W dniu 28 czerwca 2024 roku Sejm jednogłośnie przyjął z poprawkami nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wprowadzając tym samym istotne zmiany mające na celu adaptację do wymogów unijnych dyrektyw. Głosowanie nad projektem miało miejsce po wielotygodniowej debacie, w której uczestniczyli zarówno przedstawiciele branży kreatywnej, jak i media.
Zaangażowanie i głosowanie
Za nowymi przepisami opowiedziało się 417 posłów, przy 18 przeciwnych głosach i jednej osobie wstrzymującej się od głosu. Projekt teraz trafi do Senatu, gdzie będzie kontynuowany proces legislacyjny.
Kontrowersje wokół zmian
Nowe przepisy wywołały szerokie kontrowersje w Polsce. Największe spory dotyczyły zakresu wynagrodzeń dla twórców oraz dostosowania prawa autorskiego do wymogów cyfrowego rynku jednolitego w Unii Europejskiej. Zdaniem przeciwników, nowelizacja może naruszać interesy małych firm i zwiększać obciążenia finansowe dla mediów.
Przedstawiciele izb telekomunikacyjnych podkreślali brak konsultacji społecznych w procesie tworzenia nowych regulacji, co ich zdaniem może prowadzić do niekorzystnych skutków dla sektora usług cyfrowych.
Reakcje branży medialnej
Największe polskie wydawnictwa cyfrowe, w tym Interia, ostro skrytykowały projekt, argumentując że nowe przepisy mogą ograniczyć ich działalność oraz narazić na dodatkowe koszty. Prezes zarządu Interii, Artur Potocki, zaznaczył, że „obecny projekt o prawach autorskich jest niekorzystny dla polskich mediów”.
Poprawki przyjęte przez Sejm
Podczas posiedzenia Sejmu zatwierdzono kilka istotnych poprawek. Jedna z nich dotyczy zwiększenia do 25% objętości utworu, który może być wykorzystany na potrzeby dydaktyczne i naukowe, pod warunkiem że nie ma to charakteru zarobkowego i odbywa się w bezpiecznym środowisku elektronicznym.
Perspektywa i dalsze kroki
Projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim jest krokiem w kierunku harmonizacji z unijnymi dyrektywami, które mają na celu zapewnienie uczciwego wynagrodzenia dla twórców i wykonawców. Polska, jako ostatni kraj UE, dopasowuje swoje przepisy do standardów cyfrowego rynku jednolitego.
Podsumowanie
Nowe przepisy mają na celu nie tylko ochronę praw autorskich, ale także zapewnienie równowagi między interesami twórców a potrzebami użytkowników cyfrowych treści. Kontynuacja procesu legislacyjnego w Senacie i dalsze debaty zapowiadają się jako kluczowe etapy w implementacji unijnych standardów w polskim prawie autorskim.
Oczekuje się, że dalsze prace nad ustawą oraz zaangażowanie różnych interesariuszy przyniosą ostateczne kształtowanie przepisów, które będą służyć zarówno twórcom, jak i użytkownikom internetu w Polsce.
