z wprowadzenia BDP
1. Redukcja ubóstwa
Jednym z głównych argumentów za wprowadzeniem BDP jest jego potencjał do znaczącej redukcji ubóstwa. Stały dochód gwarantowany mógłby zapewnić minimum egzystencjalne wszystkim obywatelom, co w efekcie zmniejszyłoby ubóstwo i nierówności społeczne.
2. Prostota administracyjna
BDP mógłby zastąpić wiele istniejących programów socjalnych, co uprościłoby system wsparcia społecznego i zmniejszyło biurokrację. Świadczenie byłoby automatycznie wypłacane wszystkim obywatelom, co zredukowałoby koszty administracyjne związane z oceną uprawnień do różnorodnych zasiłków.
3. Wsparcie dla wszystkich
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy zapewnia wsparcie niezależnie od sytuacji życiowej, co oznacza, że wszyscy obywatele, w tym osoby niepełnosprawne, starsze, czy bezrobotne, mogliby liczyć na stabilne źródło dochodu.
Wyzwania i krytyka BDP
1. Koszty
Głównym wyzwaniem jest finansowanie takiego programu. Choć KPO mogłoby zapewnić początkowe środki, w dłuższej perspektywie konieczne byłyby zmiany w systemie podatkowym lub redystrybucja budżetu.
2. Motywacja do pracy
Krytycy BDP obawiają się, że stały dochód bezwarunkowy mógłby osłabić motywację do pracy. Jednak badania przeprowadzone w miejscach, gdzie testowano BDP, nie potwierdzają jednoznacznie tych obaw.
Przykłady z innych krajów
BDP nie jest nową koncepcją i był testowany w różnych formach w wielu krajach na całym świecie. Na przykład, w Finlandii przeprowadzono dwuletni eksperyment, w którym losowo wybranym bezrobotnym wypłacano 560 euro miesięcznie. Wyniki pokazały, że uczestnicy eksperymentu odczuwali mniejszy stres i większe zadowolenie z życia, choć wpływ na zatrudnienie był ograniczony.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy to idea, która może zrewolucjonizować polski system wsparcia socjalnego. Wprowadzenie BDP mogłoby przyczynić się do redukcji ubóstwa, uproszczenia administracji i zapewnienia wsparcia wszystkim obywatelom. Niemniej jednak, przed realizacją tego ambitnego planu konieczne jest dokładne rozważenie jego kosztów oraz potencjalnych skutków społecznych i ekonomicznych.
Czy Polska jest gotowa na taką rewolucję w polityce społecznej? Czas pokaże, ale jedno jest pewne – dyskusja na temat Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego z pewnością będzie kontynuowana.
