W marcu 2024 roku trzech żołnierzy pełniących służbę patrolową na granicy polsko-białoruskiej zostało zatrzymanych przez Żandarmerię Wojskową. Całe zdarzenie, zakończone doprowadzeniem ich do prokuratury w kajdankach, wywołało powszechne oburzenie i pytania o zasadność użycia środków przymusu bezpośredniego. Sprawa wzbudziła duże zainteresowanie opinii publicznej oraz instytucji zajmujących się ochroną praw człowieka.
POLECAMY: Żołnierze zatrzymani po strzałach na granicy. Kosiniak-Kamysz reaguje
Reakcja Rzecznika Praw Obywatelskich
Na podstawie doniesień prasowych, Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) podjął działania mające na celu wyjaśnienie okoliczności zatrzymania żołnierzy. Zastępca RPO, Stanisław Trociuk, skierował pismo do Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej, pułkownika Tomasza Kajzera, w którym domaga się szczegółowych wyjaśnień dotyczących podstawy prawnej i faktycznej zatrzymania żołnierzy oraz zastosowania wobec nich kajdanek.
Wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich
W swoim wystąpieniu, Stanisław Trociuk podkreśla, że zatrzymanie i zastosowanie środków przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek stanowi formę pozbawienia wolności osobistej, chronionej na podstawie art. 41 ust. 1 Konstytucji RP. W związku z tym, wymagane jest szczegółowe wyjaśnienie celu użycia kajdanek, ocena zagrożenia, jakie mogli stwarzać zatrzymywani żołnierze oraz czy istniała możliwość zastosowania środków o mniejszej dolegliwości.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że kajdanki powinny być używane jedynie w wyjątkowych sytuacjach, kiedy inne środki nie są wystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa. W piśmie do Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej, RPO pyta o okoliczności, które uzasadniały użycie kajdanek wobec żołnierzy pełniących służbę na granicy.
Żandarmeria Wojskowa ma zbadać sprawę
Rzecznik Praw Obywatelskich prosi Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej o przeprowadzenie dokładnego śledztwa w tej sprawie oraz poinformowanie o dokonanych ustaleniach i ewentualnych podjętych decyzjach. Rzecznik oczekuje na wyjaśnienia, które pozwolą ocenić, czy doszło do naruszenia praw żołnierzy podczas ich zatrzymania.
Znaczenie ochrony praw człowieka
Sprawa zatrzymania żołnierzy na granicy polsko-białoruskiej przypomina, jak ważna jest ochrona praw człowieka, w tym prawa do wolności osobistej. Każde zastosowanie środków przymusu bezpośredniego musi być dokładnie uzasadnione i przeprowadzone zgodnie z prawem. Działania Rzecznika Praw Obywatelskich mają na celu zapewnienie, że wszelkie nadużycia w tym zakresie będą skutecznie wykrywane i odpowiednio rozliczane.
Oczekujemy na dalsze informacje i wyniki śledztwa prowadzonego przez Żandarmerię Wojskową. Wszelkie ustalenia w tej sprawie będą miały kluczowe znaczenie dla oceny, czy doszło do naruszenia praw żołnierzy oraz jakie kroki należy podjąć, aby zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości.
