Polska, jako kraj graniczny Unii Europejskiej, stoi przed wyzwaniem związanym z próbami nielegalnego przekraczania granic na podstawie sfałszowanych dokumentów. Problem ten narasta, jak wynika z ostatnich danych opublikowanych przez Komendę Główną Straży Granicznej oraz analiz „Rzeczpospolitej”. Od stycznia do czerwca 2024 roku liczba ujawnionych przypadków użycia fałszywych dokumentów wzrosła o jedną czwartą w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, osiągając 497 incydentów.
POLECAMY: Inżynier z Afryki sprawdza stan gruntu w katowickich zbiornikach
Skala problemów
Wzrost liczby przypadków posługiwania się sfałszowanymi dokumentami jest alarmujący. Z danych Komendy Głównej Straży Granicznej, które przytoczyła „Rzeczpospolita”, wynika, że najwięcej przypadków dotyczyło fałszywych wiz, których liczba wzrosła dwukrotnie – z 85 do 255 przypadków. Na kolejnych miejscach znalazły się fałszywe dowody osobiste (wzrost z 58 do 115 przypadków) oraz paszporty (wzrost o jedną trzecią).
Pochodzenie Dokumentów i Modus Operandi
Z danych wynika, że dwie trzecie ujawnionych fałszywych dokumentów to dokumenty polskie, z którymi zatrzymano 311 osób – o połowę więcej niż rok wcześniej. Reszta to dokumenty wydane przez inne kraje, takie jak Hiszpania, Grecja, Rumunia, Wielka Brytania, czy Bułgaria.
Monika Szpunar ze Śląskiego Oddziału Straży Granicznej wyjaśniła, że modus operandi osób próbujących przekroczyć granicę na podstawie fałszywych dokumentów zazwyczaj jest podobny. Używają oni albo całkowicie sfałszowanych dokumentów, albo autentycznych, lecz należących do innej osoby, której dokumenty zostały wcześniej skradzione. W ten sposób próbują wykorzystać fizyczne podobieństwo do właściciela dokumentu, aby przekroczyć granicę.
Demografia osób używających fałszywych dokumentów
W zeszłym roku większość zatrzymanych z fałszywymi dokumentami stanowili Syryjczycy lub osoby podające się za nich. W tym roku na czoło wysunęli się Ukraińcy, którzy najczęściej posługiwali się nielegalnymi wizami. Wśród pozostałych zatrzymanych najwięcej było obywateli Syrii, Białorusi i Gruzji.
Czarny Rynek Fałszywych Dokumentów
Źródłem fałszywych dokumentów jest przede wszystkim czarny rynek. Produkowane w Polsce fałszywe dokumenty trafiają na eksport, by potem wrócić do kraju z nowymi właścicielami. Przykładem może być rozbita przez funkcjonariuszy Morskiego Oddziału Straży Granicznej wytwórnia fałszywych dokumentów w Gdańsku. W wynajętym mieszkaniu produkowano polskie i zagraniczne dowody osobiste, prawa jazdy, paszporty, wizy oraz dokumenty wydawane przez ZUS, pracodawców, lekarzy i wojewodów.
Podsumowanie
Wzrost liczby prób wjazdu do Polski na nielegalnych dokumentach jest poważnym problemem, wymagającym intensyfikacji działań ze strony straży granicznej oraz współpracy międzynarodowej. Ujawnione przypadki pokazują, że fałszywe dokumenty są wytwarzane na skalę przemysłową i dystrybuowane przez zorganizowane grupy przestępcze. Skuteczna walka z tym procederem wymaga zarówno działań prewencyjnych, jak i surowego ścigania przestępców zajmujących się produkcją i dystrybucją fałszywych dokumentów.
Zrozumienie skali i mechanizmów tego zjawiska jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa granic Polski oraz całej Unii Europejskiej.
